.webp){kind=icon}
Намалувањето на населението во Европа одамна предизвикува загриженост за нејзините економски перспективи. Владите се сериозно загрижени за ова. Илон Маск го вклучи алармот за овој тренд. Но, за некои тоа се претвора во голем бизнис.
Компанијата „Фјункап“ (Funecap Idf SAS) потроши околу 1 милијарда евра (1,1 милијарда американски долари) за да купи повеќе од 300 крематориуми и погребни центри главно во Европа, каде има дури 17 од 20 – те земји со највисока стапка на смртност.
Француската компанија, поддржана од британскиот финансиски инвеститор „Чартерхаус“ (Charterhouse Capital Partners LLP) и француската „Латур“ (Latour Capital), заработува од високите трошоци на гробиштата, потребите за мобилност и секуларизацијата кои ја зголемија потребата за кремирање и за алтернативи на традиционалните црковни служби.
Секој петти Европеец моментално има 65 или повеќе години. До 2050 година до оваа возраст ќе стигне околу 30 отсто од населението. И за разлика од Северна Америка – која се соочува со слична закана од намалување на населението – Европа има ограничен простор да ги закопа сите кога на крајот ќе умрат.
Bloomberg Mercury
„Погребната индустрија е многу повеќе од копање дупки“, рече Тиери Жисерот, основач и извршен директор на „Фјункап“. „Тоа е инфраструктурна претстава“.
Европскиот пазар за кремирање особено има корист од високиот органски раст од меѓу 5 и 7 отсто годишно во просек, рече тој. Кремирањето ја зголеми популарноста, особено во католичките земји каде правилата беа опуштени во последните децении.
Во 2022 година, „Фјункап“ ја купи холандската „Факултатив Технолоџис“ (Facultatieve Technologies Ltd), светски лидер за опрема за кремирање, а неодамна стана партнер во „Реин Таунус Крематориум“ (RTK – Rhein-Taunus-Krematorium GmbH), најголемиот во Германија.
Пазарот за гробници и крематориуми е пофрагментиран во Европа отколку во другите развиени региони, особено во Германија, според Бјорн Волф, основач на „Миморија“ (Mymoria GmbH). Неговата компанија, која се занимава со погребни услуги, исто така купува гробови во последниве години, а тој сака да продолжи да го прави тоа.
„Сопствениците на семејните фирми се пензионираат и нивните деца повеќе не сакаат да го водат бизнисот“, рече Волф. Со преземање, „Миморија“ може да комбинира одредени области како администрацијата и да ја подобри ефикасноста на трошоците.
Во меѓувреме, готовинскиот тек во секторот е предвидлив – луѓето мора да умрат. Бројот на смртни случаи се очекува да се забрза во наредните години како што старее генерацијата на бејби бумери, што веројатно ќе ги зголеми приходите на компаниите како „Фјункап“ и „Миморија“.
Друг извор на приход кој се смета за поконтроверзен е продажбата на метални остатоци оставени по кремирањето на човечки тела.
Многу луѓе имаат златни заби, вештачки колкови или колена, кои содржат титаниум, кобалт или хром. Во повеќето европски земји, металите се отстрануваат од пепелта и се продаваат на компании за рециклирање метали. Тоа не е нелегално сè додека се известени роднините.
Bloomberg Mercury
Од многу крематориуми велат дека ги донираат сите или дел од приходите. Според Јан-Вилем Габриелс, раководител на компанијата за рециклирање метал „Ортометалс“, процесот на донирање многу варира меѓу европските земји: Германија нема национални регулативи за ова прашање, додека Шведска бара крематориумите да ги испраќаат приходите до нејзиниот државен фонд за наследство.
„Понекогаш е 100, понекогаш е 50 отсто“, вели Жисерот во врска со политиката за донации на „Фјункап“. „Бидејќи компанијата не е добротворна организација, мора да ги искористите приходите во најдобар интерес на компанијата“.
Во исто време, најголемиот германски крематориум РТК велат дека „некои инвеститори се чини дека претпоставуваат дека крематориумите се машина за печатење пари“, но дека оваа идеја е погрешна.
„Морате да вложите многу во опрема и процеси и да се грижите за одржување, но ако знаете што правите, можете да направите соодветен поврат“, велат оттаму.
