Атрактивноста на кредитните картички се чини дека опаѓа, со оглед на тоа што задолженоста на граѓаните преку овој банкарски продукт во континуитет се намалува. Имено, во август граѓаните биле задолжени со кредитни картички во вкупен износ од 9,26 милијарди денари, односно 150,5 милиони евра. Податоците на Народната банка (НБРМ) покажуваат дека во однос на јули 2024 година задолжувањето е намалено за 0,6 проценти, додека споредено на годишно ниво задолженоста преку кредитни картички бележи пад од 8,9 проценти.
Прочитај повеќе
Народна банка: Раст на депозитите и на кредитите
Во јули, вкупните депозити на корпоративниот сектор се зголемени за 0,2 проценти на месечна основа.
21.08.2024
Банките гo олеснија кредитирањето, монетарните политики речиси без влијание
Во случајот со корпоративните кредити условите се олабавени првпат од пандемиската 2020 година.
15.08.2024
Македонските банки ги зголемуваат каматите на кредитите и депозитите
Просечната каматна стапка на вкупните депозити е зголемена на месечна и на годишна основа за 0,02 п.п. и 0,48 п.п.
31.07.2024
Гледајќи ги бројките може да заклучиме дека кога станува збор за кредитните картички граѓаните годинава се раздолжуваат со не многу наивно темпо. Ако земеме предвид дека на крајот од минатата година Македонците биле задолжени преку картички во износ од 159,9 милиони евра, тоа значи дека за осум месеци долгот се намалил за 9,38 милиони евра.
Розовата боја е само точка, погледнете ја целата слика - таму владее сивило
Тоа што постои тренд на раздолжување на кредитните картички воопшто не значи дека граѓаните се помалку задолжени. Напротив, долгот на Македонците пораснал дури за 7,2 проценти за период од една година, а споредено на месечно ниво задолжувањето е зголемено за 0,4 отсто.
Вкупното задолжување на физичките лица по сите кредитни производи во август изнесува 240,9 милијарди денари (3,92 милијарди евра), од кои поголем дел или 132,1 милијарди се денарски кредити, а остатокот се во странска валута.
Ако направиме споредба со крајот на 2023 година, кога вкупното задолжување изнесуваше 229,4 милијарди денари или 3,73 милијарди евра, тогаш заклучокот е дека за осум месеци годинава граѓаните зеле дополнителни кредити во износ 11,5 милијарди денари, односно нивниот долг пораснал за 187 милиони евра.
Граѓаните се фрлија на купување станови
Податоците од Народната банка покажуваат дека годинава физичките лица се значително позадолжени по основ на станбени и автомобилски кредити. Долгот заради купување стан или куќа веќе подолго време бележи двоцифрен годишен раст, но во август промената е најголема, од дури 10,8 проценти. Во апсолутна вредност станбените кредити на граѓаните во август изнесуваат 89,28 милијарди денари (1,45 милијарда евра), износ што од почетокот на годинава е зголемен за 87,6 милиони евра.
Тука неминовно е да се спомене дека поголемото задолжување по основ на станбени кредити е тесно поврзано и со цените на становите, за што „Блумберг Адрија“ постојано пишува и ги анализира промените на пазарот на недвижности. Последните податоци од Народната банка покажуваат дека становите во Скопје, на пример, во третиот квартал годинава поскапеле за осум проценти споредено со истиот период лани. Тоа само го потврдува трендот на раст на цените на недвижностите во главниот град, иако се забележува мало забавување ако се земе предвид дека, според индексот на цените на становите на НБРМ, годишниот раст во вториот квартал бил 11,5 проценти.
Задолжувањето се зголемило и по основ на кредити издадени за купување автомобили, иако станува збор за многу помал износ во апсолутна вредност. Зборуваме за вкупен граѓански долг од 490 милиони евра (7,97 милиони евра) во август, што претставува зголемување од дури 27,4 проценти на годишно ниво или 4,5 отсто споредено со јули.
Сė повеќе кредити за затворање дупки
Потрошувачкиот или ненаменски кредит според обемот е најкористениот банкарски продукт за задолжување со оглед на тоа што парите најчесто се употребуваат без официјална конкретна намена, поточно од реновирање и мали инвестиции до затворање дупки, односно покривање долгови каде што трошоците се поголеми отколку кај потрошувачките кредити.
Во август граѓаните по тој основ се задолжени во висина од 124,37 милијарди денари (2,02 милијарди евра), што споредено со истиот месец претставува зголемување од 6,4 проценти. На крајот на минатата година, пак, долгот изнесуваше 119,9 милијарди денари (1,95 милијарда евра), што значи дека за осум месеци годинава банките и штедилниците издале нови потрошувачки кредити во износ од 4,5 милијарди денари, односно 73,2 милиони евра.
Помалку негативни салда и други кредити
Кога станува збор за статистиката за кредитно задолжување на населението, има и мала доза позитива. Имено, НБРМ објави дека негативните салда на тековните сметки на физичките лица бележат намалување од 7,3 проценти на годишна односно за 3,3 проценти на месечна основа и во август долгот по тој основ изнесува 6,56 милијарди денари (106,6 милиони евра).
Кредитите одобрени врз други основи, иако имаат помал удел во вкупното кредитирање, сепак бележат посериозно процентуално намалување. Бројките покажуваат дека граѓаните должат 1,56 милијарда денари (25,28 милиони евра), што на годишна основа значи намалување на долгот за 19,5 проценти.