Германија урива неславни рекорди поради кризата која ја предизвика војната во Укрина. Рекордна инфлација, пад на економската активност и дефицит во трговската размена, што не се случило од 1991 година наваму, се само дел од маките на најголемата економска сила во Европа. Хроничниот недостиг од природен гас, што настана по прекинот на редовните испораки од Русија го доведува во прашање текот на производството во голем број германските компании од различни индустрии. Доколку нема подобрување во снабдувањето во текот на наредните неколку месеци, власта во Германија буквално ќе мора да затвора цели индустрии за да има доволно гас за затоплување на домовите на германските граѓани. Економските проблеми на најголемата европска економска сила треба и тоа како да ги загрижат и надлежните во Северна Македонија, со оглед на тоа што Германија е наш најголем трговски партнер од кој буквално опстојува македонската економија.
Предупредувања
Повеќе германски политичари, синдикалци и финансиски институции веќе со месеци предупредуваат дека е можен колапс во земјата. Германскиот министер за економија Роберт Хабек неодамна изјави дека на неговата земја и се заканува недостиг на гас доколку испораките од Русија останат на сегашното ниско ниво, а доколку до зима ги нема доволно, тогаш одредени индустрии ќе мора да бидат затворени.
„Компаниите би морале да го прекинат производството, да отпуштат работници, синџирите на снабдување би пропаднале, луѓето би се задолжиле за да ги платат сметките за греење, тие луѓе би станале посиромашни“, рече Хабек.
Германскиот министер за економија смета дека е можно Русија целосно да престане да испорачува гас преку „Северен тек“ и повторно го искажа ставот дека „не верува во техничките проблеми што Кремљ ги наведе како причина за намалената испорака на гас“, посочувајќи дека станува збор за политичка мерка.
Централната банка на Германија веќе соопшти дека поради брзиот раст на цените на енергенсите како и прекинот во синџирите за снабдување, инфлацијата во Германија годинава ќе надмине седум проценти, а во 2023 ќе биде двојно поголема од очекувањата. Се предвидува дека во 2023 цените ќе се зголемаат за 4,5 отсто, исто така двојно посилно од тоа што Бундесбанката прогнозираше кон крајот на минатата година.
„Инфлацијата годинава ќе биде поголема во споредба со почетокот на 1980-тите“, рече претседателот на Бундесбанката, Јоаким Нагел.
Се предвидува економскиот раст во Германија да биде двојно помал во споредба со очекувањата на Бундесбанката од декември. Декемвриската проценка сугерираше раст на активноста од 4,2 отсто. Сега се намалени и прогнозите за 2023, од 3,2 на 2,4 отсто.
„Основното сценарио на прогнозите се темели на претпоставката дека војната и нејзните последици нема дополнително да се интензивираат“, предупреди Бундесбанката.
Ако војната се интензивира и ако Германија остане без руските енергенси, дали заради европските санкции или затоа што Русија ќе ја сопре испораката, инфлацијата би можела да биде и поголема, а стопанството може да тргне во негативна насока“, укажаа од банката.
Удар за С.Македонија
Проблемите на најголемата економска сила во Европа посредно веќе се одразуваат и на Македонија. Во април, годинава македонскиот извоз кон Германија изнесувал 279 милиони евра, што е намалување во однос на истиот месец, минатата година кога извозот достигнал 317 милиони евра. Германија со години наназад е наш најголем трговски партнер на кој се потпира огромен дел од извозот. Станува збор за една од ретките земји со коишто имаме суфуцит во трговската размена.
Според податоците на Стопанската комора на Македонија учеството на размената со Германија во вкупната размена на нашата земја со светот од 17,1 проценти во 1992 година, секоја година постепено се намалува до 2005 година, а во периодот 2010-2018 година постепено се зголемува и заклучно со 2018 година над една четвртина од вкупната надворешнотрговска размена се одвива со оваа земја или 26,9 проценти. Германија е многу важна земја за македонскиот извоз и се вбројува во традиционално најважни пазари за Македонија. Во скоро сите години од осамостојувањето Германија е на прво место според извозот на Македонија, а во 2018 година учествува со 47 проценти во вкупниот извоз, а истата динамика продолжува и во 2019 година. Согласно официјалните статистички податоци на Сојузното Министерство за економија и климатска заштита на Германија, трговска размена помеѓу Германија и Северна Македонија во 2021 година повторно значително се зголемила и го достигнала своето рекордно ниво.
Во 2021 година помеѓу двете земји беше остварена трговска размена во вредност од 4,7 милијарди евра, што означува зголемување за 23,6 отсто во споредба со минатата година. Извозот од Северна Македонија кон Германија во 2021 година се зголемил за 24,8 отсто во споредба со 2020 година, додека увозот од Германија во Северна Македонија се искачи од 1 милијарда евра на 1,2 милијарди евра, што претставува раст од 20,6 проценти.
Карактеристично за структурното учество на нашиот извоз е дека до 2010 година доминираат производите од пониско доходовните и трудоинтензивните гранки, од кои најголем дел од текстилната, кожарската и други сродни индустрии. Но, веќе од 2011 година во извозот кон Германија спрема најголемо номинално учество зазеаат средно и високо технолошко интензивните и повисоко доходовните гранки од делот на металургијата, електро и металната индустрија, прехранбената, хемиската и други, а особено како полуготови или готови проиводи со повисока додадена вредност. Всушност, вопрвите четири месеци од годинава во македонскиот извоз во германија доминираат хемиските производи(извоз вреден над 700 милиони евра).
Тешкотии и за „новите“ извозници
Според податоците на Стопанската комора носители на германската економија се автомобилската, хемиската и услужната индустрија. Германија учествува со 31,5 проценти од европското производство на автомобили по вредност. До неодамна се очекуваше производството да достигне 5,4 милиони единици во 2023 година, за 4,7 проценти повеќе отколку во 2018 година. Аналитичарите предвидуваа дека германското производство на автомобили ќе достигне 101,9 милијарди евра во 2023 година, но се чини дека ваквите предвидувања паднаа во вода со оглед на тоа што веќе е забележан силен пад во производството нанови автомобили на европски ниво.
Германија има четврта најголема хемиска индустрија во светот зад САД, Кина и Јапонија, а како сектор е трет по големина или веднаш зад автомобилскиот и електро и машинскиот сектор. Германија е исто така еден од најважните пазари за истражување и развој на хемиската индустрија ширум светот.
Ако се земе предвид дека голем број од новите фабрики за производство на делови за возила во слободните економски зони во Северна Македонија зависат од економските текови во Германија, исто како и капацитетите за хемиски производи, не е тешко да се претпостави дека секое надолно поместување во германската економија, ќе значи помало производство и намалување на економската активност во нашата земја, што секако ќе се одрази на макроекономски план.
