.webp){kind=icon}
Воведувањето од Бугарија на данок на рускиот природен гас што транзитира низ нејзината територија е уцена, вели во интервју за „Блумберг Адрија“ енергетичарот Константин Димитров.
Тој посочува дека тоа ќе предизвика големи последици и ценовни шокови и дека Владата ќе мора да најде начин да ги покрие трошоците или да дејствува за Македонија да биде изземена од оваа одлука.
„Барањето на Бугарија за зголемување на таксата за транзитот на гас е непристојно. Тоа е уцена за нас. Не е јасно дали оваа цена за ’патарина’ на гасот, која е можеби на ниво од триесетина отсто од цената на гасот на берзата, е единствено за рускиот гас или може да важи за кој било гас што се транспортира низ цевководот што минува низ Бугарија. Во Македонија бидејќи компаниите може да купат гас на берзата, постои реална можност да купат гас од Азербејџан што би се пренел до овој гасовод, и тој не е руски гас. Ова е веќе политичка мерка, која драматично ќе погоди околу 65 000 домаќинства во Скопје што се греат со користење на топлификацискиот систем.
ТЕ-ТО Скопје е во сопственост на приватен ентитет што не е македонски државјанин, тој си купува на берзата и може да купи дури и течен гас, но мора да се спроведе низ единствениот цевковод со кој сме поврзани преку Бугарија. Од таа причина го оценувам ова како уцена, непристојно барање и ќе има тешки последици“, вели Димитров.
Блумберг Адрија
Во вакви околности нема голем простор за маневар, бидејќи Македонија е сто проценти зависна од руски гас, а целокупните количества се увезуваат преку Бугарија.
„Доколку фирмите што досега користеле природен гас имаат поставено уреди да преминат на течен нафтен гас и го купат доколку тој е со поприфатлива цена, би можеле да го направат тоа. Но, топлификација би требало да премине на мазут, кој е поевтин. Ама Скопје е веќе еден од лидерите во Европа по нивото на загаденост, па може да замислите што ќе значи да се согорува мазут во зимските периоди. Останува Владата да ги покрие тие трошоци или да прифатат некои политички уцени, би рекол, од Бугарија, па тие да ја намалат таксата и да ја сведат на претходното ниво. Друг начин нема. Шест години се зборува за приклучок со цевководот ТАБ, кој минува блиску до јужната граница на Македонија со Грција, но сè остана на зборување и дека будно се следи состојбата, а мерки не се преземени. Веќе се слуша дека Бугарија можеби ќе ги смени овие барања, но останува да видиме и на кој начин Владата ќе се справи со ова непристојно барање на Бугарија во однос на цената на гасот што го транспортира. Нема друга причина освен политичка“, вели Димитров.
На прашањето каква зима очекува, ако се земат предвид сите турбуленции на пазарите на енергенти, но и тоа во каква кондиција се нашите производствени капацитети, Димитров вели дека се надева дека зимата ќе биде топла.
„Ако еден месец траат температури под нула, мислам дека ќе имаме проблеми со производството на електрична енергија, нашите капацитети што работат на јаглен, како РЕК Битола, нема да издржат зголемено напрегнување, дури и сега гледаме дека редовно има испади и сè уште одвреме-навреме сме принудени да увезуваме електрична енергија. Владата ќе се обиде да ги намали трошоците за купување енергија со зголемување на даноците на успешните компании или преку раст на ДДВ на прехранбените мерки, со што се осиромашуваат граѓаните. Се надевам дека Владата ќе позајми пари за да преземе мерки и да не се зголемат цените на енергентите“, вели професорот.
