Паѓаат казнените камати

Од првиот ден на новата година станува видлив ефектот од монетарното олеснување. За прв пат по три години паднаа казнените камати.

Намалувањето на каматите за задоцнето плаќање се должи на намалувањето на каматата на благајничките записи. По декемвриската одлука на НБРМ, таа изнесува 5,55 отсто.

Казнената камата се менува два пати годишно, еднаш на 1 јануари и втор пат на 1 јули, и висината е регулирана со законот за облигациски односи.

За обврски во домашна валута сега казнената камата ќе се движи од 13,55 за физички до 15,55 отсто за правни лица.

Како се пресметува казнената камата?

Како основа за пресметка на казнената камата се зема референтната камата на НБРМ (5,5 отсто) и на неа се додадат осум процентни поени за казнената камата за физички лица, и 10 п.п за каматата за правните лица. Оваа формула се употребува за пресметка на казнена камата за обврски во домашна валута.

За обврските во странска валута како основа за пресметка се зема едномесечниот Еурибор, зголемен за десет процентни поени за правни и осум п.п за физички лица. На крајот на декември едномесечниот Еурибор изнесуваше 2.867 отсто.

Кога се наплатува?

Казнени камати наплатуваат банките за доцнењето во наплатата на кредитите на денарските кредити или кредитните картички, ако ратата не се плати по истекот на 30 дена од кога достасала за плаќање.

По таа основа се пресметува камата и на искористениот дел од дозволеното пречекорување, но и недозволеното пречекорување. Затезни камати се пресметуваат и на сметките за телефон, за струја, парно.

Во известувањето што го праќаат банките до своите клиенти денови стои дека при „пресметување на камата на искористениот дел од дозволеното пречекорување изнесува 13,50 отсто, а се добива така што на референтната стапка за пресметување на стапката на казнена камата, која во моментот е 5,55 отсто, се додаваат 7,95 процентни поени. Каматната стапка што се применува при пресметка на камата за недозволено пречекорување изнесува 13,55 отсто на годишно ниво‘.

Националната референтна каматна стапка и натаму расте

За разлика од казнената камата која го следи движењето на каматата на благајничките записи, националната референтна каматна стапка која ја утврдува Македонската банкарска асоцијација и натаму расте. Во јануари ќе изнесува 2,56 отсто.

За утврдување на оваа каматна стапка се земаат предвид денарските депозити без валутна клаузула договорени со домаќинствата и нефинансиските институции, а тоа значи дека потоа банките ја земаат предвид при пресметка на променливите камати за потрошувачките кредити во денари.

Од НБРМ велат дека деловните банки постепено и секогаш со задоцнување ги примаат сигналите од централната банка. Тоа најчесто зависи и од политиките на секоја одделна банка.