Банките гo олеснија кредитирањето, монетарните политики речиси без влијание

Во периодот од април до јуни банките ги олесниле условите за кредитирање и за компаниите и за домаќинствата. И во двата случаја олеснувањето доаѓа по подолг период, во случајот со корпоративните кредити дури од пандемиската 2020 година.

За кредитирањето на фирмите олеснувањето дојде неочекувано, се наведува во најновата анкета на НБРМ за кредитната активност во вториот квартал. Овој тренд се очекува да продолжи и во третиот квартал и за фирмите и за домаќинствата.

Во анализираниот период пораснала и побарувачката за кредити. За разлика од корпоративниот сектор, каде што жед за кредити имало и во претходните периоди, растот кај домаќинствата е прв по близу две години.

Во вториот квартал олеснување е забележано и кај каматните стапки иако во тој период политиката на НБРМ остана непроменета. Каматната стапка на благајничките записи е на нивото од 6,30 отсто од септември лани. 

Неочекувано олеснување на кредитните услови за фирмите

Во минатиот квартал нето-олеснување имало на условите за одобрување корпоративни кредити, што не е во согласност со очекувањата од претходната анкета.

„Ова претставува прва оцена за нето-олеснување на кредитните услови на овој пазарен сегмент од второто тримесечје на 2020 година. Сепак, голем процент банки (околу 78 отсто) укажуваат на непроменети кредитни услови. За третиот квартал од 2024 година се очекува мало нето-олеснување на кредитните услови за одобрување корпоративни кредити“, се наведува во извештајот.

Анализирано од аспект на поединечните услови за кредитирање на претпријатијата, анкетата покажува дека во вториот квартал имало олеснување кај каматните стапки, но се заостриле барањата за обезбедување на кредитите.

Во случајот со корпоративните кредити, монетарната политика има мало влијание врз условите за кредитирање. Само кај еден отсто од нив политиките на НБРМ имале значително влијание врз кредитните услови.

За разлика од неочекуваното олеснување на кредитните услови, зголемената побарувачка на кредити е во согласност со очекувањата од претходната анкета и побарувачката за кредити кај корпоративниот сектор, а овој тренд се очекува да продолжи и до септември.

„Анализирано од аспект на факторите што влијаат врз побарувачката на корпоративните кредити, може да се забележи дека сите фактори од групите поврзани со ’потребите од финансирање’ придонесуваат за нето-зголемување на кредитната побарувачка“, се наведува во извештајот.

Прв раст на побарувачката на кредити кај домаќинствата по близу две години

Според анкетата, првпат по седум квартали, во второто тримесечје од годинава е забележан раст на побарувачката на кредити кај домаќинствата. Очекувањата се дека овој тренд ќе продолжи во периодот до крајот на септември.

Првпат по исто толку време, седум квартали, банките укажуваат и на нето-олеснување на вкупните кредитни услови кај домаќинствата. Во претходниот квартал имаше незначително нето-олеснување на условите.

„За третиот квартал од 2024 година, банките очекуваат умерено нето-олеснување на кредитните услови кај вкупните кредити на домаќинствата“, пишува во извештајот.

Анкетата покажува дека во периодот од април до јуни е забележан поголем раст на побарувачката за станбени и потрошувачки кредити.

„Фактори што дејствуваат врз нето-зголемувањето на побарувачката на станбените кредити се перспективите на пазарот за станбена изградба, довербата на потрошувачите и трошоците на потрошувачите што не се поврзани со домувањето. Од факторите што дејствуваат врз побарувачката на потрошувачките кредити, трошоците за трајни добра и довербата на потрошувачите придонесуваат за нето-зголемување на побарувачката на потрошувачките кредити“, се истакнува во извештајот на НБРМ.

Во овој период банките реферирале за олеснување кај овие два типа кредити. За станбените кредити, банките одговориле дека провизиите и натаму бележат нето-олеснување. Кај потрошувачките кредити, олеснети се и условите поврзани со рочноста и обезбедувањето.

Во однос на факторите што предизвикуваат промена на условите за одобрување на кредитите на домаќинствата, банките укажуваат дека „конкуренцијата од другите банки“ и натаму е главниот фактор што придонесува за нето-олеснување на кредитните услови кај станбените и кај потрошувачките кредити, посилно во споредба со претходната анкета.

Влијанието на промените на монетарната политика врз каматните политики на банките е ограничено и во случајот со домаќинствата. Кај третина од банките политиките на НБРМ не влијаеле на одлуките што ги носеле.

Дали слабото влијание на актуелните мерки ќе го утврди правецот на идното дејствување на НБРМ, ќе биде извесно за еден месец. Следниот состанок на Извршниот одбор за монетарната политика (поранешен комитет за оперативна монетарна политика), кој носи одлуки монетарните политики, е закажан за 17 септември.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар