.webp){kind=icon}
Сезоната на преговори за покачување на платата изгледа сè понапорно, бидејќи работниците се загрижени за инфлацијата и за својата безбедност на работното место.
Пазарот на трудот останува затегнат, па работодавците добиваат одредена моќ токму навреме за да ги започнат тешките разговори меѓу шефовите и вработените. „Голдман Сакс“ (Goldman Sachs Inc.) прогнозира дека доаѓаат помали бонуси и кратења на работни места, додека бројот на отпуштања од технологијата достигна 52.771 во ноември, што е највисок месечен вкупен износ за секторот откако „Челинџер, Греј и Кристмас“ (Challenger, Gray & Christmas) почна да води детални податоци за индустријата во 2000 година.
„Во текот на минатата година вработените знаеја дека можат да добијат повеќе пари ако си заминат и тоа останува вистина, но леснотијата со која можат да добијат нова работа е намалена“, вели Тони Гвадањи, висок директор во консултантската компанија „Гартнер“ (Gartner Inc.). „Ова не е пазарот на трудот што беше пред само три месеци. Тоа малку ја менува рамнотежата на моќта на организациите. Како тие го користат тоа во своја полза е малку нејасно, а тоа е најважното нешто што треба да се следи како што влегуваме во овој циклус“.
Едно нешто што е јасно е јазот помеѓу покачувањата што работниците ги очекуваат за следната година - 5,5 отсто според Гартнер - и она што компаниите го планираат, обично меѓу 3,5 и 4,5 отсто. Еден или два процентни поени можеби не изгледаат многу, но може да претставуваат стотици милиони долари.
Очекувајте помалку
Работниците во последно време ги намалија своите амбиции за покачување на платите поради отпуштањата
Дел од таквото несовпаѓање произлегува од тоа што луѓето погрешно претпоставуваат дека нивните работодавци ќе испорачаат покачувања во согласност со инфлацијата, но во тековното ценовно опкружување, зголемувањето на трошоците за живот во повеќето случаи не е реално. Вината е и кај работодавците, кои со години имаат нетранспарентност во своите практики за компензација. Иако тоа почнува да се менува, поттикнато од движењата за барање транспарентност, овој циклус на компензација може да биде особено бавен, бидејќи вработените и шефовите имаат причина да држат до својот став.
„Ова е фундаментално различна сезона за преговори за плата за разлика од она што го гледавме во минатото“, вели Гвадањи. „Луѓето ќе добијат помали покачувања отколку што сметаат дека заслужуваат и ќе има многу тешки разговори“.
Компаниите се подготвуваат да дојдат до сите податоци во однос на компензацијата што можат да ги добијат од надворешни аналитичари и економски истражувања за да можат да ги финализираат своите буџети пред празниците и да мапираат различни сценарија во зависност од условите за бизнис. Во јануари, циклусот на плаќање започнува со голема брзина, со прегледи на перформансите и разговори за компензација што се протегаат до крајот на февруари, кога обично се исплаќаат бонусите.
Она што сега е различно, барем за повеќето работници, е вообичаената можност да работат од дома неколку дена во неделата, што дава иста вредност како зголемувањето на платата од 5 до 10 отсто, според истражувањето од економисти, вклучувајќи го и Николас Блум од универзитетот „Стенфорд“. Компаниите што не ги зголемуваат основните плати колку што сакаат работниците можат да ја искористат таа зголемена флексибилност како еден аргумент во преговорите.
„Почнуваме да се фокусираме повеќе на целокупната награда, што е нешто на кое не обрнувавме многу внимание во последните неколку години“, вели Кара Бренан Аламано од фирмата „Латис“ (Lattice), која обезбедува софтвер за менаџирање на работната сила. „Тоа подразбира согледување на придобивките, правичноста и исто така какво ќе биде вашето искуство во кариерата. Сите тие работи се валута. Тоа е драматична промена од минатата година“.
Кара Бренан Аламано, Извор: Lattice
На пример, „Латис“ во новата година ќе ги зголеми бенефициите за плодност за вработените, додека други работодавци ставаат поголем фокус на менталното здравје. Компаниите треба да распоредат „ефективен арсенал на награди за да се справат со уникатната природа на пазарот на трудот“, смета Лори Виспер, управен директор на консултантската фирма за работни места „Вилис тауерс Вотсон“ (Willis Towers Watson). Проблемот е што вработените често ја минимизираат вредноста на другите аспекти на компензација, според Брајан Дан, директор за професионални програми на Институтот за студии за компензација на универзитетот „Корнел“.
Психологијата исто така игра улога. Истражувањата од бихејвиоралните економисти покажуваат дека очекувањата често ги надминуваат нашите сетила, заслепувајќи нè за реалноста. „Ако некој добил покачување од 5 отсто минатата година, неговите очекувања се зголемени и тој би бил разочаран оваа година“, појаснува Дан. „Најистакнато нешто во нивниот ум е она што го добиле минатата година“.
Изгледите за некои категории на работници се подобри од другите. Добивките од работните места неодамна беа концентрирани во неколку категории, како што се одмор и угостителство, здравство и влада. Корпорацијата „Ексон мобил“ (Exxon Mobil Corp.), годинава полна со профит , на вработените во САД им доделува покачувања во просечната плата од 9 отсто, што ја надминува инфлацијата. Во меѓувреме, работодавците во малопродажба, транспорт и складирање и привремена помош го намалија персоналот.
Сепак, без разлика каде работат, Американците стануваат сè попесимистични за пазарот на трудот. Уделот на баратели на работа што очекуваат да има помалку работни места за шест месеци отсега неодамна ги надмина оние што очекуваат да има повеќе, според истражувањето на „Зип рекрутер“ (ZipRecruiter).
Во меѓувреме, додека најавите за отпуштања се шират низ индустриите како технологија, банкарство и недвижности - дури и производителот на грицки „Пепси“ (PepsiCo Inc.) наводно отпушта персонал - работниците изгледа како сè повеќе да се колебаат да ги напуштат своите сегашни позиции: Стапката на откази, мерка за доброволно напуштање на работата како удел во вкупната вработеност, падна на 2,6 отсто во октомври, што е најниско ниво од мај 2021 година.
Ник Бункер, директор за економско истражување во „Индид“ (Indeed), вели дека побарувачката за работници е сè уште многу силна, „но насоката во која се движат работите повеќе ќе ги фаворизира работодавците. Пред три месеци беше подобро време да се смени работата“. Некои експерти велат дека квалификуваните вработени сè уште имаат предност во разговорите за платите. Но тие предупредуваат и дека падот на привремените позиции не навестува добро за оние со полно работно време.
„Бевме многу биковски настроени влегувајќи во 2022 година“, вели Аламано од „Латис“. „Но со влегувањето во 2023-та таквото расположение опаѓа“, додава таа.
