Македонија

Кредитните картички бледнеат, граѓаните се фрлија на купување станови

Автор: Мирјана Јовеска

10 октомври 2024, 07:00

Се намалува атрактивноста на кредитните картички

Граѓаните се многу позадолжени за станови

Од почетокот на годинава до август граѓаните се задолжиле за нови 187 милиони евра

Кредитните картички бледнеат, граѓаните се фрлија на купување станови

Depositphotos

Мирјана Јовеска

Атрактивноста на кредитните картички се чини дека опаѓа, со оглед на тоа што задолженоста на граѓаните преку овој банкарски продукт во континуитет се намалува. Имено, во август граѓаните биле задолжени со кредитни картички во вкупен износ од 9,26 милијарди денари, односно 150,5 милиони евра. Податоците на Народната банка (НБРМ) покажуваат дека во однос на јули 2024 година задолжувањето е намалено за 0,6 проценти, додека споредено на годишно ниво задолженоста преку кредитни картички бележи пад од 8,9 проценти.

 

 

Гледајќи ги бројките може да заклучиме дека кога станува збор за кредитните картички граѓаните годинава се раздолжуваат со не многу наивно темпо. Ако земеме предвид дека на крајот од минатата година Македонците биле задолжени преку картички во износ од 159,9 милиони евра, тоа значи дека за осум месеци долгот се намалил за 9,38 милиони евра.

Розовата боја е само точка, погледнете ја целата слика - таму владее сивило

Тоа што постои тренд на раздолжување на кредитните картички воопшто не значи дека граѓаните се помалку задолжени. Напротив, долгот на Македонците пораснал дури за 7,2 проценти за период од една година, а споредено на месечно ниво задолжувањето е зголемено за 0,4 отсто.

Вкупното задолжување на физичките лица по сите кредитни производи во август изнесува 240,9 милијарди денари (3,92 милијарди евра), од кои поголем дел или 132,1 милијарди се денарски кредити, а остатокот се во странска валута.

 

 

 

Ако направиме споредба со крајот на 2023 година, кога вкупното задолжување изнесуваше 229,4 милијарди денари или 3,73 милијарди евра, тогаш заклучокот е дека за осум месеци годинава граѓаните зеле дополнителни кредити во износ 11,5 милијарди денари, односно нивниот долг пораснал за 187 милиони евра.

Граѓаните се фрлија на купување станови

Податоците од Народната банка покажуваат дека годинава физичките лица се значително позадолжени по основ на станбени и автомобилски кредити. Долгот заради купување стан или куќа веќе подолго време бележи двоцифрен годишен раст, но во август промената е најголема, од дури 10,8 проценти. Во апсолутна вредност станбените кредити на граѓаните во август изнесуваат 89,28 милијарди денари (1,45 милијарда евра), износ што од почетокот на годинава е зголемен за 87,6 милиони евра.

 

 

 

Тука неминовно е да се спомене дека поголемото задолжување по основ на станбени кредити е тесно поврзано и со цените на становите, за што „Блумберг Адрија“ постојано пишува и ги анализира промените на пазарот на недвижности. Последните податоци од Народната банка покажуваат дека становите во Скопје, на пример, во третиот квартал годинава поскапеле за осум проценти споредено со истиот период лани. Тоа само го потврдува трендот на раст на цените на недвижностите во главниот град, иако се забележува мало забавување ако се земе предвид дека, според индексот на цените на становите на НБРМ, годишниот раст во вториот квартал бил 11,5 проценти.

Задолжувањето се зголемило и по основ на кредити издадени за купување автомобили, иако станува збор за многу помал износ во апсолутна вредност. Зборуваме за вкупен граѓански долг од 490 милиони евра (7,97 милиони евра) во август, што претставува зголемување од дури 27,4 проценти на годишно ниво или 4,5 отсто споредено со јули.

 

Сė повеќе кредити за затворање дупки

Потрошувачкиот или ненаменски кредит според обемот е најкористениот банкарски продукт за задолжување со оглед на тоа што парите најчесто се употребуваат без официјална конкретна намена, поточно од реновирање и мали инвестиции до затворање дупки, односно покривање долгови каде што трошоците се поголеми отколку кај потрошувачките кредити.

Во август граѓаните по тој основ се задолжени во висина од 124,37 милијарди денари (2,02 милијарди евра), што споредено со истиот месец претставува зголемување од 6,4 проценти. На крајот на минатата година, пак, долгот изнесуваше 119,9 милијарди денари (1,95 милијарда евра), што значи дека за осум месеци годинава банките и штедилниците издале нови потрошувачки кредити во износ од 4,5 милијарди денари, односно 73,2 милиони евра.

Помалку негативни салда и други кредити

Кога станува збор за статистиката за кредитно задолжување на населението, има и мала доза позитива. Имено, НБРМ објави дека негативните салда на тековните сметки на физичките лица бележат намалување од 7,3 проценти на годишна односно за 3,3 проценти на месечна основа и во август долгот по тој основ изнесува 6,56 милијарди денари (106,6 милиони евра).

Вашата претплата не може да се зачува. Ве молиме обидете се повторно.
Вашата претплата е успешна.

Кредитите одобрени врз други основи, иако имаат помал удел во вкупното кредитирање, сепак бележат посериозно процентуално намалување. Бројките покажуваат дека граѓаните должат 1,56 милијарда денари (25,28 милиони евра), што на годишна основа значи намалување на долгот за 19,5 проценти.

 

Анкета: Што ги тера македонските компании и граѓани засилено да бараат кредити?
Македонија

Анкета: Што ги тера македонските компании и граѓани засилено да бараат кредити?

Анкетата на Народната банка укажува дека во четвртиот квартал од минатата година има нетоолеснување на вкупните услови за одобрување корпоративни кредити, но послабо во споредба со претходниот квартал.

17.02.2025

Автор: Владимир Николоски

Сите новости од рубриката Економија

Годишнина од војната во Украина: Колку е отпорна „силно прегреаната“ руска економија?
Свет

Годишнина од војната во Украина: Колку е отпорна „силно прегреаната“ руска економија?

„Има многу аларми и голем број симптоми што укажуваат дека не е далеку сериозна криза за руската економија“, вели Денис Манцевич, експерт за руската економија.

24.02.2025

Автор: Mihael Šmirmaul

Економија

сите новости од рубриката Економија

Регистрирајте се за да продолжите со читање. Регистрирајте се

Продолжете со читање со одбирање на една од опциите подолу

БЕСПЛАТЕН НАЛОГ

Прочитајте го овој и уште четири други текстови (не се однесува на премиум текстови)

Бесплатен билтен

Регистрирај се

Претплата

Неограничен пристап до премиум содржина на сите 5 портали

Неограничен пристап до ТВ и видео содржина

Ексклузивни приказни и анализи од Businessweek Adria

Истражете ги понудите

Активирајте уште една бесплатна статија и продолжете со читање.

Отклучи сега

Искористивте еден бесплатен текст.

Го цениме вашиот интерес за веродостојни информации. Активирајте уште една бесплатна статија и продолжете со читање.

Отклучи сега

Искористете ја ексклузивната понуда денес! Читајте неограничено за 1 € неделно.

Добијте неограничен пристап денес

Продолжете

Искористете ја ексклузивната понуда денес! Читајте неограничено за 1 € неделно.

Вашите конкуренти веќе го знаат ова. Дали ќе останете тивки?

Приклучете се сега за само 11 € месечно!

Истражете ги понудите