Пиварската индустрија е една од глобално најконсолидираните индустрии во однос на уделот на пазарот. За тоа има едноставно објаснување: пивото има ниска цена и станува збор за кабесто производство, кое географски треба да е во близина на крајниот потрошувач за да се извлече корист од ниските логистички трошоци и да се остварат поволни резултати. Всушност, шест од девет компании што се најдоа на листата регионални пиварници чие работење го анализираше аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ се подружници или заеднички вложувања на глобални конгломерати, како што се „Молсон Корс“ (Molson Coors), „Хајнекен“ (Heineken), „Карлсберг“ (Carlsberg) и „Кока кола“ (Coca Cola). Од Македонија на листата се најдоа „Пивара Скопје“ и „Прилепска пиварница“.
Трендови
Глобалната пандемија на ковид-19 само го забрза неизбежното, а тоа е промена кон пакување во алуминиумски конзерви. Од очигледни причини, пандемијата ја промени потрошувачката на пиво од внатрешен кон надворешен канал (наместо во ресторани, кафулиња и други објекти, повеќе пиво се купуваше во продавници и маркети), што беше придружено со поголема побарувачка за пакување во алуминиумски лименки.
„Алуминиумските лименки имаат многу предности во споредба со пивото во стаклено шише. За трговците на мало, тоа значи полесно ракување, со помал ризик од кршење, помала окупација на просторот на полиците и помали трошоци за електрична енергија за да се лади пивото. За производителите, лименките нудат повеќе рекламен простор за да го разликуваат нивниот бренд со атрактивен дизајн и пониски транспортни трошоци поради тоа што лименките се полесни од стаклените шишиња. Општо земено, за општеството, алуминиумот е претпочитана форма на пакување поради неговите природни карактеристики што овозможуваат неодредено рециклирање“, посочуваат од нашиот аналитички тим.
Depositphotos
Според нив, тесните грла во синџирот на снабдување предизвикани од ковид-19 резултираа со зголемени цени на алуминиумот, што дополнително беше поттикнато од руската агресија во Украина и поврзаните санкции кон Русија, која сочинува 6 проценти од глобалниот алуминиумски капацитет.
Уште една работа што е различна кога станува збор за промената на потрошувачката од внатрешен кон надворешен канал е моделот на дистрибуција.
„Дистрибуцијата за внатрешниот канал обично се организира преку модел со три нивоа, кој опфаќа производител на пиво, дистрибутер и ХоРеКа (хотели, ресторани и кетеринг). И покрај тоа што имаат посредник во пласманот на нивните производи кон ХоРеКа поради сложената логистика, производителите на пиво можат да добијат подобри маржи на сметка на крајниот потрошувач, кој е подготвен да плати повисоки цени за потрошувачка надвор од дома.
За разлика од тоа, надворешниот канал обично се карактеризира со двостепен модел на дистрибуција, односно производителите на пиво им продаваат директно на трговците на мало. И покрај тоа што нема посредник, малопродажбата нуди помали маржи за производителите на пиво поради пониските цени за купување надвор од просториите, честите промоции и висококонсолидираниот пазарен удел на трговците на мало, што влијае на преговарачката моќ“, велат од нашиот аналитички тим.
Оттаму укажуваат дека сепак производителите на пиво се способни да постигнат многу повисоки маржи кај трговците на мало од другите основни потрошувачки бизниси поради нивната надмоќ и олигополизираната индустрија во која два-три производители често контролираат 70-80 проценти од уделот на пазарот.
Споредба на компаниите од регионот
Аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ ја фокусира споредбената анализата на две најголеми компании од секоја земја во регионот врз основа на критериумите за продажба, со исклучок на Словенија, каде што втората по големина пиварница има продажен износ под еден милион евра, што значи дека е под потребниот праг на споредливост. Тие укажуваат дека сите компании што беа предмет на споредба беа погодени од ковид-19, што резултира со просечно намалување на продажбата од 13 проценти.
„За недискрецискиот бизнис со основни потрошувачи, двоцифрениот пад на продажбата, проследен со просечниот пад на ЕБИТ (заработка пред камати и даноци) од 5 процентни поени, може да се смета како ужасна година (annus horribilis). Во следната година по ковид-19, сите компании од листата покажаа здрави стапки на раст и успешно закрепнување. Иако на кумулативниот износ на продажба му недостига оној постигнат во 2019 година“, велат од нашиот аналитички тим.
Тие посочуваат дека пиварниците од Србија се единствените од листата чие закрепнување во 2021 година резултира со продажби над оние што се остварени во годината пред пандемијата.
„Волуменот во 2021 година беше дефинитивно помал во сите земји од регионот, бидејќи мерките за ковид-19 сè уште беа активни, но се чини дека повисоките цени во Србија успеаја да го неутрализираат негативниот волуменски ефект. Индикаторот за нето-долг/ЕБИТДА (заработка пред камати, даноци, депрецијација и амортизација) имплицира дека компаниите генерално имаат вишок готовина и, со тоа, ниска задолженост, меѓутоа, поради тоа што се дел од глобалните конгломерати, секоја трансакција поврзана со примање или давање заеми, стекнување или отпуштање на бизнис/сегмент треба да биде во согласност со политиката на групата и одобрена од одделот за трезор на групата“, велат нашите аналитичари.
Според нив, на консолидирано ниво, овие конгломерати имаат доста високи нивоа на долг со нето-долг/ЕБИТДА индикатори што надминуваат двапати, така што локалното управување често има врзани раце во однос на донесувањето одлуки поврзани со надворешното финансирање.
„Водењето бизнис во регионот Адрија е профитабилно за најголемите светски пиварници. Можни фактори што влијаат на тоа се пониската ефективна стапка на данок на доход, разликата во пазарниот удел, помалата диверзификација на производите што резултира со помал инвестиран капитал, поголема изложеност кон внатрешниот канал на потрошувачка со повисоки маржи, помала консолидација на трговците на мало што влијаат на нивната преговарачка моќ итн.“, сметаат нашите аналитичари.
Очекувања
Неповолното макроекономско опкружување преку зголемувањето на каматните стапки, високата инфлација и последователниот пад на реалниот расположлив доход неминовно ќе влијае на финансиските перформанси на производителите на пиво, прогнозираат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.
„Рецесиските средини резултираат со негативни промени во мешавината на производи и смесата за пласман на производителите на пиво. Потрошувачите имаат тенденција да се преориентираат кон пиво со пониска цена и кон купување надвор од услужните објекти. И двете активности резултираат со опаѓање на маржата, бидејќи и пивото со пониска цена и продажбата надвор имаат помала бруто-маржа“, велат од аналитичкиот тим.
Тие додаваат дека, долгорочно, зголемувањето на економскиот стандард има тенденција да биде проследено со зголемена потрошувачка на занаетчиски пива (крафт-пива).
„Сепак, ние, изненадувачки, мислиме дека ова може позитивно да влијае на големите играчи. Тие имаат економска моќ да инвестираат во крафт-пиварници и со маркетинг-активности да изградат брендови на ваков вид пива или да стекнат растечки производител на вакво пиво. Затоа, промената на потрошувачите кон повеќе врвни пива, според наше мислење, позитивно ќе влијае на маржите на пиварниците на долг рок.“, велат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“.
Оттаму укажуваат дека зголемениот пазарен удел на дисконтите и нивната преференција за производи од мали приватни брендови не треба да има негативно материјално влијание за производителите на пиво, и покрај фактот што нашиот регион има релативно понизок економски стандард во споредба со западните земји. Податоците покажуваат дека пивото има најнизок удел во продажбата меѓу категориите на приватни брендови.
