По скокот на цените во 2021 година, гледаме надолни корекции кај металите во 2022 и 2023 година поради слабите глобални економии, рестриктивните монетарни политики и бавното закрепнување на Кина, констатираат од аналитичкиот тим на „Блумберг Адрија“ во новата анализа на металната индустрија објавена на „Блумберг Адрија инсајт“. Тие прецизираат дека во 2022 година само цената на алуминиумот продолжи да расте додавајќи во просек девет проценти на годишно ниво, додека бакарот (-5 проценти), челикот (-10 проценти) и железната руда (-27 проценти) имаа надолна корекција.
„Сличен континуиутет имаше во 2023 година со цени на бакарот(-4 проценти), алуминиумот (-17 проценти) и челикот (-10 проценти) во просек пониски отколку претходната година, додека железната руда повеќе или помалку стагнираше(+1проценти)“, велат аналитичарите.
Трендови на продажба и производство
Од нашиот аналитички тим додаваат дека растот на продажбата помина низ шема на плима и осека и се намали во 2023 година кога имаше негативен двоцифрен пад на продажбата цел период (пондериран просек од 18,4 проценти). Највисоката точка беше во 2021 година и можеше да се види и во 2022 година, кога постпандемискиот бум на индустријата достигна врв и цените на металите пораснаа.
„Пониските пазарни цени на металите сериозно го ограничија потенцијалот за цените и ја нарушија конкуренцијата во индустријата. Набљудувајќи ги произведените количества, може да се забележат падови насекаде. Високата наследена основа од 2022 година беше лоша услуга за производителите на метали во 2023 година, па затоа стапките на раст беа уште помрачни“, посочуваат аналитичарите.
Потенцијал за профитабилност
Според нив, потенцијалот за маржите во регионот е низок, при што просечната пондерирана ЕБИТДА маржа е негативна и изнесува 1,6 проценти.
„ХБИС (HBIS) (производител на хронични загуби) делуваше како сидро за целата група. Ако го погледнеме едноставниот просек, ЕБИТДА маржата изнесува неверојатни 1,7 проценти во 2023 година. Падот на цените на металите ја задуши профитабилноста“, велат аналитичарите.
Како што беше навестено претходно, додаваат тие, профитабилноста е во функција на производните процеси и видот на производството, па затоа профилот на профитабилност на групата е како измешана вреќа во зависност од нивната област.
„Во секој случај, ЛТХ (LTH) и Талум (Talium) беа единствените играчи кои успеаја да ја задржат маржата. Од друга страна, поголемите играчи како ХБИС, „Ваљаоница“ (Valjaonica) и „Импол“ (Impol) забележаа еродирачки маржи“, велат аналитичарите.
„Импол“ успеа да се пробие за време на постпандемискиот бум во неговите два клучни сектори: трговијата и малопродажбата (34 проценти од продажбата) и транспортот (30 од продажбата), но и покрај живоста на овие крајни сектори по пандемијата, падот на цените и следствено срамежливите произведени количини допринесоа кон помала продажба.
Структура на трошоците
Трошоците за материјали го заземаат првото место во структурата на трошоците на групата компании кои се предмет на споредба и во просек изнесуваат 79 проценти од продажбата. Трошоците за вработените се на второ место со удел од 10,2 проценти во продажба, во просек.
„Трошоците за материјали како процент од продажбата покажуваат тренд на зголемување (во просек), достигнувајќи го својот врв во 2023 година токму кога почна да се намалува растот на цените на примарните метали. Во 2023 година, цените значително се намалија, што ги поддржува маржите, но го поттикнува производството и го поттикнува вишокот на понуда“, велат аналитичарите.
Според нив, начинот на набавка во голема мера ја диктира профитабилноста. Некои од компаниите како „Импол“ работат со свои леарници за да ги чуваат трошоците.
„Играчите како ‚Талум‘ ја сменија својата стратегија и преминаа од примарно производство на алуминиум на секундарен алуминиум, бидејќи трошокот беше преголем товар. Другите компании како „Алуминиј индустрис“ купуваат на отворен пазар (од големи играчи како што се „Гленкор“ и „Дуферко“) и се препуштени на каприците на движењата на пазарот, што ја ограничува конкурентноста“, велат аналитичарите.
Биланс на состојба
Тие посочуваат дека бројките за обртните средства на производителите на метал ги апсорбираа турбуленциите во индустријата и покажаа зголемена нестабилност. Еден од главните проблеми во целата индустрија што предизвикува главоболки е вишокот на понудата што се манифестира преку зголемување на залихите, особено во 2023 година. Сепак, компаниите кои се предмет на споредба сè уште задржуваат релативно избалансирани бројки кај нето обртниот капитал, со навремено наплатување на побарувањата.
„Иако нестабилно, здравото управување со капиталот овозможи поволни нивоа на задолженост, и покрај жестоките трендови во индустријата. Просечниот пондериран нето-долг кон ЕБИТДА изнесува 1,1 пати во 2023 година. Општо земено, задолженоста беше предизвик на целата индустрија, при што многу играчи (првенствено ХБИС и „Арцеролмитал“) поминуваа низ сериозни преструктуирања за да ги решат проблемите со нивниот долг“, велат аналитичарите.
Според нив, играчите сè уште не го расчистиле тесното грло од вишокот понуда и затоа се претпазливи со инвестициите.
„Капиталните инвестиции забавија во 2022 година, во екот на лудилото за цените на металите, и пораснаа откако цените се стабилизираа. Капиталните инвестиции како процент од продажбата се зголемија во 2023 година, за 1,4 п.п. што може да се толкува како оптимистички сигнал во однос на расчистување на вишокот на понуда и враќање на количините. Исто така, нашата проценка е дека компаниите алоцираат од вишокот средства собрани од бум-периодот низ кој мина индустријата во 2021-2022 година“, велат аналитичарите.
Очекувања
Од нашиот аналитички тим очекуваат цените на бакарот и алуминиумот да се зголемуваат до крајот на 2024 година и 2025 година, бидејќи нивната употреба во рамките на зелената транзиција и електрификацијата овозможуваат растечка побарувачка.
„Сигналите од Кина се позитивни поради нејзините мерки за зајакнување на економијата, а гледаме дека очекувањата за потенцијален недостиг ќе остане главен двигател на цената на овие два индустриски метали на среден рок. Одржуваме надолни погледи за железната руда и челикот, бидејќи за враќањето ќе биде потребно побрзо закрепнување во кинескиот сектор за недвижности (особено во новите развојни проекти) што не е многу веројатно“, сметаат аналитичарите.
Тие велат дека поддршка треба да дојде и од монетарното олеснување што треба да ги поддржи секторите за крајна употреба и да исцрпи дел од вишокот на понуда. Имено, повисоките камати за подолг период беа меѓу главните потиснувачи на довербата на потрошувачите досега.
„Сметаме дека заработката (врзана со цените на четирите клучни метали опфатени во оваа анализа - алуминиум, бакар, челик и железо) го достигна дното и приходните линии ќе покажат скромни едноцифрени стапки на раст во 2024-2025 година, со закрепнувањето на цените на металите“, велат аналитичарите.
