Топ 30 Адрија магнети: Компании што привлекоа најголем капитал

За секоја добра бизнис-идеја ќе се најде инвеститор што е подготвен финансиски да ја поддржи. Баравме компании од регионот што со своите идеи, производи и услуги и деловна визија го привлекоа капиталот на најпребирливите инвеститори од целиот свет и по вторпат составивме листа на Топ 30 инвестициски магнети во регионот Адрија.

Кој е најголемиот магнет во регионот? Тоа е хрватската компанија „Римац груп“, која во изминатите пет години привлече 770 милиони евра капитал. На врвот на листата, покрај златниот „Римац“, е уште една хрватска компанија, сребрениот „Инфобип“, кој доби финансиска инјекција од 300 милиони евра. И двете компании се меѓу еднорозите, бидејќи преовладува мислењето дека пазарната вредност на двете надминува милијарда евра. Третото место, односно бронзата, со 124,2 милиони евра, го зазеде компанијата со српски корени, „ХТЕЦ груп“ (HTEC Group), која е меѓу кандидатите да стане еднорог во следните неколку години.

Првите три компании собраа вкупно 1,2 милијарда евра, што претставува речиси 60 проценти од сите собрани средства од сите 30 магнети, кои собраа вкупно 2,1 милијарди евра. Тоа е за 17 проценти повеќе отколку во 2022 година, кога првпат ја подготвивме листата Топ 30 магнети. Дури седум компании од листата во изминатите пет години добиле финансиска инјекција во износ од над 100 милиони евра.

Како ја составивме листата Топ 30?

Пред да влеземе во приказните за нашите магнети, ќе објасниме како ги собравме податоците за добиените инвестиции. Основата на нашето истражување е една од најголемите бази на податоци „Кранчбејс“ (Crunchbase). Сепак, свесни сме дека таа не е целосна, па користевме податоци и од давателите на услуги на „Дилрум“ (DealRoom), како и наши информации и податоци за компаниите. На списокот нема фирми чија сума за финансирање не е јавно објавена. Имено, во некои случаи тоа не е информација од јавен карактер. На пример, во случајот со словенечката компанија „Ацис био“ (Acies Bio), износот на капиталната инвестиција би можеле да го дознаеме од финансиските извештаи.

„За жал, многу финансиски податоци не се јавни и не можеме да ги споделиме со вас“, ни рече соосновачот и извршен директор Стефан Фујс на „Ацис био“, која нуди сеопфатни решенија за микробиолошка технологија.

За да ја составиме листата Топ 30, моравме да ги прочешламе податоците за инвестициските кругови на повеќе од 770 компании со помош на „Капитал џенетикс“ (Capital Genetics). Бидејќи намената на листата е динамична и вклучува компании што се најактивни во стекнување капитал, се фокусиравме на инвестициите што ги добија стартап и скејлап компаниите во изминатите пет години. Затоа, исклучени се сите оние што добиле инвестиции пред 2020 година. Посебна карактеристика на нашата листа е што го следиме замавот на пазарот, а не нешто што се случувало во далечното минато.

За да може сè да се сведе на заеднички именител, потребно беше инвестициите што не се во евра да се претворат во износи во евра по средниот курс на Европската централна банка (ЕЦБ) што важеше на денот на објавувањето на податоците за завршено финансирање.

Листата вклучува компании што добиле најмногу средства од ризични и приватни инвеститори и други инвеститори, како што се бизнис-ангели или индивидуални компании. Не размислувавме за финансирање преку задолжување и грантови. На пример, хрватски „Проџект 3 мобилити“ (Project 3 Mobility) доби 100 милиони евра инвестиции, а згора на тоа уште 179,5 милиони евра грантови од Европската комисија. Оваа сума не ја зедовме предвид при собирањето. Слично беше и во случајот со „Инфобип“, кој беше финансиран во 2021 година со задолжување од 500 милиони евра. Затоа го зедовме предвид сопственичкиот и квазисопственичкиот капитал, кои ја формираат долгорочната основа за финансирање на компанијата.

Домашни корени, седиште во странство

На листата Топ 30 се и компании со седиште во странство, во САД, Велика Британија... А основачите потекнуваат од нашиот регион, каде што по правило имаат подружници. Постојат повеќе причини за основање компанија надвор од границите на нашиот регион. Најчеста причина е што полесно се води бизнис во странство. Тоа  се однесува првенствено на англосаксонската законодавна рамка, која овозможува повеќеслојна капитална база на компанијата. Тоа значи дека постојат неколку класи на сопственички капитал со различни права (повластен и заеднички капитал). Некои се преселуваат во странство бидејќи таму е полесно да се соберат финансиски средства отколку во регионот Адрија поради попредвидливата правна рамка. Добар пример дека тоа не е секогаш правило се 13-те компании од листата Топ 30 што останаа во нивните земји, како што се хрватските компании „Римац груп“, „Гидеон“, „Проџект 3 мобилити“ или српските „Тендерли“ (Tenderly), „Квантокс технолоџи“(Quantox Technology) „Седум моста“ (Seven Bridges) итн. Иако наведените компании се лоцирани во регионот, структурата на нивните инвеститори е првенствено глобална.

Може да се разгори регионален спор околу некои компании бидејќи не знаевме на која земја да ѝ ја припишеме компанијата, имајќи предвид дека основачите доаѓаат од сите страни. Таков пример е ХЈЦУ (HYCU), чиј соосновач е со македонско потекло, живее и работи во Словенија, каде што е основана компанијата, а во Србија има компанија со повеќе од 100 вработени.

По износот и бројот победници се Хрватите

На листата Топ 30 магнети во Адрија се вкупно 12 хрватски компании, кои во изминатите пет години собрале 1,54 милијарда евра, што е 73 проценти од вкупниот капитал собран од 30-те компании. Како што веќе споменавме, најмногу капитал собрале „Римац“ и „Инфобип“, вкупно 1,1 милијарда евра, што е половина од вкупната сума собрана од компаниите на листата Топ 30.

Седум српски фирми инкасирале вкупно 239 милиони евра, а девет словенечки 319 милиони евра.

На листата односно на нејзиното дно има само една компанија од Босна и Херцеговина - „Рола“. Ниту една компанија од Македонија не успеа да влезе во првите 30. Но, на списокот имаме и македонски сосновачи. Тоа е Горан Гаревски од ХЈЦУ.

Паметни куќички за птици, роботи, изнајмување чамци, фитнес-апликации

Што прават регионалните магнети? Компаниите доаѓаат од различни индустрии. Најголем дел од нив односно повеќето од нив работат во областа на информатичката технологија (ИТ) и се фокусирани на развој на софтвер. Некои компании се издвојуваат од просекот. На пример, словенечката компанија „Брд бади“ (Bird Buddy), која нуди паметна хранилка за птици, со првокласно дигитално искуство за следење на фидерот преку мобилна апликација.

Еден од најпопуларните сегменти на роботиката, областа на автоматизација во логистиката е претставена со автономните роботи на хрватската компанија „Гидеон“, кои можат да пренесат товар тежок речиси еден тон. Математичките проблеми на учениците на иновативен начин ги решава апликацијата на хрватската компанија „Фотомат“ (Photomath), која минатата пролет ја презеде „Гугл“. Според неофицијални процени, вредноста била речиси половина милијарда евра. Интересни се и хрватската компанија „Зизоо“ (Zizoo), која нуди платформа за изнајмување чамци, и мостарската компанија „Рола“ (Rolla), која овозможува следење на фитнес-напредокот.

На високото шесто место меѓу многуте ИТ-компании секако се издвојува словенечката компанија „Крафтпал“, која се занимава со производство на ултралесни палети. Списокот вклучува и една компанија од криптосветот, српската „Тендерли“, платформа што им овозможува на развивачите на софтвер во екосистемот „Етериум“ да ги следат и тестираат децентрализираните апликации. Интересен е и „Индекс хелт“ (Index Health) од областа на телемедицината, кој ја модернизира медицината и овозможува персонализиран третман на различни болести. Тие се фокусираат на кардиоваскуларни болести, дијабетес, хормонални и автоимуни болести.

Еднорози

Регионот Адрија е премал за нашите магнети. Кога ќе ја погледнеме листата Топ 30 компании, забележуваме дека сите компании се ориентирани кон светскиот пазар. Дополнително, тие нагласуваат дека бараат инвеститори што се глобални, добро поврзани и експерти во својата дејност. Тоа е единствениот начин да се изгради еднорог. Регионот може да се пофали најмалку со два - „Римац груп“ и „Инфобип“, а на нашата листа на кандидати за еднорози има уште најмалку шест компании што собрале над 50 милиони евра капитал во изминатите пет години. Имено, проценуваме дека припишаната вредност на капиталот на компаниите во последните кругови на финансирање, главно сериите Б и В, се движеше меѓу четвртина и половина милијарда евра. Меѓу кандидатите за еднорози се четири компании што финансираа раст главно со ризичен капитал - ХЈЦУ, „Конгизм“, „Проџект 3 мобилити“ и „Фоноа“, како и двајца кандидати што соработуваа со приватни инвестициски фондови – „ХТЕЦ груп“ и „Крафтпал“. Бидејќи пристапот кон скалирање со помош на ризичен капитал обично значи побрз раст во истиот период отколку во случајот со приватниот капитал, приоритет им даваме на првите четири кандидати. Исто така, во четири случаи постои многу голема веројатност за започнување нови кругови на финансирање (главно сериите Ц и Д), најдоцна во рок од една или две години, што може да ги потврди нашите претпоставки.

КАКВИ СЕ ПЛАНОВИТЕ НА ТОП 30 МАГНЕТИ?

Затоа ги проверивме најдобрите регионални компании за да видиме што направиле со инвестициите што ги добиле и дали наскоро повторно ќе започнат нова рунда на собирање капитал. Истакнуваме само неколку приказни за стартапи и скејлапи.

Мате Римац, Римац Груп

Римац: Крајната цел е ИПО!

„Римац груп“, хрватскиот производител на електрични возила што развива технологии за електрификација на мобилноста и моментално е меѓу најнапредните во светот, привлече најголем капитал во последните пет години. Компанијата собра повеќе од 800 милиони евра во инвестициски кругови во текот на изминатите неколку години, а нашата листа вклучува само петгодишен период, кој вклучува 770 милиони инвестиции. Гаражната компанија, која во 2009 година ја основа Мате Римац, најголемата капитална инјекција досега ја доби во мај 2022 година, со собрани 500 милиони евра. Главни инвеститори во тој круг беа инвестициската банка „Голдман Сакс“, најголемиот фонд за ризичен капитал во светот „Софтбанк вижн фанд“ (Softbank Vision Fund) и „Инвестиндустриал“. Меѓу инвеститорите се и други производители на автомобили, на пример „Хјундаи мотор компани“ (Hyundai Motor Company) и „Порше“ (Porsche).

„Така собраните средства се користат за инвестиции во развојни и истражувачки активности, индустријализација и зголемување на производствените капацитети, како што е изградбата на кампусот, зголемување на бројот на вработени, професионализација на компанијата и процеси на сите нивоа и финансирање обртни средства“, ни соопштија од компанијата. Кампусот од 200 милиони евра ќе вклучува истражувачки центар, тест-патека, музеј, продавници за облека, спортски и рекреативни области, па дури и градинка, пишуваа медиумите во 2021 година.

Компанијата има амбициозни планови, поради што планира во иднина да собира дополнителни средства од инвеститорите. „Конечната цел е котација на компанијата на една од меѓународните берзи, односно иницијална јавна понуда на акции (IPO – од англиски: initial public offering) на пазарот на капитал“, додаваат од компанијата.

„Сè уште не е вистинското време за берзата“, изјави Мате Римац за „Блумберг Адрија“ минатиот август. „Во моментов не ме интересираат вредностите на акциите, ме интересира каде ќе биде мојата компанија за неколку години, што ќе постигнеме и што ќе реализираме. Ќе дојде време да излеземе на берзата, но во моментов сме добро финансиски покриени“.

Силвио Кутиќ, Инфобип

„Инфобип“ на листата на најиновативни во светот, исто така ИПО

Со повеќемилионско „заостанување“ зад „Римац“ е глобалниот давател на повеќеканални комуникациски технолошки услуги „Инфобип“, кој во изминатите пет години, според јавните објави на компанијата, собра 300 милиони евра приватен капитал од компанијата „Уан еквити партнерс“ (One Equity Partners), која произлезе од најголемата светска инвестициска банка, американската „ЏП Морган Чејс“ (JP Morgan Chase). Во март годинава „Инфобип“ беше првата хрватска компанија што се најде на листата на најиновативни компании во светот, подготвена од американскиот магазин „Фаст компани“ (Fast Company).

Компанијата е формално регистрирана во Обединетото Кралство, додека знаењето, корените и основачите на компанијата - Изабел Јелениќ, Роберто Кутиќ и Силвио Кутиќ - доаѓаат од Хрватска, каде што вистинското седиште на компанијата се наоѓа во Водњан, Истра.

Во 2021 година „Инфобип“ со советодавна поддршка од американската инвестициска банка „Морган Стенли“ успешно доби 500 милиони долари финансирање, кои беа обезбедени од средства управувани од американските компании „Арес менаџмент корпорејшн“ (Ares Management Corporation) и „Блекрок“ (Blackrock), кои припаѓаат на елитата на глобалното управување со средства. Така, истарската компанија обезбеди финансирање за забрзан раст, што се реализира и преку преземања. Само во изминатата година презедоа три фирми.

Со такво темпо, веќе не е тајна дека следната стратегиска пресвртница е успешна иницијална јавна понуда (IPO) на американскиот пазар на капитал. „Тоа е еден од нашите главни приоритети и логичен чекор во насока на стекнување капитал за понатамошен раст“, ​​изјави  првиот човек на компанијата Силвио Кутиќ за „Блумберг“ во 2022 година.

Групацијата ХТЕЦ со регионални аквизиции

Србите својот најуспешен претставник го имаат на високото трето место, со инвестиција од 124 милиони евра. Тоа е брзорастечката компанија за развој на информатичка технологија и консултантски услуги „ХТЕЦ груп“. Нејзиното седиште е во Силициумската Долина, а основана е во Србија во 2008 година. Во февруари годинава за „Блумберг Адрија“ напишавме дека „ХТЕЦ груп“ продолжува да презема регионалните ИТ-компании, од кои последната е „Сирмија“ (SYRMIA) од Белград. На тимот на ХТЕЦ ќе му се придружат 250 врвни инженери, а повеќе од 50 од нив се од Босна и Херцеговина, со искуство во различни области и фокус на вграден софтвер, машинско учење и развој на напредни технологии во автомобилската индустрија.

ХТЕЦ Груп

Да потсетиме дека во 2021 година ХТЕЦ ја презеде американската компанија „Моментум дизајн лаб“ (Momentum Design Lab), а во 2022 година компанијата „Мистрал технолоџис“ (Mistral Technologies) и „Вејсевен“ (WaySeven) од Босна и Херцеговина.

Вистинска регионална компанија ХЈЦУ - но кому му припаѓа?

Интересна е и приказната за високотехнолошката меѓународна компанија за заштита на податоци и складирање податоци во облак ХЈЦУ, која со собрани 123 милиони евра сопственички капитал е на четвртото место на листата. За оваа компанија во редакцијата на „Блумберг Адрија“ би можело да избие „регионален спор“ доколку сакаат да ја вклучат во некоја од државите во регионот. Фирмата родена во Словенија и регистрирана во САД е создадена како „спиноф“, односно компанија одвоена од српската компанија „Комтрејд“. Еден од клучните луѓе и соосновач на компанијата е Македонецот Горан Гаревски, кој живее и работи во Словенија, а има улога на технички директор. Меѓу основачите е и Сајмон Тејлор, кој моментално е директор на компанијата. За многу кратко време по нејзиното основање во јуни 2017 година, компанијата стекна повеќе од 1.000 клиенти во повеќе од 30 земји. Во април 2018 година, ХЈЦУ се трансформираше од мал стартап во самофинансирачка организација со повеќе од 200 вработени низ светот.

Сајмон Тејлор, ХЈЦУ

Во март 2021 година ХЈЦУ го објави својот прв круг на финансирање од серијата А (првпат кога инвеститорите поставија фиксно вреднување во контекст на собирање капитал), собирајќи капитал од 87,5 милиони американски долари (74,5 милиони евра во тоа време). Главни инвеститори се „Беин капител венчрс“ (Bain Capital Ventures), еден од најголемите фондови, и „Акрев капитал“ (Acrev Capital). ХЈЦУ ги додаде „Циско“ (Cisco) и „Атласиан“ (Atlassian) како стратегиски инвеститори во јуни 2022 година, по кругот на финансирање од серијата Б, во кој собра 53 милиони долари (49 милиони евра во тоа време), со што вкупното надворешно финансирање достигна повеќе од 140 милиони долари (124 милиони евра). Според информациите објавени на веб-страницата на компанијата, стекнатиот капитал ќе биде искористен за инвестирање во понатамошниот развој на компанијата и трасирање на патот за првата јавна понуда на акции во иднина. ХЈЦУ ја доби наградата „Гугл клауд технолоџи“ (Google Cloud Technology) на почетокот на април годинава.

„Когнизм“ е на добар пат да стане еднорог

„Когнизм“, технолошка платформа за маркетинг-автоматизација и промоција на продажбата е на петтото место на листата, со 115,9 милиони евра примени инвестиции. Компанијата е регистрирана во Обединетото Кралство, а меѓу основачите е и задарскиот програмер Стјепан Буљат. Компанијата се пресели во скејлап-елитата на регионот Адрија во јануари 2022 година, со тежок круг на финансирање од серијата Ц од 64 милиони фунти (77 милиони евра), што беше и нивниот последен круг на собирање средства.

„Средствата ги искористивме за проширување на бизнисот на пазарите на кои сме присутни во Обединетото Кралство, САД и дел од Европа, за инвестирање во одделот за развој и истражување, како и за подобрување на технолошката инфраструктура“, ни изјави Стјепан Буљат.

Кога ќе влезе во новата рунда на собирање средства? „Размислуваме за можностите за нова инвестициска рунда, со акцент на проширување на бизнисот и интензивирање на инвестициите во истражување и развој. Сè уште не сме ги дефинирале точно износите на рундата, односно типовите на инвеститори со кои би соработувале. Во моментов анализираме различни можности и стратегии со цел да го воспоставиме најдобриот пристап за понатамошен раст и развој на компанијата“.

„’Когнизм’ е нашата најуспешна инвестиција“, се пофали Јуре Микуж, партнер во „Саут централ венчрс“ (South Central Ventures), која управува со еден од најголемите фондови во регионот.

Во времето на инвестицијата во „Когнизм“, во 2016 година, компанијата беше проценета помеѓу три и четири милиони долари, додека минатогодишниот круг на финансирање достигна процена од речиси половина милијарда долари, објаснува Микуз. Компаниите што собираат поголеми суми во кругот Б обично се на половина пат да станат еднорози. Тоа покажува дека на компаниите им треба време да се развијат, а инвеститорите исто така треба да бидат трпеливи.

Грегор Бајовиќ, Крафтпал

„Крафтпал“ – првата словенечка компанија со инвестиција од 100 милиони

На шестото место, со 108,3 милиони евра собран капитал, е компанијата „Крафтпал“, која може да се класифицира како словенечка компанија, иако нејзиното официјално седиште е во Обединетото Кралство. За разлика од претходно споменатите компании, кои главно работат во областа на информатичката технологија, „Крафтпал“ произведува картонски палети. Основач е Грегор Брајовиќ од Марибор, а компанијата има оддел за истражување и развој, како и магацин во Словенија. Тоа е најголемата инвестиција во словенечките компании досега. Инвеститор е калифорнискиот фонд за ризичен капитал „Пасака капитал“ (Pasaca Capital), кој инвестира во компании со потенцијал суштински да ја променат индустријата. Картонската палета на „Крафтпал“ е за 80 проценти полесна од обична дрвена палета со иста носивост. Со оглед на тежината, има 80 проценти помал јаглероден отпечаток од дрвена палета во транспортот, изјави првиот човек на „Крафтпал“ за „Блумберг Адрија“ во јули 2022 година.

Дрвената палета тежи 25 килограми, додека палетата на „Крафтпал“ тежи 4,5 килограми, што е „помалку од полна ќеса со намирници“, споредува Брајовиќ. „Дрвената палета тешко се рециклира и има големо негативно финансиско влијание, а нашата палета може да се рециклира по еднократна употреба бидејќи лепилото се прави и на природна основа“. Со тоа се намалува и опасноста од повреди.

„Можностите за развој и проширување се големи, бидејќи пазарот во моментов речиси целосно се базира на употреба на дрво. Сегашното учество на картонските палети на пазарот речиси го нема, изнесува помалку од два процента“, заклучува Брајовиќ. Од компанијата до објавата на текстот не добивме изјава.

Марко Пејковиќ, Проџект 3 мобилити/извор: 404 Agency

„Проџект 3 мобилити“ до инјекција од 100 милиони

На седмото место на листата Топ 30 магнети е хрватската компанија „Проџект 3 мобилити“, која развива нов екосистем на урбана електрична мобилност. Во февруари годинава заврши инвестициската рунда од серијата А, со која досегашното финансирање на приватните инвеститори беше заокружено на 100 милиони евра.

Меѓу инвеститорите има реномирани имиња од тој свет, на пример Фондот за јавни инвестиции (PIF) од Саудиска Арабија. Тоа беше нивната прва инвестиција во Хрватска. Тие влегоа во компанијата преку инвестициската компанија „ТСАРУ мобилити инвестментс“ (TSARU Mobility Investments), која инвестира во паметни и одржливи решенија за мобилност. Како инвеститори се пријавија и јужнокорејскиот производител на автомобили „Киа“, бугарската софтверска компанија „Сајтграунд“ (SiteGround), „Римац груп“, катарската компанија „Елаф ауто“ и други.

„Многу сме задоволни од резултатите од оваа инвестициска рунда“, изјави Марко Пејовиќ, извршен директор и основач на „Проџект 3 мобилити“. Истовремено додава дека успеале и покрај тешките услови за стартапите. Тој нагласи дека учеството на приватните инвеститори е поголемо од досега платените 89 милиони евра грантови од ЕУ. „‘Проџект 3 мобилити‘ ќе донесе значителни придобивки за Хрватска со отворање фабрика за сериско производство на автономни електрични возила, но и на други начини, како што е соработката со хрватската академска заедница“, убеден е Пејковиќ.

По завршувањето на инвестицискиот круг, веќе размислуваме за привлекување нов приватен капитал „во последните две години по реализацијата на проектот“, вели тој.

„Собраните средства ќе бидат наменети за понатамошен развој на проекти, изградба на специјализирана инфраструктура и за дополнително да се зголеми тимот“, заклучува тој.

„Фоноа“ - технологија против даночни главоболки

Хрватската компанија „Фоноа“ разви клауд-платформа за автоматизација на даночните пресметки на глобално ниво. Нејзиното седиште е во Ирска, а во изминатите пет години собра 80,8 милиони евра капитал. Тоа ја стави на осмото место на нашата листа.

Во последниот инвестициски круг во 2022 година, компанијата собра 60 милиони долари од инвеститори, меѓу кои се познати имиња како „Коату манеџмент“ (Coatue Management) и „Даун капитал“(Dawn Capital), потоа „Индекс венчрс“ (Index Ventures), „Омерс венчрс“ (Omers Ventures), „9 јардс енд мовинг капитал“ (9Yards and Moving Capital), ни соопшти Давор Тремац, главен извршен директор и основач на „Фоноа“. „Сега имаме доволно обезбеден капитал за проширување“, вели Тремац.

Собраните средства, како и другите компании, „Фоноа“ ги инвестира во производот, луѓето, проширување на бизнисот на постојни и нови пазари, отворање канцеларии. „Благодарение на инвестициите, сега имаме 120 вработени во приближно 20 канцеларии во Загреб, Даблин, Лондон и Атланта“, набројува тој.

Наедно, тој додава дека поради нивното глобално присуство имаат можност да соработуваат со најголемите светски компании како „Спотифај“ (Spotify), „Убер“ (Uber), „Зум“ (Zoom), „Букинг.ком“ (Booking.com), „Болт“ (Bolt), „Дел“ (Dell), „Леново“ (Lenovo), „Глово“ (Glovo), „Нетфликс“ (Netflix), „Интуит“ (Intuit), „Дор даш“ (DoorDash) и други.

„Џин планет“: „Сè уште не сме ја потрошиле инвестицијата“

„Добиената инвестиција сè уште не е потрошена“, ни рекоа во словенечката компанија „Џин планет“ (GenePlanet), која, според податоците на „Кранчбејс“, кон средината на 2023 година добила финансиска инјекција од 20 милиони, а во 2018 двапати сума од 10 милиони. Компанијата се занимава со превентивно генетско тестирање и е еден од водечките европски даватели на услуги. Оттаму ни кажаа дека инвестицијата планираат да ја реализираат во три сегменти. Развој и истражување во областа на генетско тестирање, кое се заснова на секвенционирање на целиот геном и интеграција на вештачката интелигенција во платформата „Хелт интелиџенс“ (Health Intelligence). Како втор сегмент го посочуваат проширувањето на дополнителни пазари „со цел во рок од пет години да бидат присутни на 50 пазари“. Како трет сегмент го споменуваат стекнувањето локални или регионални компании во сродни области.

Во наредните години планираат инвестициска серија Ц, со која сакаат да привлечат пред сè светски инвеститори. Последната рунда на финансирање ја водеше бугарскиот фонд „Блекпик капитал“, а меѓу инвеститорите се германската биотехнолошка компанија „Дарвин“, словенечкиот концерн „Колектор“ и еден од неговите сопственици, холдингот ФМР и германската „Дизајнд импакт венчрс“ (Designed Imapct Ventures).

Во 2022 година компанијата „Џин планет“ беше под истрага за набавка на вентилатори за време на кризата поради ковид-19.

Квантокс технолоџи

 

„Квантокс технолоџи“: „За жал, инвестицијата ја добивме во време на криза“

На крајот на 2022 година српската компанија што се занимава со услуги од областа на развојот на ИТ-производи во облак, „Квантокс технолоџи“ доби инвестиција од 20 милиони евра, што ја смести на 14-то место на листата Топ 30 магнети. Претприемачите очигледно треба многу прецизно да ги следат трендовите на пазарот на капитал. „За жал, инвестицијата ја добивме во време на општа криза, поради што одвоивме шест милиони, кои ги добивме како основачи, за да плаќаме адвокати во процесот на преземање, советници, даноци и други работи“, посочува Вук Поповиќ.

Да потсетиме, на крајот на 2022 и 2023 година сè уште се чувствуваше заладувањето на делови од економијата, поради што се намали побарувачката за развој на ИТ-решенија.

Поповиќ многу детално ја расчлени добиената сума: „Од шесте милиони вративме приближно 4,5 милиони на компанијата за воопшто да преживееме, бидејќи не отпуштивме повеќе од 170 луѓе навреме - многумина ги задржавме на клупата седум, осум, дури и девет месеци“. Од преостанатите 14 милиони наменети за преземања, потрошивме дури 1,8 милион за стабилизирање на бизнисот“.

И покрај тоа, Поповиќ е оптимист и вели дека сега чекаат состојбата на пазарот да се стабилизира и подобри за полесно да најдат можности за понатамошни набавки. „Всушност, во овој момент е многу лесно да се купи проблем“, посочува тој.

Иако компаниите може да наидат на тешкотии, важно е секогаш да се има отворена врата: „Картите се секогаш отворени, имам барем една средба неделно со потенцијалните инвеститори. Не сме на пазарот, но активно гледаме и разговараме“. Тие се потенцијално заинтересирани за влез на таканаречените „паметни пари“, односно инвеститори што можат да им отворат нови врати, да помогнат во продажбата и слично. И пред финансиската инјекција, компанијата растеше преку аквизиции, преземајќи ги српските компании „Бсторм“ (Bstorm) и „Краудед рум студио“ (Crowded Room Studio) и македонската компанија „Девси“ (Devsy).

„Меси медикал“: Обемот на бизнисот ќе се зголеми до четири пати

На 16-то место на листата Топ 30 е словенечката компанија „Меси медикал“, која лани инкасирала 18 милиони евра од германскиот фонд со приватен капитал „СХС капитал“ (SHS Capital), кој инвестира во брзорастечки европски компании од областа на здравството. „Го искористивме капиталот за раст за да го прошириме нашиот бизнис, да добиеме нови клиенти и да продолжиме да ги развиваме нашите производи“, велат тие.

Во моментов не планираат нова рунда за собирање инвестиции „бидејќи веќе имаме доволно финансиски средства“. Од компанијата велат дека нивната цел е да стигнат до следната фаза на раст, каде што очекуваат „обемот на компанијата да се зголеми три-четири пати во следните четири до шест години“.

„За нас е клучно инвеститорот да биде доверлив партнер, без разлика дали е локален или глобален“, ни наведоа во писмената реакција од компанијата.

Милован Милиќ, Девтек

Во пресрет на новата рунда, „Девтек“ исто така расте преку аквизиции

Во 2022 година компанијата за дигитални иновации „Девтек“ (Devtech), со корени во Србија, собра 12,25 милиони евра средства од лондонскиот фонд „Кларет капитал партнерс“ (Claret Capital Partners). „Девтек“ ќе ги искористи средствата за да го забрза растот на клучните пазари низ целиот свет и да го прошири капацитетот на целосни дигитални иновативни решенија за најголемите компании.

Истата година „Девтек“ го заврши купувањето на „Сатурајзд“ (Saturized), една од водечките регионални дигитални креативни агенции. „Тоа ни овозможи да станеме снабдувач на подобри решенија ’открај-докрај’ во областа на дигиталните иновации. Продолживме да се шириме на пазарите во Северна Америка и Европа, фокусирајќи се на раст на бизнисот и зголемување на пазарниот удел“, ни изјави основачот и директор Милован Милиќ. Тој додава дека стратегијата за раст „изгради и купи“ се покажала како успешна во пракса, поради што продолжуваат да размислуваат за можностите за стратегиски спојувања и преземања.

Тоа не значи дека не се активни во привлекување нов капитал од инвеститорите. „Во 2024 година ќе се обидеме да собереме дополнителен капитал“, вели Милиќ. Тој гледа многу можности кога станува збор за дигиталните иновации и употребата на вештачка интелигенција, особено на пазарите на кои се присутни. Што се однесува на профилот на инвеститорот, тие се фокусирани на институционални фондови со искуство во поддршка на ИТ-компании.

Рафаел Розенгартен (десно)/Генијалис

„Генијалис“ оди во нов круг, сумата сè уште не е позната

„Размислувавме следната година да одиме по свеж капитал. Големината на кругот допрва треба да се одреди, но ’Генијалис’ (Genialis) останува глобална компанија“, вели основачот и извршен директор на „Генијалис биотек“, Рафаел Розенгартен. Компанијата, која користи алгоритми за машинско учење за да најде решенија за развој и дијагностика на лекови, собра 12 милиони евра во серијата А минатиот март, предводена од швајцарскиот фонд за ризичен капитал „Дебиофарм“ (Debiopharm) и тајванскиот „Тајванија капитал“ (Taiwania Capital).

„Свежиот капитал е наменет за проширување на тимот, зајакнување на лидерството и комерцијализација на производот, изјавија минатата година од компанијата во интервју за „Блумберг Адрија“ и на шега додадоа - „иако брод и вила во Хрватска звучат примамливо“.

„Ние ги искористивме средствата прво за да го прошириме нашето портфолио на производи со биомаркери и да инвестираме во комерцијален раст“, ​​ни изјави тогаш Розенгартен. „Ќе разговараме со визионерски инвеститори, кои работат на пресекот на технологијата (на пример машинско учење) и животните науки со силна верба во иднината на прецизната медицина“, додаде тој.

„Вондер дајнамикс“ - добропознат актер меѓу сосопствениците

Во Лос Анџелес српско-американската компанија „Вондер дајнамикс“ (Wonder Dynamics) го отвора патот за таканаречената дигитална забава. Тие развиваат алатка базирана на вештачка интелигенција за создавање визуелни ефекти и елементи на компјутерска графика во филмската индустрија. Меѓу соосновачите на оваа компанија, заедно со Никола Тодоровиќ, српски експерт за визуелни ефекти, е и актерот од филмот „Ready Player One“, Тај Шеридан. Во изминатите пет години успеаја да соберат 10 милиони инвестиции, со што се најдоа на 22-то место на нашата листа. „Успеавме да ангажираме врвни таленти и силно да го зголемиме тимот од помалку од 20 луѓе на 70. Најголем дел од средствата добиени од инвеститорите инвестиравме во истражување и развој. Со оглед на динамичната природа на вештачката интелигенција, бевме исклучително фокусирани на производи и иновации“, ни изјави Никола Тодоровиќ.

Бидејќи тие работат во исклучително популарна индустрија, се прашувавме дали наскоро ќе започнат нов круг на собирање средства. „Во моментов не бараме инвеститори“, одговара Тодоровиќ. Секако, тој не ја исклучува таа можност во иднина. „Секогаш бараме препознатливи инвеститори со многу знаење. Како основачи, ние секогаш сакаме да научиме нешто, а досега сите наши инвеститори, ’Фаундерс фанд’ (Founders Fund), „Хорајзонс“ (Horizons), ’Епик гејмс’ (Epic Games) и други, ни помогнаа со споделување на нивната експертиза и насочување на нашите активности на пазарот, особено во сегашната фаза на раст“, вели тој.

„Сискит“: Инвестицијата ни даде доверба

„Нашите инвеститори имаат драгоцено искуство со управување и инвестирање во големи ИТ-компании што работат на светскиот пазар“, посочува Тони Франкола од хрватската компанија „Сискит“, која развива софтвер специјализиран за деловни алатки за „Мајкрософт 365“. Во 2022 година добила 8,45 милиони евра капитал од британската компанија „Кејд хил инвестментс“ и е рангирана на 27-то место на листата Топ 30. „Инвестицијата ни даде пристап до ресурси што инаку ќе беше тешко да се добијат“.

Во исто време, тој забележува дека инвестицијата ја добиле во време (на крајот на 2022 година) кога САД, нивниот централен пазар, влегувале во криза: „Инвестицијата ни даде поголема сигурност и доверба за да продолжиме со исто темпо како и во претходниот период“.

Во „Сискит“ инвестицијата ја искористија на повеќе начини. Финансискиот капитал им овозможи да направат дополнителни инвестиции во истражување и иновација на ИТ-платформата. Тие развија нова или подобрена функционалност поврзана со алатката за вештачка интелигенција „Копилот“ на „Мајкрософт“.

„На тој начин обезбедивме интерес за платформата и во изминатиот период, кога пазарните услови силно флуктуираа“, додава Франкола. Во моментов компанијата не размислува за нова рунда инвестиции. „Сискит“ е на пазарот веќе 15 години. „Нашата најдобра практика досега е обезбедување постојан раст и приспособливост на пазарот. Затоа, не сме склони кон брзи скокови, кои би можеле да предизвикаат низа нестабилности“.

„Рола“ доби една од најголемите инвестиции меѓу компаниите за фитнес-технологија

Меѓу претставниците на Босна и Херцеговина, на последното, 30-то место е релативно малата компанија „Рола“ од Мостар, која во 2019 година ја основа Игор Крезиќ. Добиле 7,9 милиони евра финансиски инјекции. Компанијата развива дигитална платформа за фитнес и здравје, која им овозможува на корисниците следење, натпреварување и забавување додека вежбаат.

Платформата е составена од две апликации: мобилната апликација „Рола уан“ (Rolla One), која ги следи метриките за фитнес и физичка активност, додека десктоп-апликацијата „Рола ворлд“ (Rolla World) им овозможува на корисниците да работат и да возат велосипед во виртуелен свет.

Најголемата финансиска инјекција ја добија во август минатата година, во износ од 6,3 милиони евра од „Хеленс рок капитал“ (Hellen's Rock Capital), која е „фемили офис“ на претприемачите Саша Драгиќ и Мате Римац, основачи на „Римац груп“. Тоа беше една од најголемите инвестиции за стартап од сферата на фитнес-технологијата во Централна и Источна Европа (ЦИЕ), според медиумите. Во 2021 година компанијата собра 1,7 милион евра од „Хеленс рок капитал“ и непознат бизнис-ангел од Србија. Со собраните средства, „Рола“ има намера да формира регионален центар за развој во Босна и Херцеговина и европски трговски центар, со цел да го прошири својот бизнис во Западна Европа, како и да ја зголеми базата на корисници, велат тие.

 

Приказната е напишана во соработка со колегите од регионалните редакции: Ана Ристовиќ (Србија), Миро Солдиќ (Хрватска), Урбан Червек (Словенија), Мирела Хускиќ-Суша (БиХ), Владимир Николоски (Македонија).

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар