Зак Ефрон, чие патување низ природата го следиме во документарниот серијал „Долу на Земјата“ (Down to Earth) на Нетфликс, во една епизода му беше домаќин на сомелиерот за вода Мартин Рисе, кој на ѕвездите им ја претстави словенечката вода РОИ (ROI) од Рогашка Слатина. Рисе објасни дека оваа вода е богата со минерали до таа мера што понекогаш можат да се забележат и со голо око, со посебен акцент на високиот процент на магнезиум. „Оваа вода не е само за хидратација туку вистински лековит еликсир“, истакна сомелиерот.
Тоа ме наведе на понатамошно истражување за самата професија – сомелиер за вода, но и за сè повеќе сегментираниот пазар на води за пиење. Открив дека само во Германија постојат околу 150 вида премиум и луксузни води, кои купувачите ги избираат не само поради изгледот на шишето или минералниот состав туку и поради уживањето во совршеното спарување со храна. За многумина, таквите комбинации го збогатуваат оброкот и го прават поздрав. Минералните води во Германија подлежат на една од најстрогите законски регулативи во Европа – тоа е единствената храна и пијалак што се контролира на федерално ниво, а изворите се редовно проверувани со годишни инспекции. Производителите не смеат да додаваат ништо во водата – нејзините минерални својства и природната карбонизација мора да останат непроменети.
Се појавуваат и специјализирани продавници слични на винотеки, но само за вода (дали можеме да измислиме нов збор – „водотеки“?), каде што водата се третира со исто почитување како и виното. И чини како вино. Сè повеќе расте и свеста за сомелиерите за вода и нивната улога во фината гастрономија, но и меѓу хотелите, луксузните брендови и пребирливите поединци. Ми беше драго да откријам дека и кај нас постои некој што може да ни објасни зошто водата повеќе не е само вода.
Што е подобро? Премиум или луксуз? Не секоја луксузна вода е премиум, а премиум водата не мора да биде луксузна, но е најпрестижна во однос на лековитите својства.
Фото: Depositphotos
Што всушност прави сомелиерот за вода?
Александар Зеремски, сомелиер и експерт за вода, ја нагласува разликата помеѓу премиум и луксузна вода: премиум водата доаѓа од недопрена подземна акумулација, без никаква обработка, задржувајќи ги природниот минерален состав и лековитите својства. Луксузната вода, пак, може да има сличен или помал минерален состав, или да биде обична вода, без минерални својства, но се издвојува со естетиката на шишето, ретки додатоци како златни честички и престижен маркетинг.
На пример, Зеремски за ТВ Инспирација покажува една луксузна вода што се произведува во Србија, а е наменета исклучиво за арапскиот пазар, ги спојува двата елемента – врвен минерален состав и естетски привлечна стаклена амбалажа со 24-каратно злато. Значи, таа вода е и премиум и луксузна.
Минува времето кога во ресторан нè прашуваа само: Обична или газирана?
Фото: Depositphotos
Зеремски објаснува дека со сегментацијата на понудата доаѓа и сегментација на потрошувачите: од егзистенцијалисти на кои водата им е основна потреба и единствено бараат микробиолошка исправност, преку функционалисти што бараат оптимална цена без посебни барања за квалитет, до љубители на трендови за кои водата е статусен симбол и дел од животниот стил. Тој предвидува дека не е далеку денот кога шише вода со златни честички на маса во престижен ресторан ќе зборува повеќе за статусот отколку најскапото шампањско. Но, Зеремски истакнува дека сè почеста е групата на свесни потрошувачи што им даваат предност на минералните и здравствените својства на водата, а не на пакувањето.
Зеремски вели дека на глобалните пазари доминира вода со низок минерален состав поради нејзиниот неутрален вкус. Дури 90 отсто од водата што ја купуваме е таква. А премиум водите нудат поширок спектар на вкусови – од киселкаст, преку горчлив, до сладок, во зависност од составот и нивото на минерали. Една од улогите на сомелиерот за вода е токму да ги истакне овие нијанси и да препорача идеални комбинации со храна.
Сомелиер за вода – новото лице на фината гастрономија
Еве како изгледа тоа со конкретен пример. На веб-страницата „Фајн вотерс“ (Fine Waters), споменатата вода РОИ се препорачува како совршен контраст на деликатни остриги, бидејќи високата минералност и природната карбонизација создаваат уникатен вкус: „Тоа е како да јадете острига во пена од морски бранови“. Изворот наведува и дека скандинавскиот мајстор за чоколадо Петер Свенингсен користи премиум вода за приготвување ганаш, со што постигнува поинтензивен и почист вкус отколку со млеко или павлака. За тоа користи вода РОИ, искилде (Iskilde) и свалбарди (Svalbardi).
Заборавете на остриги и шампањ. Скап оброк во комбинација со минерална вода е поголем тренд
Фото: Depositphotos
Водата РОИ, со дури 7.481 мг/л растворени минерали, се смета за природен еликсир, а се истакнува и како идеална комбинација со мрсни, чадени вкусови, како што е тексашката скара.
Сепак, цената на природните богатства во шише не е занемарлива – некои достигнуваат и астрономски суми. „Аква ди кристало трибуто а модиљани“ (Acqua di Cristallo Tributo a Modigliani), со злато и дијаманти, влезе во Гинисовата книга на рекорди. На аукција во 2010 година достигна цена од дури 60.000 долари. Шишето од стакло обложено со 24-каратно злато, инспирирано од уметноста на Амадео Модиљани, беше продадено во Мексико Сити, а приходот беше дониран за борба против климатските промени.
„Билинг Х20“ (Bling H2O), која цели кон престижниот пазар и славните личности, се продава во шише со златни детали – цена: 2.700 долари.
„Филисо џулери вотер“ (Fillico Jewelry Water) е јапонска вода во луксузни шишиња украсени со кристали. Потекнува од прочуениот извор Нунобики во Кобе, сместен во националниот парк Рокоу. Изворот е строго заштитен од индустриски и земјоделски развој, а производството е ограничено на само 5.000 примероци месечно. Шише од 720 мл чини 1.340 долари.
Кога H2O чини колку високата мода
Фото: Depositphotos
„Свалбарди“ (Svalbardi Polar Iceberg Water) потекнува од глечерите на Конгсфјорд, со мраз стар 4.000 години. Прецизното топење и строгата контрола на квалитетот ја прават оваа вода лимитирана и престижна, со цена од 99 до 6.000 евра за колекционерски изданија.
Листа на најскапи води во основно пакување (по литар)
Fillico Jewelry Water, Јапонија – 1.390 долари
NEVAS, Германија – 1.180 долари
Bling H2O, САД – 219 долари
Svalbarði, Свалбард, Норвешка – 185 долари
Ô Amazon, Бразил – 110 долари
Uisge Source, Шкотска – 94 долари
ROI, Словенија – 59 долари
MINUS 181, Германија – 50 долари
Berg, Канада – 46 долари
BLVD, Австралија – 27 долари
Извор: Svalbardi
Од чаша до историја
Споменатата вода РОИ, која го инспирираше Зак Ефрон, има богата историја, зачувана преку европските дворови, лекари и алхемичари.
Келтите и Римјаните ја познавале лековитоста на изворот, за што сведочат археолошки наоди и натписи. Според легендата, митскиот Пегаз со копито го отворил изворот, а водата подоцна ги импресионирала европските цареви.
Во 16 век, баронот Иван Унгнад ја претставил водата на царот Фердинанд I. Алхемичарот Парацелзус започнал научни испитувања, а Леонард Турнајсер го објавил првиот извештај во 1572 година.
На официјалната страница на РОИ се наведува дека во 1665 година, хрватскиот гроф Петар Зрински се излекувал од жолтица со вода РОИ, што го проширило гласот за неа меѓу европското благородништво. Лекарот Паул де Сорбајт ја нарекол „пијалак на боговите“ (Gottertrank), со што водата влегла во официјалната медицинска практика на виенскиот двор.
Во 18 век водата рогашка станала толку високо ценета што почнале да се појавуваат фалсификувани шишиња. Како резултат на тоа, во 1774 година царицата Марија Тереза наредила секое шише да биде означено со годината и посебен симбол, како и цената објавена во „Винер цајтунг“.
Фотографија: Статуа на Марија Тереза во Братислава, Словачка / Depositphotos
На Светската изложба во Чикаго во 1893 година, РОИ (тогаш позната како Rohitscher Sauerbrunn) била прогласена за најдобра пакувана вода во светот. Во 1803 година грофот Фердинанд Атемс го основал официјалното лекувалиште во Рогашка, започнувајќи ја модерната доба на овој историски извор. Денес, РОИ се продава на глобалниот пазар по цена од 210 долари за шест шишиња од 0,5 литри.
Ако сè уште се прашувате што точно прави сомелиерот за вода, важно е да разберете дека тоа е пред сè улога на едукатор. Тие ги учат потрошувачите и брендовите дека секоја голтка носи приказна, традиција, а во случајот на премиум водите – и благодати. Но оваа професија оди подалеку од обичен советник – таа претставува повик кон подлабока свест за водата како непроценлив ресурс и потенцијален луксуз на иднината, но и силен поттик за развој на бизнисот во сектор што дури сега го добива своето вистинско значење.
.webp){kind=icon}
