.webp){kind=icon}
Движењата на пазарите на стоки се неконзистентни. Иако, според многу аналитичари, се приближуваме до рецесија, што значи намалување на побарувачката, цените на енергетските производи сè уште не забавуваат, бидејќи цената и на природниот гас и на суровата нафта се одржуваат на покачени нивоа поради неизвесноста во понудата. Индустриските метали со своите падови веќе покажуваат заладување на економијата.
Забавува и растот на вредноста на прехранбените суровини, особено на пченицата, чија цена годинава значително скокна двапати поради руско-украинската војна.
Гасот, нафтата и бензинот остануваат по високи цени
Европа се уште е среде енергетска криза, бидејќи се очекува ново намалување на испораките од Русија преку гасоводот Северен тек 1. Гасоводот ќе работи само со капацитет од 20 отсто, објави руски Газпром. Цените на бензинот остануваат покачени и со намаленото снабдување. Од понеделник цената поскапе за 14 отсто, а од почетокот на годинава цената е 180 отсто над почетната точка.
Европската комисија веќе ги убедува земјите-членки да го поддржат предлогот за намалување на потрошувачката за 15 проценти, што би овозможило полнење на гасните храмови за зимската сезона дури и со намален проток. Најмногу против предлогот се земјите кои најмногу зависат од рускиот гас, особено Унгарија, Чешка и Словачка. Словенија го поддржа предлогот, а најголемиот трговец со гас „Геоплин“ вели дека поради повеќето извори снабдувањето со гас за Словенија се одвива непречено.
Цените на суровата нафта паѓаат од јунските врвови, но остануваат околу 30 отсто над годишниот просек. Суровата нафта West Texas Intermediate (WTI) е 98 долари за барел од 159 литри, додека северноморската сурова нафта од типот Брент е 107 долари за барел. Порастот на цената на нафтата во првата половина од годината е резултат на војната во Украина и санкциите на Западот против Русија, кои вклучуваат и увоз на руска нафта и нафтени деривати. Покрај тоа, недоволното производство на некои земји-членки на ОПЕК + и ниските глобални акции ги зголемуваат цените, според главниот аналитичар на Bloomberg Adria, Андреј Кнез.
Но, цените на бензинот во регионот Адриа не ги следат повисоките цени на светските пазари, бидејќи владите ја ограничија малопродажната цена на бензинот, забележува Кнез.
Се очекува дека просечната цена ќе се движи околу сто долари за барел во втората половина од годината, а ќе падне под 90 долари во 2023 година. Поради ограничената и нестабилна понуда, цените оваа година ќе останат покачени, додека помалата побарувачка ќе ги намали следната година, предвидува Кнез.
Непознаница сè уште остануваат конфликтот во Украина, бидејќи цените би можеле да останат покачени во случај на понатамошна ескалација, како и постигнувањето на планираните нивоа на производство во земјите од ОПЕК +, прашање што се уште виси во воздух.
Слично како бензинот, нафтата за греење од почетокот на годинава е поскапа за повеќе од 50 отсто, додека јагленот е поскап за над 140 отсто.
Очекувања за рецесија
Паѓа цената на металите, и на благородните и на индустриските. Вредноста на златото паѓа веќе четири месеци по ред поради постепеното заострување на монетарната политика од страна на американската централна банка ФЕД. Иако тоа ги поттикна шпекулациите за рецесија, златото, традиционално безбедно засолниште за инвеститорите во несигурни времиња, беше засенето од јачината на доларот. Во последните денови доларот падна од својот врв од почетокот на јули, што ја ублажи и цената на златото. Моментално е на 1.726 долари за унца, што е за 5,7 отсто помалку од почетокот на годината.
Паднаа и среброто и платината, при што среброто годинава загуби една петтина од вредноста, а платината добри осум проценти.
Кај индустриските метали, инвеститорите најмногу внимание посветуваат на движењата на цената на бакарот. Поради неговата широка употреба во многу индустриски сектори, се смета за добар показател за здравјето на глобалната економија. Во моментов, неговата цена е 342 долари за фунта, што е 23 отсто под годишната основна линија.
Алуминиумот изгубил 14 отсто од вредноста од почетокот на годинава, цинкот изгубил 11 отсто, а калајот 37 отсто. Железната руда е по цена од 727 кинески јуани за метрички тон, што е за 13 отсто повеќе од почетокот на годината. Челикот изгуби добра третина од својата вредност во истиот период; еден тон чини 923 долари.
Подиндексот на индустриски метали на Блумберг, исто така, падна од својот врв во март - оваа година изгуби 13 отсто од вредноста.
Се намалуваат цените на прехранбените производи
Прехранбените производи се на насловните страници во последните месеци поради војната во Украина. Русија употреби поморска блокада за да го спречи извозот на пченица и други житарки од пристаништата на Украина во Црното Море, со што ја зголеми цената на пченицата и го влоши ризикот од масовно гладување на Блискиот Исток и Северна Африка, каде Украина и Русија извезуваат најголем дел од своето жито.
По два скока на почетокот на март и средината на мај, цената на пченицата се враќа на нивото од почетокот на годината - моментално чини 783 долари за бушел. Настаните во Црното Море се уште влијаат на цената на пченицата. Таа падна по веста дека Украина и Русија се договориле за извоз на жито од Украина, но повторно порасна по вчерашното бомбардирање на Одеса. Русија најави дека ракетниот напад нема да влијае на извозот на жито.
Годинава цената на пченката и сојата беше помалку нестабилна од цената на пченицата. Пченката се движи околу 592 долари за бушел, што е нивото од почетокот на годината, додека сојата е зголемена за 12 отсто. Најмногу поскапе оризот, кој доби дури четвртина од вредноста.
Палминото масло веќе изгуби четвртина од вредноста од почетокот на годината, за еден метрички тон треба да се одбијат 3.861 малезиски рингити или 854 евра.
Падот на цените на суровините не мора да значи и пониски цени на храната, бидејќи повисоките трошоци во земјоделството, особено трошоците за ѓубрива и енергетски производи, придонесуваат и за поскапување на полиците.
