.webp){kind=icon}
Притисоците од инфлацијата и времето на скапи кредити кое ги „јаде“ инвестициите и ликвидноста на компаниите се одрази и врз буџетите за маркетинг – сектор кој според дел од експертите во оваа област, прв е на удар во време на криза.
Според Сашо Пешев, извршен партнер на „Њу Момент“ и претседател на Македонска Асоцијација на агенции за Маркетинг (МААН), во поглед на играчите на пазарот и буџетите кои се издвојуваат македонската маркетинг сцена стагнира во однос на земји од регионот.
Блумберг Адрија ТВ
„За жал македонската маркетинг сцена не расте со години. Се работи за дваесетина поголеми агенции кои ги има и тие се истите цело време, во последно време има нови дигитални агенции, но генерално пазарот не е во голем подем, за жал исто така и буџетите. На пример, оние кои може да ги анализираме, како традиционалните медиуми, телевизија, радио, билборд печатени медиуми итн. генерално тие буџети стагнираат. Она што е во развој секако е дигиталниот маркетинг, но таму не можеме добро да ги анализираме вкупните буџети кои се трошат, голем дел од тие пари одат на големите играчи во таа сфера како „Мета“ и „Гугл“. Меѓутоа во секој случај тоа што го гледаме е дека генерално пазарот стагнира како македонското општество и македонската економија. Цело време сме во некоја криза и тоа се одразува на буџетите за маркетинг кои секогаш се први на удар на компаниите. Од тој аспект сигурен дека се развиваме со темпо како што се развива регионот, на пример, српската, хрватската и словенската сцена“, вели Пешев.
На ист став е и Димитар Јовевски, професор на Економскиот факултет во Скопје и партнер и директор за бизнис развој на „Пиксел“. Тој вели дека по ковид-кризата особено помалите компаниите се насочија кон дигиталниот маркетинг.
Блумберг Адрија ТВ
„Генерално во услови на криза прва работа што се крати е маркетингот, од друга страна пак, ковид-кризата придонесе да имаме забрзан развој на дигитализација и тука имаме поместување на развојот и употребата на дигиталниот маркетинг. Ако гледаме некаков тренд микро и малите компании и тоа како својот буџет го инвестираат низ призма на дигиталниот маркетинг, додека поголемите имаат повеќеканален пристап, односно дел од буџетите оди и во традиционалниот маркетинг како Тв, билборди и радио“, вели Јовевски.
Тој додава дека она што може да се забележи во последните години е заземање на буџетите од традиционалниот кон дигиталниот маркетинг.
Инфлуенсерите сè повеќе „ин“
Од аспект на новите трендови, замав зема и инфлуенсер-маркетингот.
„Голем дел на глобални и локални компании ја сфатија можноста и значењето да пласираат и комуницираат со целната публика преку инфлуенсерите и можам да кажам дека драматичен е растот на тие буџети. Во некои моменти дури и се изедначува со буџетите кои се одвојуваат за некои традиционални познати медиуми. Има и добри содржина креатори, успеваа да се етаблираат повеќе инфлуенсери кои имаат и над 100 000 следбеници, како и средно, микро и нано инфлуенсери со пет илјади до 20-30 илјади следбеници, меѓутоа сите тие почнаа добро да си ја работат работата, создаваат содржини и клиентите тоа го пронајдоа и можам да кажам дека голем број наши клиенти локални и традиционални веќе ги насочија буџетите натаму, бидејќи тие таргетираат една целна група која преку традиционалните канали не може да ја добијат, пред сè тоа се младите, подинамични, интелектуални, урбани итн. кои голем дел од своето време го поминуваат на социјалните мрежи и оттаму ги примаат информациите.“, вели Пешев.
Во креирањето содржини промени носат и новите технологии и развојот на вештачката интелигенција. Според Јовевски во Македонија кога е во прашање маркетингот на социјалните мрежи посочува дека најпопуларни се „Фејсбук“ и „Инстаграм“, a најдобро проаѓаат видео-содржините.
Блумберг Адрија ТВ
„Ако сме имале телевизии каде доминанта била комуникацијата со видео-содржина сега во денешно време на социјалните мрежи најдобра содржина со која вие може да се обратите на вашата публика повторно е видео-содржина само различен е форматот, таа е многу пократка, се бара да раскажува некаква приказна која ќе покаже некакво решение на проблемот и дигиталните каналите, дигиталниот маркетинг со помош на ВИ само дава можност вие да направите што е можно подобро таргетирање и што попрецизно да се обратите на целната публика. Така што, насоката во којашто ќе се развива дигиталниот маркетинг е примена на овие нови технологии, меѓутоа нема нешто драстично да се смени, ќе движиме во иста насока само што ќе се појавуваат нови начини на комуникација и нови содржини преку кои ќе се комуницира, поатрактивно и попривлечно. Секако, секогаш ќе има и таргет-публика каде ќе се користат некои од традиционалните медиуми. Очекувам да имаме повеќеканален пристап, каде во зависност од таргет-публиката ќе комбинираме дигитални и традиционални канали за да се постигне целта на компанијата кон целната публика“, вели Јовевски.
Ни требаат и реформи
Експертите потенцираат дека и на секторот маркетинг му недостасува подобра регулираност во Македонија и реформи за да се подобри и развие пазарот.
„Во однос на квалитетот ние не заостануваме и во споредба со српскиот или хрватскиот пазар или цените по кои се продаваат некои работи, нема драматични отстапувања. Но, за да одредени работи да се придвижат компаниите треба да инвестираат. Од друга страна компаниите инвестираат кога бизнис-климата е добра, но генерално она што го гледаме во последните години е заземање на буџетите од традиционалниот кон дигиталниот маркетинг што е нормално и кај нас и во светот. Но, она што може да го подобриме е подобро да се организираме внатре во пазарот и да се воведат одредени практики и правила кои ќе ја усогласат работата“, вели Јовевски.
Пешев пак, потенцира дека потребни се реформи за обединување на македонските дигитални медиуми за поголем дел од маркетинг-буџетите да останат во Македонија, наместо да се влеваат во странски платформи.
„Она што може да се направи е да ја подобриме ситуацијата кај медиумите, бидејќи голем дел од буџетите кај електронските традиционални медиуми ТВ и радија се одлеваат на дигиталните платформи кои главно се странски. Неколкупати правиме обиди да ги обединиме македонските паблишери и веб портали да се обединат да почнеме да правиме социо-демографски истражувања за дел од тие буџети ги насочиме. Предноста на странските портали е дека вие условно може повеќе да таргетирате целна група, кога објавувате на македонските веб-портали вие добивате само импресии без да ја знаете целната група. А во сегашно време на прецизна информација, брендовите сакаат да таргетираат и пренесат порака точно на тој што треба. Голем проблем е неединството меѓу македонските дигитални медиуми. Тука има и дополнителни проблеми како Гугл и кирилицата, сè уште имаме проблем со препознавање на нашиот фонт за да може подобро да таргетираме итн. “, вели Пешев.
