Големите умови размислуваат слично е изрека што би можеле да ја трансформираме и да кажеме дека големите стратегии носат победи на различни терени. Маниболот (Moneyball) во спортот и инвестирањето во вредност (value investing) на Ворен Бафет имаат иста цел - да најдат скриени дијаманти и да ги направат шампиони.
На почетокот беше книгата „Манибол“ (Moneyball), всушност пред неа беше практиката што послужи како инспирација. Moneyball: The Art of Winning an Unfair Game, напишана од Мајкл Луис, истражува како бејзбол-тимот Оукланд атлетикс (A’s), предводен од генералниот менаџер Били Бин, користел саберметрија – аналитички пристап заснован на статистики – за да ги надмудри побогатите конкуренти и да постигне успех со ограничени ресурси.
Напредна аналитика во спортот
Иако книгата, подоцна и филмот, првенствено се фокусира на бејзбол, нејзиното влијание се прошири на многу спортови, вклучувајќи го и фудбалот. Филозофијата на манибол го промени начинот на кој спортските организации ги оценуваат талентите, управуваат со ресурсите и развиваат стратегии.
Секој во светот на фудбалот знае дека ако сака да го зајакне нападот, може да го купи Килијан Мбапе или Хари Кејн и тоа ќе му донесе убоитост, подобра реализација, повеќе голови, а со тоа и поени, па и успех. Само што тој пристап подразбира инвестирање стотици милиони, а успехот во спортот никогаш не е сосема сигурен.
Оваа спортска бизнис-стратегија многу потсетува на инвестирање во раст (growth investing) од финансиските пазари. Инвестирањето во раст се фокусира на вложување во компании за кои се очекува значителен раст во иднина, дури и ако моментално се преценети според традиционалните финансиски показатели.
Што е инвестирање во вредност
Нас, пак, нè интересира сосема поинаков пристап - инвестирање во вредност (value investing), стратегија на вложување во акции или други хартии од вредност што се сметаат за потценети на пазарот. Оваа стратегија ја популаризира Бенџамин Греам, често нарекуван татко на ваквиот начин на инвестирање, а еден од најпознатите приврзаници е Ворен Бафет.
Како функционира тоа? Целта е да се најдат акции чии моментални пазарни цени се пониски од нивната внатрешна вредност (intrinsic value). На пример, ако верувате дека акцијата навистина вреди 100 долари, а моментално се продава за 70 долари, тоа би било можност за инвестирање во вредност.
Бафетовата или манибол-стратегијата во светот на фудбалот денес ја применуваат многумина, дури и најбогатите клубови. Најдобар пример е Ливерпул, и тука доаѓаме до уште една книга што треба да се прочита - How to Win the Premier League од авторот Иан Греам. Авторот го водел аналитичкиот оддел на „црвените“, кој со помош на напредни статистики ги идентификувал Мохамед Салах и Садио Мане, кои станаа клучни за успесите, но и многу други скриени играчки дијаманти.
Вредност на облог во спортот
Сепак, англиските клубови Брајтон и Брентфорд се најдобрите примери на манибол во светот на фудбалот. Сопственикот на Брајтон, Тони Блум, парите ги заработил во светот на обложувањето и коцкањето, каде што, гледај чудо, статистиките и напредниот начин на нивно користење станале главно оружје. Метју Бенам, денешниот сопственик на Брентфорд, на почетокот работел како финансиски аналитичар во банка. Подоцна ѝ се придружил на компанија за спортско обложување, каде што развил софистицирани аналитички модели за предвидување резултати.
Во светот на обложувањето многу работи се вртат околу терминот вредност на облог (value bet). Тоа е обложување на настан за кој верувате дека обложувачницата не ги проценила доволно добро шансите, па квотата има вредност за вас. Ви звучи познато и ве потсетува на Бафет!? Блум и Бенам со оваа обложувачка логика во селектирањето играчи, нивните договори и плати, пониските англиски клубови ги доведоа до Премиерлигата, па дури и до европските купови, и тоа сè со буџети што се само петтина од оние на најбогатите.