Колку германската рецесија ќе го чини регионот Адрија? Ова е прашањето што се наметна изминатиов период, со оглед на сè полошиот амбиент за трговска размена, поради забавувањето на растот на економиите во ЕУ, особено на германската.
Македонија ќе биде најпогодена кога станува збор за извозот, со оглед на тоа што Германците се најдоминантен надворешнотрговски партнер на земјава.
Влошени услови за трговската размена прогнозира и Народната банка до крајот на 2023 година во своите ревидирани есенски проекции. Се очекува забавување на странската побарувачка како резултат на забавувањето кај сите најзначајни трговски партнери, а особено Германија. Песимистички прогнози за извозот до крајот на годината, но и во текот на 2024 година, има и Дарко Лазаров, претседател на Клубот на извозници.
„Јас ќе дадам само една илустрација – од јануари од септември 2023 растот на македонскиот извоз во Германија е само еден отсто споредено со истиот период лани. Од друга страна, минатата година истиот период имавме раст на извозот во Германија од 12 отсто, во 2021 година раст од цели 20 отсто, a забавувањето на македонскиот извоз во Германија сериозно влијае врз забавување на вкупниот извоз на македонската економија“, вели Лазаров.
Претседателот на Клубот на извозници посочува дека она што е исто така загрижувачко е тоа што македонскиот извоз има сериозни забавувања и во други земји од Европската Унија.
„На пример, во Италија 32 отсто е негативна стапката на раст на извозот заклучно со септември, во Бугарија, исто така како еден наш најголем ЕУ-трговски партнер, имаме негативен тренд, односно негативна стапка на раст на извозот во периодот заклучно со септември 2023, што значи дека извозот е пред сериозен предизвик односно шок, а тоа секако ќе влијае врз БДП, имајќи предвид дека извозниот сектор е значаен за македонската економија. Дополнително, во контекст на тоа какви се рефлексиите од овие глобални состојби врз македонскиот извоз е и фактот дека Македонија има сериозни негативни трендови на забавување, односно негативни стапки на раст на извозот и во други земји надвор од ЕУ што се значајни трговски партнери на Македонија, вклучувајќи ги тука и Велика Британија, САД и други“, вели Лазаров.
Вкупниот извоз на Македонија заклучно со септември има стапка на раст со 1,4 отсто, додека минатата година и во 2021 година таа стапка беше околу 20 проценти. Лазаров посочува дека ова ќе биде најлоша година во последните десетина години за македонскиот извоз.
„Загрижува тоа што и очекувањата за следната година не се поволни. Мора да работиме на тие предизвици и да бараме нови извозни потенцијали и зајакнување на нашата конкурентност“, вели тој.
Во таа насока, Лазаров потенцира дека се неопходни структурни реформи за диверзификација на трговската размена.
„Проблем е што ние и во рамките на Германија имаме висока извозна концентрација. Во таа насока, мали шокови во побарувачката во Германија имаат силни импликации врз нашиот извоз. Ние треба да работиме кон извозна диверзификација во други земји, но и на диверзификација на извозот во Германија. Сè повеќе компании треба да бидат стимулирани да извезуваат на германскиот пазар со сè повеќе производи. Потребни се системски решенија и извозниот сектор да биде прв на агендата во делот на јакнење на економијата. Клучни се два столба – да се зајакне подготвеноста на компаниите за излез на странските пазари и да се работи на системска промоција на македонските извозни компании и производи“, вели претседателот на Клубот на извозници.