Германија, пациентот на Европа, ќе заврши четвртина од годината што повеќе би сакала да ја заборави. Првите три месеци од 2024 година веројатно го обележаа својот втор последователен квартал на економска контракција, а за целата година се очекува да испорача мал до никаков раст. Побарувачката сè уште е намалена, а светот што се деглобализира ѝ ги одзеде кинескиот извоз, евтиниот руски гас и сигурната американска безбедносна гаранција.
Новата грижа е звукот на кашлање што доаѓа од друго место во еврозоната. Економиите како Холандија и Ирска, зависни од трговијата, беа големи двигатели на европскиот раст во последниве години (можеби измамнички во случајот на Ирска), но сега тие се во застој. Франција, чија економија предводена од побарувачката обично цитира кога Германија тапка во место, остварува слаб раст и покрај зголемениот буџетски дефицит. Оптимизмот дека може да се избегне рецесија се ублажува со анемични инвестиции и раст на продуктивноста.
Во Италија функционерите на Џорџа Мелони очекуваат бруто-домашниот производ да се зголеми за околу еден отсто годинава. Тоа би било подобро од Германија, Франција, Холандија и просекот на еврото и би било во согласност со подобрите перформанси на Италија од 2019 година, и покрај историјата на низок раст, високиот долг и нестабилната политика. Заедно со Шпанија и со Португалија, кои по години на кризи уживаат поголема конкурентност и раст на извозот, според истражувањето на ИНГ, закрепнувањето на Италија е поттик за Европа.
Но суштината е дека Италија сè уште има поголема веројатност да забави отколку да ја надмине кризата годинава, што го зголемува алармот на европските функционери поради долгорочното отворање на јазот меѓу Европа и американската економија, што треба да порасне за два отсто годинава. Енрико Лета, поранешен италијански премиер што беше подготвен од Брисел да напише извештај за иднината на европскиот единствен пазар, минатата недела алармираше за ова прашање. Разговорот на инвеститорите за меко пристигнување ќе значи малку во Европа со повисок долг и повисока инфлација, која не може да донесе поголем раст.
Како може да изгледа подобриот пат до закрепнување? Еден од нив е Италија - и Европа - да постигнат успех со фондовите за закрепнување од пандемијата дизајнирани да ги залечат лузните од ковид и да инвестираат во иднината. Рим потроши 45,7 милијарди евра, или помалку од половина од средствата што ги доби, што не е доволно добро. Европа има огромни инвестициски потреби - вклучувајќи и 620 милијарди евра годишно за климатската транзиција - и поуспешната имплементација на пандемиските фондови значи поголема шанса да се почнат други неопходни иницијативи за трошење, како на пример за одбрана. Тоа исто така повеќе би го надоместило враќањето на супербонусот, додавајќи потенцијално 2,5 процентни поени на растот на италијанското БДП до 2026 година.
И додека претстојниот извештај на Лета ќе има многу идеи за тоа како да се урнат структурните бариери за растот, можеби со обединување на различните европски финансиски пазари и даночните правила, Европа треба да извади лист од книгата на Америка со усвојување повеќе политики водени од побарувачката за поттикнување на потрошувачката. Лошата имплементација на супербонусот не треба да нè заслепи за сегашната погрешна мешавина на Европа на строга монетарна политика и недостиг од фискална поддршка, со новите фискални правила на ЕУ, кои веројатно ќе доведат до кратења на јавните инвестиции - што не е идеално со оглед на потребата на Европа да стане повеќе геополитички самостојно зависна.
„Секогаш се зборува за тоа дека Германија е пациентот... Јас сум повеќе загрижен што Европа се разболува“, рече шефот на Бундесбанк, Јоаким Нагел, минатата недела. Тој има поента. Подобро подгответе го лекот.