Да ја започнеме оваа статија со еден мисловен експеримент што би можел да го промени вашиот поглед на парите. Заработивте одреден капитал, уморни сте од стрес, рокови и шефови. Барате излез. Барате начин како мозокот да го оставите на пасење, а сепак парите да легнуваат на вашата сметка.
Како да го направите тоа? Првата мисла на повеќето инвеститори е „светиот грал“ на пасивниот приход - живеење од дивиденди. Звучи како совршен план: главнината останува иста, а киријата капе. Но, дали оваа идилична слика крие математичка стапица што чини милиони?
Механиката на „бесплатните“ пари
Прочитај повеќе
Избравме дивидендни шампиони во регионот Адрија, но до некои од нив тешко се доаѓа
Како што наближува крајот на годината така почнуваат калкулациите меѓу инвеститорите дали е време да се инвестира во акции што носат дивиденда.
14.11.2025
Време на дивиденди: Кои акционери ќе се насмевнат, а кои ќе бидат поднамуртени?
Од вкупно десет компании што го сочинуваат индексот МБИ10, пет одлучија да ја зголемат дивидендата во однос на 2023 година.
07.05.2025
Пред да нурнеме во бројките, да ги разјасниме основите. Концептот на живеење од дивиденди вклучува инвестирање во средства (акции или фондови) што на вашата главнина редовно, месечно или годишно, ви исплаќаат одредена сума добивка.
Во класичното инвестирање за раст, овие дивиденди автоматски се реинвестираат за да се искористи моќта на сложената камата. Но во сценариото на „издавач“ ги земате тие пари за трошоци за живот, додека главнината ја оставате недопрена. Одлично во теорија. Во практика?
Студен туш: Даноци, инфлација и скриени трошоци
За целите на овој експеримент ја поставивме целта за генерирање просечна македонска плата, која моментално изнесува околу 740 евра. На прв поглед изгледа остварливо, но сликата брзо се влошува поради три клучни фактори:
- Даночна реалност: Ако сакате легални плаќања, државата е вашиот прв „партнер“. Данокот на капитална добивка во Македонија е 10 проценти. Тоа значи дека вашето портфолио мора да генерира значително повеќе од 740 евра бруто за да ви го остави посакуваниот нето-износ по оданочување.
-Тивок убиец - инфлација: Она што денес е пристојна плата би можело за десет години да биде еквивалент на социјална помош. Ако ја трошите целата дивиденда и вашата главнина не расте доволно брзо за да ја одржите куповната моќ, вашиот план пропаѓа.
-Ризик: ЕТФ-овите што нудат високи приноси од дивиденда честопати кријат структурни проблеми.
Стапицата на високите приноси: Примерот на Solactive Global ETF
Да почнеме со примамлива опција. Зедовме типичен ЕТФ со висок принос - Solactive Global Super Dividend ETF. Неговите бројки изгледаат одлично на хартија: нуди импресивна просечна годишна дивиденда од 12,42 проценти.
Сепак, постои „замка“. Вредноста на неговите средства паѓа за речиси 14 проценти годишно.
Преведено: Дивидендата доаѓа кај вас, но вашата основна инвестиција пресушува. За да ја извлечете просечната македонска плата преку овој ЕТФ, треба да издвоите малку повеќе од 71.000 евра. Кога ќе го вклучиме данокот од 10 проценти, доаѓаме до потребните 79.442 евра.
Веднаш ја прецртуваме оваа опција. Зошто? Бидејќи и покрај исплатите, ефикасно губите пари.
Цената на безбедноста: Колку чинат 740 евра месечно?
Да побараме постабилен кандидат чии средства не губат вредност. Нашиот избор е STOXX 600, индекс на европски акции што бележи просечна годишна апрецијација (зголемување на цената) од 4,6 проценти.
Овој ЕТФ нуди просечна годишна дивиденда од не многу импресивни 2,83 проценти. Ако сакате да ја достигнете просечната македонска плата преку вакви дивиденди, а сте чесен граѓанин што редовно плаќа данок на капитална добивка, ви требаат „мизерни“ 348.000 евра на вашата сметка.
Мора да застанеме тука и да поставиме логично прашање: Ако веќе имате 348.000 евра капитал, дали просечната македонска плата е навистина плафонот кон кој треба да се стремите?
Десетгодишен дуел: Дивиденда наспроти вкупен принос (Nasdaq)
Конечно, да направиме споредба што најдобро го илустрира опортунитетниот трошок на оваа стратегија. Замислете период од десет години.
Сценарио А: Живеење од дивиденди (STOXX 600)
Да претпоставиме дека во текот на десет години STOXX 600 ви исплатил вкупно 300.000 евра дивиденди. Во исто време вредноста на вашата главнина (почетните 700.000 евра) би пораснала за 57 проценти и сега би изнесувала 1.104.000 евра. Бидејќи не ја реинвестиравте дивидендата, ова е износот со кој излегувате од инвестицијата. Вкупен резултат (плаќања + раст на главнина): Би станале побогати за 704.000 евра.
Сценарио Б: Инвестирање во раст (Nasdaq)
Ако во истиот период би заборавиле на „пасивна плата“, би нашле друг извор на приход и би инвестирале 700.000 евра во Nasdaq. По десет години, Nasdaq би ве наградил значително. На вашите почетни 700.000 евра би имале огромни 2.926.000 евра.
Пресуда
Разликата е јасна. Инсистирањето на дивиденди би ве чинело над 2 милиони евра потенцијална добивка. Со други зборови, освен ако не сте на крајот од вашиот работен век и навистина не ви е доста од сè, едноставно најдете работа и реинвестирајте ги дивидендите.
.webp){kind=icon}
