Трамп наспроти Харис: Во какво утро ќе се разбудиме

Трката за претседател или првата жена претседателка на Соединетите Американски Држави денес го достигнува својот врв со одењето на Американците на гласање. Обично, победникот на изборите е познат во среда по 6 часот наутро по централно европско време, кога се затвораат последните изборни места на далечниот запад во САД.  

 

Со оглед на блиската трка помеѓу кандидатите Доналд Трамп и Камала Харис, исто така треба да се потенцира дека можеби нема да откриеме кој ќе се пресели во Белата куќа утре во 6 часот. На пример, во 2000 година Џорџ В. Буш беше прогласен за победник дури на 12 декември по одлуката на Врховниот суд за спорот околу изборниот резултат во Флорида.  

„Она што би се осмелил да го предвидам во овој момент, и она што ми се чини дека е најсигурен облог, е дека ќе има пребројување во барем една од државите“, изјави Андраш Зорко од истражувачката куќа „Валикон“ вчера за ОДМЕВ. Зорко исто така додаде дека не би се осмелил да го предвиди победникот во толку блиска претседателска трка.

Американската предизборна претседателска трка личеше на вистинско американско шоу, кое привлече гледачи од целиот свет. На дневна основа, имаше сочни навреди и многу обвинувања, дури и бевме сведоци на обиди за атентат на Трамп, а при крајот на кампањата, многу познати личности, исто така, ја дадоа својата поддршка на еден или друг кандидат.  Меѓу нив беше и пејачката Тејлор Свифт, која има голема политичка и економска моќ. Некои дури и се заканија дека ќе емигрираат од САД ако победи Трамп. Накратко, предизборната претседателската трка не беше здодевна.

Немири: Што ќе се случи ако не признаат пораз?

Пост-изборните прогнози исто така не се воопшто здодевни. Анкетите покажуваат дека многу Американци се загрижени за тоа што може да се случи по затворањето на избирачките места. Споменот за нападот врз Капитол од страна на поддржувачите на Доналд Трамп по неговиот пораз на изборите пред четири години е сè уште жив.

Американските воени експерти спроведоа симулации со федерални и локални власти на Универзитетот во Пенсилванија за можно насилство или граѓански немири поврзани со изборите и мирниот трансфер на власта, пренесува американското јавно радио НПР. Во вежбата беа презентирани две сценарија, и двете од Пенсилванија. Пенсилванија е една од шесте американски држави за кои се очекува да одлучуваат за исходот од изборите, бидејќи двајцата кандидати имаат рамномерни позиции.

Првото сценарио на вежбата претпоставуваше дека наводна изборна измама ќе доведе до улични протести коишто ќе излезат од контрола. Локалните изборни работници ќе треба да ја преземат контролата и да ги затворат избирачките места, така што Пенсилванија ќе доцни во потврдувањето на резултатите од изборите. Друга вежба симулираше сценарио во кое новоизбраниот претседател издава нелегални наредби до Националната гарда на Пенсилванија да ги угаси протестите во Филаделфија. Целта на вежбата беше да се идентификуваат слабостите во воениот ланец на команда и да се развијат стратегии за да се обезбеди воените реакции да бидат во согласност со демократските вредности.

Во интервју за „Блумберг Адрија“, финансискиот аналитичар Невен Видаковиќ ја истакна важноста од мирен трансфер на власта. Дури и од гледна точка на разликите во економската програма меѓу двајцата кандидати, помалку е важно кој ќе победи, туку многу е поважно дека поддржувачите на губитникот нема да излезат на улиците, рече Видаковиќ. „Сè додека луѓето не одат на улиците на повикот на поразениот кандидат, сè ќе биде добро“, рече Видаковиќ.

 

Какви се економските планови на двајцата кандидати?

 

Трамп: Повисоки тарифи, пониски даноци

Економската агенда на Трамп е дефинирана со намалување на стапката на данокот на богатство и данокот на добивка од 21 на 20 проценти. „Тоа е затоа што ми се допаѓа едноставност. Ми се допаѓаат 20 проценти повеќе. Ми се допаѓаат 15 проценти уште повеќе, но мислам дека би било потешко да се постигне", изјави поранешниот претседател во интервју за „Блумберг Бизнисвик“.

Поедноставувањето исто така ќе влијае на системот за персонален данок на доход на федерално ниво, при што оние на врвот на скалата за плати плаќаат 30 проценти, а останатите 15 проценти.

 

Ако ги преземе уздите на Белата куќа по „Супер вторникот“ во ноември, тој ќе ги погоди ривалите на светската економија број 1 со казнени тарифи кои се движат од 20 преку 60 до 100 проценти, најави тој. Тарифите, заедно со даноците, заземаат централно место во агендата на Трамп.

Според него, тие се средство за трговска војна и лост за заштита на работните места во американското производство во исто време. Во првиот случај, станува збор за извршување на притисок врз геополитичкиот ривал Кина и ограничување на нејзиниот економски пораст. Успешната транзиција на кинеската економија од пазарот на недвижности и производството на евтини производи кон оној со висока додадена вредност се заснова на освојувањето на развиените пазари на Европа и САД.

Да се удри таму каде што најмногу боли е принципот на трговската политика на Трамп. Но, поранешниот претседател, кој цинично се осврна на кинескиот лидер Шји Џјинпинг како „добар пријател“, исто така планира да врати „илјадници и илјадници компании и милијарди долари во богатството“ на САД преку тарифи, рече тој во Џорџија.

Економските планови на Трамп, засновани на рестриктивни тарифи, се јасно протекционистички и, според економистите, повторно ќе ги засилат инфлациските притисоци. Оние што Федералните резерви, по четири години на горчливата медицина со високи каматни стапки, конечно ги претворија во негативен тренд. Но, Трамп не се предава, и покрај критиките, најави дека „ќе ја елиминира инфлацијата и ќе ја направи Америка повторно прифатлива“.

Една од иновациите предложени од Републиканците во оваа насока е создавање на специјални области со пониски даноци и полабави регулативи, според телевизијата Си-би-ес. Трамп верува дека ова ќе ги охрабри американските компании да го задржат производството на домашно тло.

Стариот нов Трамп

Идната економска политика на Трамп, во најголема мера, е продолжување на доктрината од неговиот прв мандат во 2017 година. Но, ова може да послужи како предвидување на изгледите за втората, кои не се најдобри. Според експертите, претседателството на Трамп заврши во 2021 година со сомнителни последици за американската економија. Економистите од престижниот Харвард и Светската банка, кои пишуваа за ефектот на неговата трговска војна заклучија дека таа „во најдобар случај била неуспешна, дури можеби и малку негативна“.

Поранешниот претседател повеќе пати се пофали дека обезбедил најголем економски бум во историјата на Соединетите држави поради неговите менаџерски вештини.

Но, податоците покажуваат различна слика, бидејќи американската економија порасна за едвај 700 милијарди американски долари за четири години, или во просек со еден процент годишен раст, што е најмалку од крајот на Втората светска војна. Стапката на невработеност исто така достигна 90-годишен врв од 14,7 проценти на почетокот на 2020 година, допирајќи го нивото на големата депресија. Во извештајот се наведува дека тарифите, кои „имаа упорен и значително негативен ефект врз вработувањето“ се причина за лошата заработка.

 

Но, постојат и паралели помеѓу двајцата кандидати. Едно такво е оданочувањето на напојниците, со тоа што Трамп и Харис планираат да го елиминираат федералниот данок на ваквите приходи. Трамп беше првиот што го предложи тоа во јуни, но во август кандидатката на Демократската партија исто така се заложи за тоа. Околу четири милиони или 2,5 проценти од работните Американци зависат од напојници, но промената треба да биде одобрена од Конгресот на федерално ниво.

На почетокот на јули, Доналд Трамп јавно се дистанцираше од Проектот 2025 и мноштвото, како што напиша, контроверзни идеи. Тој тогаш го потврди ова неколку пати. Тој напиша на „Трут сошл“: „Не знам ништо за Проектот 2025 година. Немам идеја кој стои зад тоа. Не се согласувам со некои работи што ги кажуваат, а некои работи што ги кажуваат се целосно смешни и неразбирливи“. Од друга страна, креаторите на проектот исто така негираа врски со Трамп, иако на почетокот на годината рекоа дека нивната цел е „интернационализација на Трампзмот“.

Професорот Богомир Ферфила од факултетот за општествени науки во Љубљана го припишува дистанцирањето од републиканците на придвижување на Трамп кон центарот. Сè уште не е јасно дали станува збор за тактички потег да се добијат гласови или одраз на промените во партијата, вели тој, но клучните промени по неодамнешната партиска конвенција се: „Прифаќањето на истополовите бракови и омекнувањето на позициите за прашањето на абортусот, чија пресуда сега е оставена на одделни држави “, заклучува тој.

Како и да е, на крајот на октомври, „Њујорк Тајмс“ информира за лица кои соработувале и на Проектот 2025 и со администрацијата на Трамп. Луѓето зад Проектот 2025 не се непознати за поранешниот претседател. Претседателот на Фондацијата Херитиџ, Кевин Д. Робертс и ко-основачот, Едвин Ј. Фулнер се сретнаа лично со Трамп. И анализата на „Њујорк Тајмс“на Проектот 2025 и нејзините 307 автори и соработници откри дека добра половина од нив биле во администрацијата на Трамп или во неговата кампања или тимовите за транзиција.

Важни делови од овој документ беа напишани од долгогодишните лојалисти на Трамп, кои беа советници на Трамп за време на неговиот прв мандат, пишува „Њујорк Тајмс“.

Харис: наследничка на „бајденомикс“

Ако најавата на Трамп за повисоки тарифи и пониски даноци го сумира неговиот прв мандат, тогаш економските размислувања на Харис се продолжение на социјално-обоените и фискално дарежливите „бајденомикс“.

Програмата, која таа ја опиша како „економија на можности“, вклучува намалување на трошоците и зголемување на економските можности за Американците од пониската и средната класа преку мерки како што се даночни олеснувања и поевтини лекови на рецепт. Нејзината администрација ќе потроши 100 милијарди американски долари на најавените мерки, кои, како и Трамп, се фокусираат на зајакнување на американската индустриска база.

„Блумберг“ известува дека Федералниот буџетски комитет пресметал дека дефицитот на САД ќе се зголеми за 1,7 трилиони долари во текот на следните неколку години под претседателството на Харис. Таа одговори на критиката дека трошоците на програмите може да се компензираат со зголемување на даноците за побогатите и правните субјекти (на 28 проценти). И така таа ја заработи токсичната етикета дека „комунистка“, која Трамп и ја залепи реторички.

Прагматичната Харис

Харис ја поддржа нејзината економска агенда со тоа што објави дека нејзината администрација ќе ги зголеми инвестициите и ќе создаде работни места во индустријата преку даночни олеснувања. Нејзината прагматична идеја за зајакнување на конкурентноста на американската економија, за разлика од царинските ограничувања на Трамп, е ориентирана кон развој.

Во манифестот од 82 страници, Харис најавува специјално даночно олеснување „Америка напред“, што ќе обезбеди технолошки развој на американската економија, која ќе може да се натпреварува подеднакво со Кина и ЕУ. Главно зборува за промовирање на развој на вештачка интелигенција, биотехнологија, вселенска технологија, блокчејн технологија, чипови и нуклеарна енергија.

Слично на агендата на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лејн и намерата на кинескиот претседател, Шји Џјингпинг, зајакнувањето на безбедноста во сите аспекти, вклучително и економските и суровините, заземаат важно место. Затоа, Харис предлага создавање стратешки залихи на ретки суровини, кои се користат за да се направат критични производи од економијата од 21 век, почнувајќи од батерии до модерно оружје.

„Јас сум капиталист кој верува во слободни и фер пазари“, Харис, потомка на Индиец и Јамајканка, пркосно посочи во нејзиниот говор возвраќајќи на претходните обвинувања на Трамп дека е „комунистка“ истовремено отфрлајќи ја неговата идеја за ескалација на тарифната војна со конкурентите.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар