Влезот на Хрватска во еврозоната и зоната за слободно патување во Европската Унија поволно се одрази на работата на рестораните и продавниците за сувенири во Стариот Град на Дубровник, кои и без тоа беа доста разработени. Сепак, нивниот бизнис сега е на ниво што никогаш не било подобро, затоа што доаѓаат сè повеќе посетители, кои полесно влегуваат во земјата и трошат пари. Надлежните веќе предвидуваат рекордни приходи од туризмот годинава.
Сепак, успехот донесе нова главоболка на местата покрај плажите покрај јадранското крајбрежје, како и во главниот град Загреб. Таа главоболка е всушност позната за Македонија - како да се најдат доволно работници за да се издржи побарувачката - нешто што порано беше карактеристично за делови од Западна Европа.
Откако во 32-те години од независноста на државата најмногу се потпираа на домашната работна сила, статистиката за издавање работни дозволи покажува дека сè повеќе работодавци, за да ги пополнат празнините на пазарот на трудот, мораат да бараат работници надвор од Хрватска.
„Хрватска сама не може да обезбеди доволно работна сила за да го одржи туризмот како своја главна економска гранка и е во ситуација кога очигледно ѝ е потребна работна сила од странство“, изјави Борис Вујчиќ, гувернер на хрватската централна банка. „Нема знаци дека овој тренд ќе се промени“.
Бумот на туризмот го поттикна преминот на Хрватска кон единствената европска валута на 1 јануари, како и нејзиното пристапување во шенген-зоната. Со тоа се отстранети граничните премини со Унгарија и Словенија, а 95 отсто од туристите во Хрватска доаѓаат по автопат.
Локалните продавници и ресторани се прошируваат, главно за европските патници што сакаат да вечераат надвор и да се забавуваат, особено што во пандемијата тоа беше доста ограничено. Во земја каде што стапката на невработеност оваа година е најниска од 1982 година и каде што локалното население се намалува, овој вид на услуги имаат потреба од персонал.
Златко Боровац, кој ги води прометната „Пескарија Локанда“, со поглед на пристаништето во Дубровник, и четири други ресторани, вели дека најголемиот дел од неговиот персонал, кој има околу 180 луѓе, сега доаѓа од странство, главно од соседните балкански земји. Додека во 2015 година се издадени само 2.700 дозволи за странски работници надвор од Европската Унија, Владата на Хрватска очекува дека годинава бројот на такви работни дозволи ќе достигне 180.000. „Со ова, учеството на странските работници во вкупната работна сила би се зголемило на повеќе од десет проценти“, вели Жарко Катиќ, државен секретар во Министерството за внатрешни работи.
Хрватската влада до крајот на годинава треба да донесе измени на законот со кои ќе се олесни работата во земјата. Бидејќи повеќе од 40 отсто од сите странски работници доаѓаат од земји како Филипините и Индија, дозволите би можеле да се издаваат на три години наместо на една, а работниците би можеле да останат во Хрватска помеѓу два договора.
„Хрватска исто така се соочува со предизвикот да ги интегрира странските работници сега кога државата ги охрабрува да останат“, вели Ирис Голднер Ланг, професорка по право на Европската Унија на Универзитетот во Загреб и шефица на Катедрата на УНЕСКО за слободно движење на лица, миграција и за меѓукултурни односи, „Дијалог“. „Ние како општество сега се соочуваме со предизвикот да најдеме начин брзо да заштитиме голем број луѓе“, вели таа.
Емерсон Лопез Рагаса има едногодишна работна дозвола, а се вработил во пекарницата „Пан-пек“ во Загреб, каде што може да работи во текот на целата година, а не само во туристичката сезона. Неговиот прв ангажман бил како помошник-готвач во хотел на островот Корчула.
Дваесет и четиригодишникот пораснал во Манила. Прво ги напуштил Филипините за да најде работа во Доха, а потоа по препорака на пријател се преселил на Балканот. Тој не планира да замине во моментов. „Сонувам дека еден ден ќе можам да ги доведам моите родители овде, на ова прекрасно место“, изјави тој.