Почетокот на 2025 година донесе голема промена во полето на глобалните инвестиции во одржливост. Доналд Трамп повторно е претседател на САД и повеќе не го крие непријателскиот став кон регулативи како што е ИРА (Inflation Reduction Act), кој претходно поттикна големи инвестиции во зелената енергија.
Американските фондови брзо ги напуштаат климатските иницијативи, а поимот ЕСГ сè почесто се користи како политичко оружје отколку како мерило за одржливост. Дали е тоа крајот на одржливото инвестирање или само еволуција?
Одговорите ги побаравме кај Карла Алфиер, ЕСГ експертка и основачка на АК (Alfier Consulting), која секојдневно советува клиенти како преку регулативи, така и преку реална трансформација на бизнисот.
Прочитај повеќе

Блаж Бродњак: НЛБ останува пацифистичка банка
НЛБ останува при својата стратегија и нема да вложува во одбранбената индустрија.
05.04.2025

Кампањата на Трамп против ЕСГ се одразува на зеленото финансирање на пазарите во развој
Продажба на зелени обврзници во 2025 година падна за околу една третина, на осум милијарди долари, што е најбавниот почеток на една година од 2020 година.
31.03.2025

Инвеститорите бегаат од зелената агенда, вишокот на соларни модули го задушува пазарот
Вишокот на соларни модули создава финансиски притисок врз производителите и ги намалува цените.
11.03.2025

Кој се плаши од ЕСГ?
Алфиер вели дека политичката клима во САД, со акцент на републиканските политики кои ги туркаат сите аспекти на одржливост настрана, секако влијае на глобалниот дискурс. Тоа конкретно се гледа и преку Омнибус (Omnibus) пакетот, кој предлага значително ублажување на мерките пропишани со тековната регулатива за одржливи финансии, првенствено поврзани со известувањето.
Иако тој предлог во голема мера е последица на извештајот на Драги за европската конкурентност од септември 2024 година, дебатите и ставовите во прилог на тие измени дополнително се поттикнати од глобалните движења.
„ЕСГ како поим е на издишување, бидејќи се поврзува со погрешни концепти. ЕСГ не е синоним за одржливост, туку метрика која различно се перципира и толкува, што доведе до правна и пазарна несигурност, а на крајот и до одбивност бидејќи се создава впечаток дека наметнува голема количина бирократија“, истакнува Алфиер.
Алфиер исто така посочува дека известувањето за нефинансискиот дел од бизнисот не е многу покомплексно од финансискиот, но разликата е во капацитетите. Додека со финансии на компанијата се занимаваат повеќе луѓе, известувањето за одржливост често е сведено на едно или две лица, понекогаш ни толку.
„Секако дека тогаш целата приказна е тешка и скапа, особено ако се земе предвид контекстот и ширината на опфатените теми“, вели Алфиер.
Во идеални услови, ЕСГ би требало да претставува метрика за одржливост. Меѓутоа, како што предупредува, денес сè почесто се поистоветува со поими како „воук“ (woke) култура, ДЕИ (DEI) или дури „климатски фашизам“, што го одвлекува вниманието од основната фактичка состојба, а тоа е ограниченоста на ресурсите.
„Во САД, републиканските, а особено политиките на Трамп, предизвикуваат шок и општо згрозување бидејќи се оддалечуваат од сите аспекти на одржливост. Дали тоа ќе влијае на глобалниот замав? Мислам дека тоа ќе го искористат истомислениците на Трамп, но се сомневам дека значително ќе ги забави инвестициите во обновливи извори на енергија, електрични возила, климатски решенија и слично бидејќи во нив веќе се вложени огромни средства, а и потребата и побарувачката за нив се препознаени“, смета ЕСГ експертката.
Bloomberg
Се случи, вели, и промена во комуникацијата. Наместо изразот ЕСГ се почесто се користи „одржливо“ (sustainable) или други конкретни поими, а инвестициите се насочуваат кон целеното влијание како во случајот со СДГ (SDG-focused biodiversity bond) фондот кој го лансираше „Годман Сакс“ (Goldman Sachs).
Од друга страна, најголемиот британски пензиски фонд ги предаде своите над 35 милијарди долари на управување на „Амунди“ (Amundi и „Инвеско“ (Invesco), токму поради нивната поголема усогласеност со ЕСГ принципите во споредба со дотогашниот управител, СС (State Street).
Тивок ЕСГ, истите цели
Кога станува збор за фондови како „Парнасус“ (Parnassus) и „Енџин 1“ (Engine No. 1), кои ја ублажуваат својата ЕСГ комуникација или го редефинираат пристапот кон одржливост, Алфиер повикува на претпазливост.
„'Енџин' не би го истакнала како вистински пример бидејќи имаа еднократен случај на климатски активизам со 'Ексон'".
Но истакнува дека ублажувањето на ЕСГ комуникацијата сепак се гледа кај големите играчи како „Блекрок“ (BlackRock) и „Вангард“ (Vanguard) кои напуштаат разни климатски иницијативи. Иако тоа е разбирливо во американски контекст, демократските сојузни држави и понатаму ја туркаат одржливоста преку законодавни рамки.
„Дефинитивно се работи и за промени во дискурсот. ЦФА неодамна го исфрли поимот ЕСГ од својот програм за сертификација и го замени со СИЦ (Sustainable investing certificate). Исто така, 'Блекрок' го отстрани СЛ (sustainability label) од дел од фондовите, токму поради насоките кои јасно дефинираат кога таквите поими смеат да се користат“, истакнува таа.
Алфиер се надева дека тој пресврт ќе резултира со намалување на „гринвошингот“ (greenwashing), кој и понатаму е честа, но ретко санкционирана практика.
„Се надевам дека пресвртот ќе оди во насока на ЕСГ прокламирање кон одржливо финансирање и проекти кои навистина се одржливи“, рече Алфиер која за темата „гринвошинг“ зборуваше и на неодамна одржаното трето издание на Хаиу (Haiku) дијалозите.
Инвеститорите бараат конкретни резултати, а не големи зборови
Depositphotos
ЕУ бара рамнотежа помеѓу бирократијата и довербата
Иако Европската унија и понатаму јавно стои зад Зелениот план и ЕУ таксономијата, се случуваат значајни потреси во регулаторната рамка.
Алфиер истакнува дека најавените измени, како што Омнибус пакетот и измените на таксономијата, во компаниите создаваат правна и оперативна несигурност.
„Компаниите веќе вложија значителни средства во усогласување со постојната регулатива, а сега се во некој вид лимбо бидејќи не знаат што да прават додека не се усвојат новите правила. Постојната рамка не доби можност да ги покаже ефектите преку неколкугодишна примена“, смета таа.
Најавени се и измени на ЕУ таксономијата. Иако поедноставувањето би можело да помогне, најавеното стеснување на обврските за известување, според Алфиер, го искривува самиот концепт на таксономијата.
„Имам впечаток дека сепак голем број компании ќе продолжат со примена бидејќи таксономските показатели, т.н. 'зелени' приходи, се нешто што ќе сакаат да го нагласат, особено во разговорите со банките и институционалните инвеститори“.
Повлекувањето на американските фондови од ЕСГ рамката не значи дека капиталот за европските проекти ќе пресуши.
„Засега сè уште се на располагање средствата од ЕУ, а тука се и силните ЕБРД, ЕИФ, ИФЦ и други такви инвеститори кои ја форсираа одржливоста како тема кога таа уште не беше во фокусот како денес“, вели сопственичката на консултантската компанија.
Некои сектори во Европа, како што се обновливите извори на енергија, веќе се етаблирани како „стандард“ за одржливи инвестиции. Алфиер гледа раст на интересот и во прехранбените и земјоделските сектори, каде одржливоста бара многу труд и инвестиции.
„Како заеднички именител, а сепак посебен сектор, доаѓаат иновациите, особено во смисла на ублажување на климатските промени и зголемување на биолошката разновидност“.
Регулативата се менува, но злените показатели остануваат важни за инвеститорите
Depositphotos