Аналитичарите на „Блумберг Адрија“ објавија нова анализа на состојбата со емисиите на штетни гасови и спроведувањето на програмите за декарбонизација односно „зелена транзиција“ на индустриите. Со главен фокус на Европскиот систем за тргување со емисии, нашиот аналитичар Михаел Блажековиќ во продолжение подетално го коментира работењето на ЕТФ-овите што инвестираат во компании од зелената агенда и дава прогноза за движењето на цените на дозволите за емисии во наредниот период. Целата анализа можете да ја прочитате овде.
Во огромниот спектар на инструменти на пазарот на капитал, денес свое место наоѓаат и оние што се директно поврзани со процесот на декарбонизација. Особено инвеститорите можат да инвестираат во ЕТФ-ови чии средства се претежно составени од компании што амбициозно се вклучени во зелената агенда. Декарбонизацијата е делче од таа приказна, и тоа во инвестициските инструменти што компаниите треба да ги вметнат во своите биланси како дел од процесот на намалување на емисијата на штетни гасови.
Прочитај повеќе
Биогоривата чекаат закон, возилата ќе останат сериозни загадувачи
Законот за биогорива требаше да стапи во сила во јули 2022 година, но сѐ уште не е донесен.
03.04.2024
Климатските политики би можеле да предизвикаат социјални немири
Иако компаниите плаќаат такси за јаглерод затоа што загадуваат, на крајот трошокот е на товар на потрошувачите.
28.02.2024
Емисиите на ЦО2 во Германија се најниски во последните 70 години
Германија повеќе се потпираше на електричната енергија што ја снабдуваа нејзините соседи
07.01.2024
Пендаровски на КОП28: Целта е до 2030 да ги намалиме штетните емисии за 82 отсто
Претседателот Стево Пендаровски зборуваше на Конференцијата на ОН за климатски промени - КОП28 која се одржува во Дубаи.
01.12.2023
Шукова: Водата, воздухот и почвата во тетовско Фалише ќе бидат загадени
Ваквите компании не потпаѓаат под системот за интегрирани дозволи ниту за А ниту за Б.
23.11.2023
Европските креатори на зелената агенда, како дел од процесот на декарбонизација, го дизајнираа најголемиот систем за тргување со дозволи за емисии ЕУ ЕТС (EU ETS), кој моментално ја покрива фазата 4 на декарбонизација во периодот од 2021 до 2030 година. До годинава, според регулативите на ЕУ, енергетски интензивните индустрии, како што се производството на тули, на цемент и на хартија, како и производството и преработката на нафта и индустријата за гас и воздухопловство, мораа да учествуваат во системот за регулирање на емисиите на CO2. Од 2024 година во оваа група ќе влезе и бродската индустрија. Иако моментално околу 43 проценти од дозволите за емисии се добиваат бесплатно, во согласност со регулативите на ЕУ, оние компании што нема да ги намалат емисиите на CO2 се казнувани и, според големината на неуспехот да се намалат емисиите, мора да купат дополнителни дозволи за емисија преку ЕУ ЕТС-платформата.
По пандемијата на ковид-19 и закрепнувањето на воздушниот сообраќај, емисијата на стакленички гасови повторно се зголеми, што заедно со посилната употреба на јаглен, поради повисоките цени на природниот гас, ги доведе цените на дозволите за емисии на рекордни нивоа од околу 80 евра по тон испуштен CO2. На крајот на минатата и почетокот на годинава, цените на дозволите почнаа да паѓаат поради забавената економија на Западна Европа и помалата побарувачка на енергија од домаќинствата, што ги турна цените на дозволите на пониски нивоа. Моментално се на ниво од 60 евра за тон CO2, што е трипати повеќе од 2019 година и врши дополнителен притисок врз трошоците на компаниите што се обврзани да ги исполнат стандардите за CO2.
ЕТФ-овите што инвестираат во компании вклучени во зелената агенда моментално тежат над 550 милијарди американски долари и сочинуваат 30 проценти од сите ЕТФ-ови во пошироката рамка на средства поврзани со одржливост односно со ЕСГ (ESG) ангажман. Оние ЕТФ-ови што ги следат дозволите за емисии се значително помали, нивните средства вредат само околу една милијарда долари, но и покрај тоа, на компаниите им се нудат опции за поактивно управување со финансискиот резултат што произлегува од зелената агенда.
Покрај ЕТФ-овите, сертификатите за емисија може да се инвестираат и преку фјучерс-договори, но тоа е покомплициран и помалку ликвиден начин. Најголемиот ЕТФ во тој сегмент е КРБН УС (KRBN US), кој го надмина S&P 500 од своето основање до почетокот на 2024 година, што можеме да го сметаме како добар хеџ и начин за диверзификација во споредба со класичното портфолио на акции.
Европскиот план е да се намалат емисиите на CO2 за 55 проценти до 2030 година во споредба со референтната 1990 година. Добар знак е дека планот до 2020 година е постигнат, иако беше поттикнат од падот на економската активност поради пандемијата. Иако емисиите на CO2 не се вратија на нивоата од пред пандемијата, темпото на намалување на емисиите е премногу бавно и ќе треба да се удвои за да се постигне крајната цел за климатска неутралност до 2050 година. Очекуваме цените на дозволите за емисии да ги достигнат нивоата од 2023 година повторно во наредните месеци поради:
1. Закрепнување на економијата на ЕУ - особено во Германија, чија индустрија треба да закрепне годинава, што ќе ја зголеми употребата на фосилни горива и, следствено, емисиите на CO2.
2. Заострување на прописите - годишно максималниот број на дозволи во системот се намалува за 2,2 процента, што значи дека до 2023 година ќе има 20 проценти помалку дозволи во оптек од денес.
3. Резерви за стабилност на пазарот (Market stability reserves, MSR ) - ако компаниите се генерално поуспешни во намалувањето на емисиите на CO2 од брзината на годишното намалување на бројот на дозволи во системот, тогаш системот MSR повлекува дел од дозволите од пазарот. Само годинава MSR ќе повлече 19 проценти од претходно неискористените дозволи за емисии до осмиот месец, што е еквивалентно на пазарната вредност на дозволите за емисија од 17,7 милијарди евра. За споредба, целиот европски пазар на дозволи за емисии тежи 766 милијарди евра.