Што е компаративна предност? Вовед во меѓународната трговија

Зошто земјите и економиите тргуваат меѓу себе? Клучниот одговор на тоа прашање е компаративната предност, теорија што лежи во основата на меѓународната трговија и делумно објаснува зошто, на пример, македонската економија толку добро соработува со германската автомобилска индустрија.

Компаративна предност значи способност на една економија да произведе добро или услуга по пониска цена од друга економија. Со оглед на компаративните предности на одредена земја или општество, се овозможува подобар избор за тоа кои стоки или услуги да се произведуваат.

Теоријата на компаративни предности ја воспоставил британскиот економист Дејвид Рикардо во своето дело „За ​​принципите на политичката економија и оданочување“ од 1817 година и со неа ја побил теоријата за апсолутна предност. Апсолутна предност значи способност на економијата или актерот да создава подобри добра или услуги, односно да ги создава побрзо од другите. Сепак, за актерот што може да произведе подобар производ, понекогаш е интересно да тргува со некој што го произведува истиот производ но полошо од него, заклучил Рикардо.

Користејќи го примерот на Англија и Португалија од тоа време, Рикардо покажал дека е во најдобар интерес на неговата татковина да се специјализира за производство на текстил, кој благодарение на индустријализацијата може да се произведува евтино, додека за португалската економија со поповолна клима најдобро било да произведува вино. Двете земји имаа интерес да тргуваат меѓу себе и да увезуваат стоки што сами би ги произвеле со повисоки трошоци.

Да го земеме на пример младиот словенечки кошаркарски талент Лука Дончиќ. Тој сака да бере јаболка во својот овоштарник, што, со оглед на неговите спортски способности и висина, би му одзело помалку време отколку на просечниот човек, да речеме осум часа. Во исто време, тој може да заработи илјадници долари играјќи кошарка. Неговиот сосед може да бере јаболка десет часа, а во исто време да заработи 100 долари од својата работа. И покрај тоа што соседот е помалку ефикасен како овоштар, во интерес и на Лука и на соседот е да тргуваат.

Лука Дончиќ

Предности и недостатоци на компаративната предност

Земањето предвид на компаративната предност за една компанија или држава носи поголема ефикасност, го зголемува нивото на профит и ја намалува потребата од протекционистички мерки. Теоријата на компаративна предност често се користи за застапување на глобализацијата, бидејќи ги поттикнува земјите да се специјализираат и да тргуваат со други земји. Од една страна можат да ја извезуваат стоката за која се специјализирани, а од друга страна се принудени да увезуваат работи за кои не се специјализирани.

Иако фокусот на компаративните предности се покажа корисен за економскиот раст и растот на продуктивноста во земји како Кина или Јужна Кореја, критичарите предупредуваат дека овој принцип на меѓународната трговија може да има негативни последици за земјите во развој.

Земјите во развој често влегуваат во меѓународната трговија со компаративна предност во форма на обилна и евтина работна сила, но специјализацијата во таква трудоинтензивна економија може да ги зароби. Тие може да се најдат во ситуација кога повеќе не можат да се префрлат на индустрии со интензивен капитал и да работат главно како фабрики за компании од развиениот свет. Овие компании често ги користат предностите на лабавите закони за труд, практиките на принудна работа, па дури и детскиот труд во земјите во развој.

Слично на тоа, земја што е специјализирана за земјоделско производство, рударство и експлоатација на природни ресурси може да се соочи со исцрпување на животната средина или оштетување на домашните култури. Земјите во развој што се впуштаат во овој тип меѓународна размена често може брзо да завршат во релативно инфериорна позиција наместо во предност.

Depositphotos

Зошто македонските фабрики произведуваат делови за германските возачи?

Најважен трговски партнер на Македонија е Германија, а значаен придонес во оваа размена имаат македонските компании што извезуваат суровини за автомобилската индустрија или автомобилски делови.

Зошто Германија не ги прави сите делови сама? Станува збор за сложен производствен процес со многу компоненти, така што во интерес на Германија е да најде партнери што ќе можат да се специјализираат за одредени делови од тој процес.

Македонија, во овој контекст, ги понуди бенефициите за компаниите што ќе отворат фабрики во слободните индустриски зони, а близината на европскиот пазар ја направи земјава атрактивна дестинација за глобалните германски брендови. Дополнително, трошоците за работна сила тука се пониски отколку во Германија. И така, во Македонија сега се произведуваат речиси сите делови за германските автомобили.

Автомобилската индустрија во земјава почна практично од нула пред петнаесетина години и сега вработува 30.000 луѓе, а тие компании генерираат 60 отсто од македонскиот извоз.

Зошто тогаш Македонија не произведува автомобили? Германија има долга историја на производство на автомобили и меѓународно етаблирани брендови во овој сектор. Автомобилскиот сектор остана ограничен на етаблирани производители до неодамнешниот развој на електрични возила. Затоа, на Македонија би ѝ било тешко да воспостави конкурентен производ.

Затоа е интересно Македонија да се специјализира во производството на делови за германската автомобилска индустрија, која ги вклучува металната индустрија и близината до водечките европски производители на автомобили.

Од повеќето компании во автомобилскиот сектор во земјава, ги издвојуваме:

 

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар