Регулаторите од двете страни на Атлантикот ги вперуваат очите кон „Епл“, вознемирувајќи ги инвеститорите со стравувања од казни и заканувајќи се за неговата доминација на пазарот.
Во САД, Министерството за правда и 16 јавни обвинители го тужат производителот на ајфон за прекршување на антимонополските закони. Се истакнува дека и во Европа компанијата се соочува со истрага за тоа дали е во согласност со Законот за дигитални пазари во регионот.
Акциите на компанијата се лизнаа за 4,1 отсто во четвртокот, бришејќи ја пазарната вредност од околу 113 милијарди долари и ја вратија нивната загуба до 11 отсто. Некогаш највредната компанија во светот, со повеќе од три трилиони долари, „Епл“ ги поништи и Nasdaq 100 и S&P 500 во 2024 година.
Не е првпат „Епл“ да се најде под регулаторна контрола. Компанијата со години се соочува со обвинувања дека се збогатува со потиснување на конкурентите. Но, како што производите на „Епл“ стануваа сè попопуларни и се етаблираа како дел од секојдневниот живот низ светот, властите исто така станаа поборбени и попретпазливи за неговата моќ.
Американската тужба, поднесена во четвртокот во Федералниот суд во Њу Џерси, го обвинува „Епл“ за блокирање на ривалите да пристапат до хардверските и софтверските функции на неговите популарни уреди. Потенцијалните истраги во Европа, кои исто така се насочени кон некои од ривалите на „Епл“, ќе се фокусираат на новите такси и услови на фирмата за развивачите на продавници за апликации.
„Доаѓа момент во кој дождот случаи и проверката што доаѓа со нив стануваат вистински товар за тоа како функционираат овие компании“, рече Бил Ковачиќ, антимонополски професор на Правниот факултет на Универзитетот „Џорџ Вашингтон“. „Дури и да победат, на важен начин изгубија“.
„Епл“ возврати на американската тужба нарекувајќи ја „погрешна според фактите и законот“. Оттаму предупредија дека одлуката за тужбата ќе „постави опасен преседан, охрабрувајќи ја владата да влијае во дизајнирањето на технологијата на луѓето“ и вети дека „енергично ќе се брани од неа“. Компанијата не одговори на барањето за коментар за потенцијалните европски истраги.
Во американската тужба се тврди дека „Епл“ ја искористил моќта за дистрибуција на апликации на ајфон за да спречи иновации што би им олесниле на потрошувачите да менуваат телефони. Компанијата одби да поддржува апликации за пораки меѓу платформи, ограничени дигитални паричници од трети страни и паметни часовници што не се на „Епл“, како и блокирани мобилни услуги за стриминг во облак, според Министерството за правда.
Во тужбата се истакнуваат пет примери на технологии во кои се наведува дека „Епл“ ја потиснува конкуренцијата: суперапликации, апликации за игри за стриминг во облак, апликации за пораки, паметни часовници и дигитални паричници.
„Во ’Епл’ секојдневно иновираме за да ги натераме луѓето да ја сакаат технологијата - дизајнирајќи производи што функционираат беспрекорно заедно, ги штитат приватноста и безбедноста на луѓето и создаваат магично искуство за нашите корисници“, се наведува во соопштението на компанијата. „Оваа тужба ни се заканува нам и на принципите што ги издвојуваат производите на ’Епл’ на жестоко конкурентни пазари“.
Законот за дигитални пазари - кој поставува серија што треба и не треба за некои од најголемите светски технолошки платформи - ѝ дозволува на Европската комисија да изрече високи казни од дури десет отсто од вкупниот годишен приход на компанијата низ светот и до 20 отсто за фирми што постојано ги прекршуваат правилата. Откако започнаа формални истраги за „Епл“, како и за „Гугл“ на „Алфабет“, регулаторите имаат цел да ги донесат своите конечни одлуки во период од 12 месеци.