Кина, Јапонија и Јужна Кореја го започнаа својот прв трилатерален самит од 2019 година со ветувања за соработка, откако Токио и Сеул извршија притисок врз Пекинг со приближување до САД за прашања кои се движат од безбедноста до производството на полупроводници. Кинескиот премиер Ли Кианг и јапонскиот премиер Фумио Кишида денеска пристигнаа во главниот град на Јужна Кореја за да се сретнат со претседателот Јун Сук Јеол. Во тек се билатерални разговори, а во текот на денот е планирана вечера. Официјалниот самит е закажан за в понеделник, а потоа ќе следи сесија со бизнис лидерите.
Во првиот билатерален состанок на денот, Кианг му рекол на Јеол дека Кина сака двајцата да бидат доверливи соседи и партнери кои ќе му помогнат на другиот да напредува, се вели во извештајот. Јеол изразил надеж дека двете земји можат да ја зајакнат размената, се вели во извештајот.
Самитот меѓу трите земји кои сочинуваат околу една четвртина од светскиот бруто домашен производ беше во мирување речиси пет години, делумно поради пандемијата и политичкиот гнев.
Кишида им рече на новинарите пред да замине за Сеул дека се надева дека ќе има искрени разговори со Кианг и Јеол и дека би сакал средбата да води кон „практична соработка ориентирана кон иднината“.
Откако Јеол ја презеде функцијата пред околу две години, Јужна Кореја забележа подобрување во врските со Јапонија по неколкугодишни тензии. Двајцата ја зајакнаа безбедносната соработка со нивниот заеднички сојузник - САД - и администрацијата на Бајден лобираше кај нив да се придружат на нејзините напори да му оневозможат на Пекинг пристап до најновите полупроводници и софистицирана опрема потребна за производство на најнапредните чипови.
Додека самитот носи ризици и награди за сите тројца, влогот е голем за Кина. Веројатно ќе се обиде да ги натера Јапонија и Јужна Кореја да не се приклучат на напорите предводени од САД за понатамошно ограничување на извозот на напредна опрема за производство на чипови, откако Токио воведе извозни контроли минатата година. Јапонија се спротивстави на американскиот притисок за понатамошно ограничување на продажбата во Кина. Администрацијата на Бајден исто така се обидува да ја внесе Јужна Кореја во договорот што ги вклучува Јапонија и Холандија.
„Ова е можност за Кина да се обиде да ги подобри односите со Јапонија и Јужна Кореја без Соединетите Држави“, рече Наоко Аоки, политиколог-соработничка во корпорацијата „Ранд“ во Вашингтон.
Самитот ќе опфати шест области на соработка кои вклучуваат одржлив развој, размена на луѓе, како и економија и трговија, соопштија јужнокорејските власти. И Јапонија и Јужна Кореја побараа помош од Пекинг да ја искористи својата економска моќ за да ги заузда атомските амбиции на Северна Кореја.
Токио и Сеул, исто така, изразија загриженост за безбедноста во Тајванскиот теснец. Тензиите во регионот се зголемија откако Кина минатата недела ги започна своите најобемни воени вежби во една година околу Тајван, зголемувајќи го притисокот врз новиот претседател на островот, Лаи Чинг-Те, само неколку дена откако тој положи заклетва.
„Ако треба да има некои конкретни достигнувања овој пат, очекувам тоа да биде за економски и други прашања кои не се безбедносни“, рече Аоки. „Мислам дека средбата нема да промени ничија безбедносна пресметка“, рече таа, укажувајќи на значителен јаз меѓу Пекинг и другите двајца за прашања како Северна Кореја и Тајван.
Јеол и Кишида можеби ќе заминат за САД во следните неколку месеци, веројатно за да одржат самит со претседателот Џо Бајден кој ќе се заснова на безбедносниот состанок што тројцата го имаа пред околу една година, според извештаите од „Кијодо Нуз“ (Kyodo News) и други медиуми.
Нивниот состанок минатата година во Кемп Дејвид во руралниот Мериленд вклучуваше практични чекори како што се споделување податоци во реално време за да се спротивстават на заканите од Северна Кореја, мерки за отстранување на ризикот од глобалните синџири на снабдување од изложеност на Кина и чекори за поврзување на трилатералните односи толку цврсто што би било тешко да се раскинат.