Бугарија почнува да собира приходи од новиот данок на увоз и транзит на гасоводен природен гас од Русија, мерка што предизвика регионален бес поради енергетската безбедност како што се приближува зимата.
Владата во Софија очекува да ги добие првите месечни исплати од давачката во следните десет дена, според министерот за финансии Асен Василев. Данокот, кој е во сила од средината на октомври, е дизајниран да ги зголеми приходите и да ја ограничи способноста на Русија да ја финансира војната во Украина.
Дали може да ги постигне тие цели допрва ќе се види. Унгарија, која се потпира на рускиот гас што транзитира преку Бугарија, рече дека мерката е незаконска и сака Европската Унија да го истражи тоа. Србија и Македонија исто така изразија загриженост.
Рускиот енергетски гигант „Газпром“ не соопшти дали има намера да плати, што отвори прашања за ефективноста на мерката.
„Да се надеваме дека ќе се случи тоа“, им рече Василев на новинарите минатата недела, зборувајќи за потенцијалното плаќање на „Газпром“. „Да не шпекулираме“.
Русија минатата година го прекина гасот за домашните испораки на Бугарија, откако балканската држава одби да го плати горивото во рубли, како што бараше Москва по почетокот на војната. Сепак, Бугарија останува клучна транзитна маршрута за рускиот гас во регионот.
Бугарското продолжување на гасоводот Турски тек под Црно Море - кој Русија го користи за да го заобиколи транзитот низ Украина - е речиси целосно окупиран од „Газпром“ според долгорочен договор.
„Одбивањето да се плати данокот - поставен на 20 лева (11 долари) за мегават-час - може да доведе до блокирање или отповикување на средствата на компаниите што не плаќаат, почнувајќи од банкарските гаранции“, рече Василев минатиот месец. Бугарското министерство за финансии и мрежниот оператор „Булгартрансгаз“ не одговорија веднаш на барањето за коментар.
„Непосредниот ефект ќе биде натрупување казни, бидејќи се чини малку веројатно дека купувачот или снабдувачот ќе се согласат да ја платат дополнителната давачка, барем засега“, рече Алиреза Нахви, аналитичар за гас во „Блумберг“. „Доколку дојде до намалување на протокот, тоа ќе доведе до зголемена побарувачка за алтернативи како природен гас или други регионални набавки.
Бугарија, која го добиваше речиси целиот гас од Русија пред војната во Украина, сега исполнува една третина од годишната побарувачка преку долгорочен договор со азербејџански доставувач. Исто така таа добива течен природен гас од терминалите во Грција и во Турција. Србија работи и на договор со Азербејџан, како и на нова гасоводна врска со Бугарија.