.webp){kind=icon}
Анкетата за инфлациските очекувања и очекувањата за движењето на реалниот БДП за периодот 2024-2026 година, спроведена во март од страна на Народната банка, покажува надолна ревизија на очекувањата за просечната стапка на инфлација, без позначителни промени во очекувањата за растот на БДП.
„Економските аналитичари ги поврзуваат ваквите очекувања пред сѐ со постепеното забавување на растот на цените во последниот период, додека најголемите ризици се поврзуваат со воениот судир во Украина, но и конфликтот на Блискиот Исток, при што нагласуваат дека сѐ уште постои висок степен на неизвесност околу текот на идните случувања“, наведуваат од Народната банка.
Во однос на инфлацијата, испитаниците и натаму очекуваат нејзино постепено забавување, по високите остварувања во 2022 година и сведувањето на едноцифрено ниво од 9,4 проценти во 2023 година. Во споредба со претходната анкета, во моментов очекувањата на испитаниците за 2024 и 2025 година се пониски.
„Така, тие очекуваат просечна стапка на инфлација од 4,1 проценти за 2024 година (4,7 проценти во претходната анкета), 3 проценти за 2025 година (3,3 проценти во претходната анкета) и 2,6 проценти за 2026 година“, соопшти Народната банка.
Испитаниците очекуваат поумерени притисоци врз инфлацијата како резултат на постепеното стабилизирање на увозните цени на храната и енергентите, затегнатата монетарна политика, планираната фискална консолидација, снабдувањето со енергија од обновливи извори, како и забавувањето на странската инфлација.
Како фактори што би можеле да предизвикаат нагорни притисоци врз инфлацијата и натаму се посочуваат продолженото траење и неизвесноста околу решавањето на војната во Украина и на судирот помеѓу Израел и Хамас, структурниот недостиг од работна сила, како и климатските промени.
Во поглед на економската активност, испитаниците и натаму очекуваат постепено забрзување на економскиот раст, кој годинава би достигнал 2,6 проценти (без промени во однос на претходната анкета), за 2025 година се очекува раст од 3,3 проценти (3,5 проценти во претходната анкета), а за 2026 година се очекува дека растот ќе забрза искачувајќи се на 3,8 проценти.
Во однос на ризиците, испитаниците ги посочуваат влошените изгледи за раст на економиите на главните трговски партнери, геополитичката фрагментација, неизвесноста од идниот тек на војната во Украина, најновиот конфликт на Блискиот Исток помеѓу Израел и Хамас и нивното влијание врз синџирите на снабдување.
Неповолно може да влијае и воздржаноста на домашните и на странските инвеститори, при затегната монетарна политика во глобални рамки и натамошен раст на трошоците за финансирање.
„Исто така, испитаниците и натаму ја наведуваат неизвесноста поврзана со домашниот политички амбиент, особено во година на избори, како и со текот на преговорите со ЕУ, како потенцијален фактор на ограничување на економскиот раст“, велат од Народната банка.
Од друга страна, испитаниците сметаат дека економските мерки преземени за справување со енергетската криза и за поддршка на населението и компаниите, како и растот на платите и изградбата на коридорите 8 и 10, би можеле да придонесат за раст на личната потрошувачка и инвестициите, што би се одразило позитивно врз економскиот раст.
