.webp){kind=icon}
Вештачката интелигенција (ВИ) не е новина, но станува главна тема за разговор по големиот подем во текот на минатата година. Сè поголем број менаџери на глобалните анкети ја посочуваат ВИ како главен фактор за приспособување, доколку сакаат нивните компании да опстанат на долг рок.
Нејзината имплементација, пак, носи придобивки и предизвици, но и ризици.
Трансформација на бизнисите
Додека во светот со забрзано темпо се развиваат и применуваат новите технологии, македонските компании посрамежливо влегуваат во приказната, смета дел од оние што работат на имплементација на ВИ.
Една од главните бариери е скептицизмот, вели во интервју за „Блумберг Адрија“ Крсто Златков, менаџер за бизнис-развој на „Кодвел АИ“ (CodeWell AI), иако посочува дека во последниот период има напредок и од тој аспект.
Крсто Златков (ТВ-гостување)
Bloomberg Adria
„Кога првично почнавме со презентација на овие ВИ-модели во финансискиот сектор, немаше сериозна свесност и доверба за тоа што и како ќе се случува со развојот на технологијата, но сега таа слика се менува и интересот е значително зголемен. Сега, со помош на генеративната вештачка интелигенција, која навистина размислува и симулира како реалниот мозок на човекот, имаме сосема нови можности, односно вие денес можете да креирате модел многу побрзо и многу полесно и за помали трошоци да го имплементирате во рамките на една компанија. И што е најважно, работи со навистина повисока прецизност за разлика од порано“, вели Златков.
Според него, нема индустрија или бизнис што ќе остане имун на овие промени, но засега предводат компании од услужните дејности, финансискиот сектор, центри за корисничка поддршка и слично.
Сличен став има и Диме Галапчев, основачот и извршен директор на „ФинкУП“ (FinqUP).
Диме Галапчев (ТВ-гостување)
Bloomberg Adria
„Еден од првите сектори кај нас во кои се воведува ВИ е финансискиот сектор, каде што со помош на технологијата им се нудат полесен пристап и информација на клиентите до услугите. Во последните година-две видовме голем подем на ВИ во многу други сектори, од анализирање на пазарот до комуникација со клиенти и носење одлуки во бизнисите. Во Македонија иако често заостануваме во следењето на новите трендови, сепак сега гледаме напредок и интерес од страна на компаниите, бидејќи бизнисите сфатија дека станува збор за технологија што може да ви ги намали трошоците, а да го зголеми квалитетот на услугите што ги нудите“, вели Галапчев.
Промени на пазарот на трудот
Примената на ВИ, пак, ќе донесе и промени на пазарот на трудот, со оглед на тоа што голем дел работни места веќе се заменуваат со дигитални вработени или асистенти.
Сепак, според оние што се дел од оваа приказна, на тоа не треба да се гледа како на закана.
„Секако дека комуникацијата човек со човек е незаменлива, но вие денес не можете да опслужите илјадници корисници. А чекањето знае да фрустрира. Истражувањата, пак, покажуваат дека брзината до пристапот до информации е клучна за корисниците, над 60 отсто од нив практично се откажуваат од одредена услуга доколку не ја најдат информацијата што им треба на вашата веб-страница во првите пет секунди. Тоа значи дека ние ризикуваме да изгубиме потенцијални корисници поради еднонасочната комуникација. Втор момент што е важен е што на пример за време на пандемијата се случи еден синдром на т.н. голема оставка, односно луѓето почнаа да се ставаат себеси на прво место и своето ментално здравје, па масовно даваа откази, а еден од најпогодените беше секторот за корисничка поддршка... Така што апсолутно мислам дека со помош на дигиталните вработени само ќе ја зголемиме продуктивноста на компаниите и ќе го намалиме проблемот со недостиг од работници“, вели Златков.
Галапчев, пак, додава и дека развојот на новите технологии ќе изискува и нови работни места.
„Истиот страв за работните места го има пред секој развој на нова технологија. Тоа што го видовме не само што затвора туку и отвора работни места, иако има период на транзиција во кој пазарот на трудот и компаниите се навикнуваат на новите трендови и потреби на пазарите. Со автоматизација на некои процеси, работниците ќе имаат простор да се фокусираат на други работи. ВИ не е овде да замени некого, туку да го подобри начинот на кој тој работи. Да го зголеми квалитетот, а да го намали времето за работа“, вели основачот и извршен директор на „ФинкУП“.
Новите технологии ја менуваат и медиумската сфера. Според Бојан Стојковски, морето од податоци може да биде од голема корист за новинарите, но доколку внимателно ја користат ВИ.
Бојан Стојковски (ТВ-гостување)
Bloomberg Adria
„Во поглед на тоа како се снаоѓаат медиумите, би рекол дека барем во западниот свет, каде што англискиот јазик е примарен, има поделени искуства, и добри и лоши. Добрата страна може секако да се почувствува од аспект на помошта што ВИ ја нуди во процесот на истражување одредени теми од аспект на пристапот до информации и намалување на времето за работа. Секако, тука има и ризици, сè уште може да видиме дека постои еден вид на грешки од овие четботови т.н. халуцинации, кога некои од информациите што ги добивате од овие програми се неточни. И тука е најголемиот предизвик како да се најде начин да се подобри таа веродостојност на податоците. Ако премногу се потпрете на оваа технологија, има ризик, бидејќи сметам дека сè уште не е до таа фаза од својот развој. Но, секако дека го менува функционирањето на медиумите“, вели Стојковски.
Темната страна на ВИ
Но каква е иднината на ВИ и заканите од нејзини манипулации и злоупотреби?
За манипулации со ВИ чести се примерите и со злоупотреби како дипфејк. Според Стојковски, во наредниот период ќе мора поголем акцент да се стави и на дигиталната писменост.
Галапчев, пак, како потенцијален ризик го посочува и моментот кога со нејзиното усовршување, вештачката интелигенција ќе стане попаметна од оние што ја користат.
Емисија „Зум ин“
Bloomberg Adria
„Кога се развива некоја технологија, ризиците секогаш се поголеми, бидејќи нема доволно време поминато за да се тестира на пазарот. Како што напредува, така може да се јавуваат неочекувани и негативни ефекти. Еден од главните ризици, кои и ЕУ се обидува да ги намали со нови регулативи, е заштитата на личните податоци. Секогаш постојат можност и страв дека тие податоци од таа голема база може да ’протечат’ и да им наштетат некому и на некој бизнис. Има многу механизми со кои се справуваме со тоа и ризиците од правење грешки се намалуваат. И она од кое сите стравуваме е што ќе биде кога ќе ја направиме онаа ВИ што ќе биде попаметна од нас, како ќе ја задржиме во контрола, бидејќи кога нешто е попаметно од тебе, тоа тебе те манипулира, а не ти него. Токму затоа и најголемиот фокус на истражувањата сега е ставен на етиката и моралот на оваа технологија, бидејќи ја има можноста сама да носи одлуки и да презема акции“, вели Галапчев.
