Европската централна банка (ЕЦБ) ќе ја засили својата борба против тврдоглавата инфлација со зголемување на каматните стапки уште четири пати и побрзо ќе го одмота своето портфолио на обврзници од пет билиони евра, според истражувањето на „Блумберг“ меѓу економистите.
Три зголемувања од по 25 базични поени ќе следуваат по сè поизвесното зголемување за половина поен следната недела, што ќе ја зголеми стапката на депозитите на 3,75 отсто во јули, велат испитаниците.
Иако ова е за половина процентен поен повеќе од претходното истражување, не е во согласност со очекувањата на пазарот на пари таканаречената терминална стапка да достигне четири проценти.
Поагресивниот пат за трошоците за позајмување ќе биде придружен со побрзо повлекување на резервите на средства купени во рамките на претходните стимулации. Се смета дека првичното намалување од 15 милијарди евра месечно до јуни постепено ќе се зголемува и ќе се удвои до 2024 година.
Очекувањата за поостар одговор од ЕЦБ произлегуваат од рекордната базична инфлација што ги охрабри функционерите со јастребовски став. Мерачот, кој ги исклучува трошоците како енергија и храна, се забрзува дури и кога главниот скок на цените избледува. Тоа отстапување ги подгрева тензиите во управниот одбор за тоа колку повеќе треба да се направи.
„Најголем предизвик ќе биде да се калибрира и да се пренесе соодветното количество на затегнување на политиката во наредните месеци, со оглед на нагло пониските цени на енергeнтите и слабеењето на растот на кредите од една страна и сѐ уште растечката базична инфлација од друга страна“, рече Вероника Рохарова, директорка за економијата на еврозоната во „Кредит суис“ (Credit Suisse).
Додека главниот економист на ЕЦБ, Филип Лејн, вели дека трошоците за позајмување би можеле да останат на својот врв во „доста голем број квартали“, аналитичарите очекуваат тие да останат таму пократок период во споредба со претходните истражувања. Првото намалување на стапката, на 3,5 отсто, се очекува во февруари 2024 година, по што ќе следува уште едно во јули.
Испитаниците се рамномерно поделени околу тоа дали ЕЦБ сè уште заостанува во борбата против инфлацијата - за првпат, мнозинството смета дека не се заостанува во одговорот. Повеќе од половина се исто така убедени дека функционерите нема да ги зголемат стапките.
„Досега беше релативно лесно за ЕЦБ, бидејќи стапките беа ниски и банката беше зад кривата“, рече економистот на HSBC, Фабио Балбони. „Но, како што стапките влегуваат во рестриктивна територија, а базичната инфлација останува еластична, разликата во ставовите меѓу членовите на управниот одбор што сакаат да продолжат да ги зголемуваат стапките и оние што се плашат од ризикот од прекумерно заострување ќе се зголеми, што ќе го отежне постигнувањето договор за тоа како понатаму“.
Состанокот следната недела ќе биде врамен со нов сет на квартални економски проекции што го објаснуваат неодамнешниот пад на трошоците за енергија. Веројатно со побенигни изгледи за базичната инфлација и побрз раст на основните цени, прогнозите би можеле да ја интензивираат дебатата што започна во февруари за тоа на која мерка треба да се фокусира ЕЦБ.
Шефот на португалската централна банка Марио Центено рече дека властите треба „многу внимателно“ да ги разгледаат новите бројки.
„ЕЦБ ќе биде помеѓу најновата повисока базична инфлација од една страна и пониската прогноза за инфлацијата за наредните години од друга страна“, смета Рајнер Сингер, економист во „Ерсте груп“.
Во меѓувреме, годинешната перспектива за економскиот раст треба да се ревидира нагоре. Испитаниците во истражувањето исто така веќе не очекуваат рецесија - зајакнувајќи ги аргументите што поддржуваат посилен напад на инфлацијата.