.webp){kind=icon}
Во услови на геополитички тензии предизвикани од војната во Украина (на кои не им се гледа крајот), енормно високата инфлација и продолжениот притисок од високите цени на енергентите поцрвенеа пазарите на капитал во текот на 2022 година, а загубите на берзите достигнаа невидени размери. Сега, на прагот на 2023 година инвеститорите на глобално ниво и во регионот се пред голем предизвик со оглед на тоа што не се розови прогнозите за растот на економијата и се очекува рецесијата да затропа на вратата на развиените економии. Иако е неблагодарно е да се прогнозира во која насока ќе се движат берзанските индекси и какви ќе бидат резултатите на компаниите од различни индустрии, ренормирани инвестициски куќи и аналитичари дадоа свои мислења што треба да се очекува од годинава односно каде треба да се насочат инвеститорите. Забележително е дека мислењата се разликуваат и дека на сцена се враќа дебатата околу прашањето дали е посигурно да се инвестира во обврзници или во акции.
Што порача „Волстрит“?
На почетокот на 2023 година „Блумберг Њјуз“ (Bloomberg News) собра повеќе од 500 мислења од армијата стратези на „Волстрит“ за да го наслика инвестицискиот пејзаж што претстои. Тешко е да се најдат оптимистички прогнози, што најавува нови болки за инвеститорите кои штотуку го издржаа големиот пад во 2022 година. Во оваа прилика одбравме мислења околу движењата на пазарите на капитал односно на акциите и обврзниците во 2023 година од неколку реномирани финансиски и инвестициски играчи.
Според „Берклис“ (Barclays) агресивното зголемување на каматните стапки во минатата година ќе ја погоди светската економија годинава.
„Очекуваме напредните економии да влезат во рецесија и предвидуваме глобален раст од само 1,7 проценти, една од најслабите години за светската економија во последните 40 години“, велат од „Берклис“.
Оттаму препорачуваат инвестирање во обврзници пред акции и сметаат дека акциите најверојатно ќе го достигнат дното во првата половина од 2023 година.
Од „БЦА Рисрч“ (BCA Research) ги фаворизираат акциите пред обврзниците во првата половина на 2023 година, а обврзниците пред акциите во втората половина.
„Конвенционалната мудрост налага дека акциите ќе паѓаат во првите шест месеци од 2023 година во очекување на рецесија во САД и дека потоа ќе закрепнуваат во втората половина од годината. Мислиме дека ќе се случи токму спротивното: акциите ќе се зголемат во првата половина на 2023 година, бидејќи надежите за меко слетување ќе се интензивираат, а потоа ќе се намалат во втората половина. Фаворизирајте ги акциите што не се во САД во 2023 година, особено пазарите во развој“, порачаа од „БЦА Рисрч“.
Bloomberg Chartmaker
Кога станува збор за инвестирањето во акции, од „Блек Рок Инвестмент Институт“ (BlackRock Investment Institute) за годинава ги преферираат компаниите од здравствениот, енергетскиот и финансискиот сектор.
„Гледаме дека приходите во енергетскиот сектор се намалуваат од историски покачените нивоа, но сепак се задржуваат во услови на отежнато снабдување со енергија. Повисоките каматни стапки навестуваат добра профитабилност на банките“, велат оттаму.
Од „Кармињак“ (Carmignac) велат дека постојат големи регионални разлики кога се во прашање пазарите на капитал.
„Очите на инвеститорите во светот се насочени кон западната инфлација и динамиката на раст. Гледањето кон Исток треба да се покаже како корисно и да понуди најдобредојдена диверзификација. За разлика од пазарот на обврзници, цените на акциите не го вклучуваат сценариото на тешка рецесија, па затоа инвеститорите треба да бидат претпазливи. Јапонските акции би можеле да имаат корист од обновената конкурентност на економијата, поттикната од падот на јенот во однос на доларот. Кина ќе биде една од ретките области каде што економскиот раст во 2023 година ќе биде подобар од 2022 година.
Од „Сити Глобал Велт Инвестментс“ (Citi Global Wealth Investments) веруваат дека во блиска иднина акциите во компаниите со силни биланси и здрави парични текови ќе им овозможат на инвеститорите поголема отпорност на портфолиото.
„Очекуваме дека како што напредува 2023 година, ќе се развиваат можностите за зголемување на ризикот од портфолиото. Штом каматните стапки ќе го достигнат врвот, најверојатно ќе се префрлиме на акции со нецикличен раст“, велат оттаму.
Од „Кредит Суис“ (Credit Suisse) ја гледаат 2023 година како приказна со две половини.
„Пазарите најверојатно прво ќе се фокусираат на „повисоки стапки за подолго“, што треба да доведе до пригушени перформанси на капиталот. Очекуваме секторите и регионите со стабилна заработувачка, ниска задолженост и ценовна моќ да поминат подобро во оваа средина. Штом ќе се доближиме до оддалечувањето на централните банки од строгата монетарна политика, би се ротирале кон сектори чувствителни на камати со наклон на раст“, велат од „Кредит Суис“.
Според „Голдман Сакс“ (Goldman Sachs) инвеститорите не добиваат многу компензација за ризикот од поседување акции со висок принос во споредба со обврзниците со помал ризик. Како резултат на тоа, акциите и долгот со висок принос се особено изложени на економско забавување или рецесија.
„Додека обврзниците се особено нестабилни во последно време, постојат знаци дека овие промени го достигнуваат својот врв. Ризиците се натрупуваат за пазарот на акции следната година, додека обврзниците би можеле да станат помалку ризични“, сметаат од „Голдман Сакс“.
Bloomberg Mercury
Од „Морган Стенли“ (Morgan Stanley) велат дека во средина на бавен раст, пониска инфлација и нови монетарни политики треба да се очекува 2023 година да има нагорна линија за обврзниците.
„Акциите следната година се насочени кон континуирана нестабилност и предвидуваме дека S&P 500 ќе заврши следната година приближно онаму каде што започна, на околу 3.900“, сметаат од „Морган Стенли“.
Според нив, инвеститорите треба да ги земат секторите од пазарот на акции со повисоки приноси, вклучувајќи ги компаниите кои произведуваат основни производи за широка потрошувачка, финансиите, здравствената заштита и комуналните услуги.
„Европските акции би можеле да понудат скромна нагорна линија, со прогнозиран вкупен принос од 6,3 проценти во текот на 2023 година, бидејќи пониската инфлација ги зголемува вреднувањата на акциите“, укажуваат од „Морган Стенли“.
Од „Амунди асет менаџмент“ (Amundi Asset Management) велат дека со оглед на тоа што обврзниците имаа пораст на приносите во 2022 година и на ризиците од рецесија кои се наѕираат следната година, на повидок е заживување на распределбата на портфолиото од 60-40.
„Инвеститорите треба постепено да ја зголемуваат изложеноста кон европските и кинеските, циклични и акции со длабока вредност“, сметаат оттаму.
Од „Бенк оф Америка“ (Bank of America) велат дека со оглед на тоа што инфлацијата, доларот и хаосот на ФЕД ќе го достигнат врвот во првата половина на 2023 година, се очекува пазарите да толерираат поголем ризик подоцна во текот на годината.
„S&P 500 обично го достигнува дното шест месеци пред крајот на рецесијата, и како резултат на тоа, обврзниците изгледаат поатрактивни во првата половина на 2023 година, додека позадината за акциите треба да биде подобра во подоцнежната половина.“, сметаат од „Бенк од Америка“.
Какви се очекувањата за Македонија и регионот?
Аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ неодамна направи анализа на пазарот на капитал во регионот и даде свои прогнози за движењата во 2023 година. Според нив, додека глобалните пазари на капиталот беа зафатени со општа одбивност кон ризик во 2022 година, пазарите во регионот Адрија покажа измешани перформанси. Најлоши остварувања имаа словенечките, хрватските и македонските берзански индекси. На посилната страна, српскиот индекс Белекс 15 (Belex 15) заврши на исто ниво како на крајот на 2021 година, додека двата индекса во БиХ покажуваа зголемување од почетокот на годината.
Нашите аналитичари контстираа дека во однос на пазарот на хартии од вредност, можно е превреднување на акциите во Хрватска, БиХ и Македонија, бидејќи стапките кај соодносот цена - заработка се многу повисоки отколку во остатокот од ЦИЈИЕ, иако притоа мора да се земе предвид секторската структура на соодветните индекси.
„Сепак, сè додека нема материјална надградба во обемот на тргување, не очекуваме големите ценовни потези да резултираат со пофер цени. Словенечките сини чипови (blue chips) имаат нагорен потенцијал во периодот додека да се вратат апетитите за зголемен ризик, со оглед на тоа што просечниот сооднос цена - заработка е меѓу најниските во ЦИЈИЕ, па дури и во остатокот од Европа“, укажуваат од нашиот аналитички тим.
Кога се во прашање обврзниците, аналитичарите на „Блумберг Адрија“ не очекуваат голема емисиска активност кај корпоративниот сектор во овие тешки времиња и прогнозираат дека фокусот на инвеститорите ќе биде на државниот долг.
„Откако започнаа аранжмани со ММФ, Србија и Македонија секако ги подобрија своите позиции за покривање на потребите за јавно финансирање во 2023 година. Бидејќи глобалното економско забавување ќе доживее влошување на квалитетот на кредитите низ светот, очекуваме долгорочните стапки на издавачите од регионот Адрија да бидат под зголемен нагорен притисок. Подобро оценетите издавачи ќе бидат подобри во овој поглед, односно гледаме помало проширување на распонот за Словенија и Хрватска отколку за остатокот од регионот Адрија“, велат од нашиот аналитички тим.
