Етичката мода се наметна како посебна категорија на пазарот. Брендовите што се декларираат како еколошки постојано се обидуваат да ни објаснат зошто купувањето на нивните производи има позитивно влијание врз планетата.
Со целосна транспарентност кон своите потенцијални купувачи се обраќа и првиот македонски етички бренд што рачно изработува модни додатоци со техника на плетење, без создавање отпад.
Коосновачка и креативна директорка на „Јова“ (Yova) е Натали Ристовска. Со плетење се занимава од малa, а силната љубов од конец или предиво да создаде облека ја наследила од баба си Јованка, која ѝ била инспирација и за името на брендот.
Натали со нејзината сестра Оливера, менаџерка за маркетинг, како основачки на „Јова“ на пазарот пласираат внимателно одбрани производи. Во моментов брендот нуди три типа чанти, во најголем дел рачно изработени од рафија, природен материјал што се добива од брзорастечки дрвја, кој брзо и се разградува.
„Процесот на изработка е во етички услови, односно фер третман и фер плата за сите вклучени во производствениот процес. За транспортот користиме неутрален превоз „Гоу грин“ (GoGreen neutral shipping). Производот што го создаваме е со долг рок на траење и знаеме што точно ќе се случи со него кога тој веќе нема да биде во употреба. Во нашиот случај тој се разградува за само шест недели“, објаснува Ристовска.
ОД ИТАЛИЈА ЗА ИТАЛИЈА
За развојот и за изработката на чантите е задолжена Валентина, наставничка по математика. Првпат со иглите се запознала на петгодишна возраст. И таа, како и Натали, под будното око и менторство на својата баба, започнала да ткае една несекојдневна приказна, која трае и денес.
Чантите засега се единствено достапни преку официјалната интернет-страница на Yova hand-crafted Raffia bags.
Во моментов се нудат три различни модели. Мини-чантата „Лили“ (Lily) е 89 евра, а „Ларџ Лена“ (Large Lena Tote Bag) е најскапа и чини 319 евра. Сите се достапни во три бои (крем, кафеава и црна), а најмногу се купуваат токму од земјата од која и ги увезуваат материјалите - Италија.
За изработката на една чанта се потребни околу 20 операции, а 99 отсто од нив рачно се извршуваат. Првиот процес е плетењето, а потоа се аплицираат деталите, логото, кое претходно е рачно сплетено, и етикетите. Се аплицираат рачките, па следува шиењето.
„За да добиеме еден финален прототип, потребно е да изработиме неколку модела од истиот дизајн. За изработка на чантите користиме вискозна рафија, која доаѓа од одговорно управувани шуми и е целосно произведена во Италија. Потоа, чантите се изработуваат со процес на плетење со една игла, а времето на изработка е неколку дена“, открива таа.
ИСТА ЧАНТА ОД СВЕТСКИ БРЕНД - ДВОЈНО ПОЕВТИНА
Ако на интернет пребарате чанти од рафија, само од еден светски моден гигант што со синџир продавници е присутен во целиот регион ќе ви се појават неколку речиси исти модели што се двојно поевтини. Зошто е тоа така? Зошто одржливата мода е поскапа од брзата?
Најчесто ќе ги слушнете следните одговори:
- Да се произведува количински помалку е значително поскапо.
- Цената на органските материјали е повисока.
- Одржливото работење подразбира праведни и фер плати за сите засегнати.
- Занаетчиските рачни изработки бараат повеќе време и човечки вештини.
Ристовска вели дека купувачите се одлучуваат за производите на „Јова“ затоа што одговараат со нивните етички вредности, што, според неа, создава чувство на задоволство и лична согласност со нивните уверувања.
„Во однос на споредбата со цените, нудиме поголем квалитет од производи со слични цени на пазарот. Најчесто големите брендови профитираат на грбот на купувачот и врз грбот на целиот синџир на снабдување. Нивната производствена цена е многу пониска и стремат кон голем профит, не грижејќи се за луѓето, планетата или за купувачот“, завршува таа.