Долгогодишните предупредувања на индустријата за нафтени танкери дека се градат премалку бродови се враќаат на пазарот откако нападите на Хутите врз комерцијалните бродови предизвикаа широко распространето нарушување во глобалната трговија со нафта.
Предвидено е само два нови супертанкери да се приклучат на флотата во 2024 година – најмалите во речиси четири децении и околу 90 отсто под годишниот просек за овој милениум. Но, откако сопствениците сè повеќе почнаа да го избегнуваат јужниот дел на Црвеното Море, недостигот на нов капацитет почнува да загризува: цените се зголемија и времето на патување се зголемува.
Стапките беа под контрола минатата година бидејќи ОПЕК и неговите сојузници ја држеа нафтата надвор од пазарот. Во исто време, пошироката енергетска транзиција треба постепено да ги укине фосилните горива. Но, зголеменото избегнување на јужниот дел на Црвеното Море го продолжува времетраењето на трговијата што веќе беше долго поради руската војна во Украина.
„Влијанието на пренасочувањето може да се види секој ден во превозот воопшто, а јас би рекол конкретно во транспортот на сурова нафта и производи со танкери“, рече Александар Саверис, главен извршен директор на „Еуронав НВ“.
Додека другите трговски бродови – особено контејнерските бродови – почнаа да го избегнуваат Црвеното Море набргу по почетокот на нападите во ноември, танкерите за нафта и гориво се побавно се движат.
Сето тоа се смени минатиот месец, откако американските и британските сили го бомбардираа Јемен во обид да ги смират инцидентите. Сепак, воените интервенции не ги спречија Хутите и предизвикаа многу од најголемите сопственици на танкери во светот да се држат настрана.
„Ситуацијата е напната на пазарот на танкери, особено за танкери со сурова нафта“, рече Енрико Паља, шеф на истражување во „Банчеро Коста“, компанија за поморски услуги. „Во иднина ќе биде уште позатегнато“.
Недостигот на танкери доаѓа со опаѓањето на ефикасноста на глобалната флота. Со оглед на тоа што многу бродови пловат низ јужна Африка наместо низ Црвеното Море и Суецкиот канал, многу бродови се достапни само за одредени клиенти.
Испораката е позната горе-долу. Во 2020 година, кога трговците со нафта криеја нафта на какви било бродови што можеа да ги најдат, просечната заработка се зголеми на околу 100.000 долари дневно, пред последователните намалувања на производството од Организацијата на земјите извознички на нафта и сојузниците да доведат до повеќегодишен пад.
Испораките на нафта генерално станаа подалечни по преуредувањето на глобалните нафтени текови по руската инвазија на Украина. Испораките во Европа порано доаѓаа за неколку дена преку Балтичкото Море, сега се потребни неколку недели за да стигнат до другите делови на светот. Вознемирувањето во Црвеното Море дополнително ги продолжува овие времиња на пловење.
„Стапките на искористување на бродовите – мерка за тоа колку добро се користи флотата на танкерите во одредено време – се зголемија за дури пет отсто откако бродовите почнаа да го избегнуваат овој воден пат“, вели Фотиос Кацулас, водечки аналитичар на танкери во „СиП Глобал Комодити Инсајтс“.
„Ситуацијата во Црвеното Море ги менува основите на пазарот и работи во корист на операторите на бродови“, рече тој. „Сега тоа се чувствува многу подобро“.
Откако два супертанкери се приклучуваат на флотата оваа година, во 2025 година ќе има само пет, според податоците на „Банчеро Коста“. Ова се споредува со 42 испорачани бродови во 2022 година.
Иако има зголемување на нарачките, потребни се години за тие да бидат готови, а бродоградилиштата во моментов се полни со контејнерски бродови нарачани за време на пандемијата, како и со барања за бродови со ЛНГ.
Сепак, постојат некои причини за претпазливост. ОПЕК + продолжува да го намалува производството за да ги поддржи цените на нафтата, создавајќи отпор кон количината на нафта во морето, која е под нивото на кое беше пред една година. И високите цени на товарот природно може да се коригираат со тоа што ќе биде прескапо да се транспортираат буриња на подолги растојанија, што на крајот ја намалува побарувачката за танкери.
Сопствениците се исто така опортунисти и понекогаш ќе се обидат да ги променат нарачките за изградба на нови бродови кои се попрофитабилни.
„Фронтлајн Плц“, најголемиот светски сопственик на танкери, има 12 препораки за купување од 16 компании што го покриваат. „Интернешенл Сивејс“ уште една од првите 10, има 11 препораки за купување од своите 11 аналитичари.
„Со оглед на ограничената книга на нарачки, брзото стареењето на флотата, количината на тонажа која веќе старее и влијанието на еколошките регулативи врз секторот, добар пазар за сопствениците на танкери постои во догледна иднина“, вели Паља од „Банчера Коста“.