„За незаборавно слободно скијачко искуство, Македонија е вистинскиот избор. Се разбира, тука е и северот на Франција, уште подобро Канада или Соединетите Американски Држави, но Македонија е доста блиску“, вели страсниот скијач Митја Урх, кој инаку е вработен во компанијата „Елан“, која произведува спортска опрема и е позната по своите скии. Иако пристигнувањето на скопскиот аеродром со ски-опрема некому му изгледа смешно, Словенецот веќе размислува повторно да ја посети Попова Шапка, бидејќи тој е воодушевен од ски-центарот на Шар Планина.
Иако Македонија може да изгледа како малку егзотична скијачка дестинација, сè повеќе луѓе од регионот ги посетуваат скијачките центри таму. Словенија е позната како дестинација за скијање, а Словенците долго време важат за скијачка нација, па не е чудно што сакаат да ги вкусат белите падини на Балканот. Токму тоа сè повеќе ги загрижува менаџерите на словенечките скијачки центри. „Загрижени сме поради конкурентните скијачки центри во земјите од поранешна Југославија, главно поради тоа што скијачките центри таму забрзано се развиваат во последните десет години“, рече Боштјан Парадиж, претседател на Здружението на словенечки жичници, во интервју за „Блумберг Бизнисвик Адрија“.
Митја Урх се одлучи за слободно скијање. „На Попова Шапка имаат само една жичница, а на падините користат ратрак. Такво искуство би му препорачал секому, така се чувствував само во Канада“, опишува тој. Според него, трошокот е двојно помал отколку во Словенија, па секако не може да се очекува „искуство со пет ѕвезди“.
Македонски Доломити
Урх не е единствениот „егзотичен“ гостин на македонските падини. Тука доаѓаат скијачи од целиот свет. „За време на нашето скијање на Попова Шапка, новинарите од магазинот ’Национална географија’ (National Geographic) снимаа репортажа, запознавме Австралијци и Швеѓани, а навечер во хотелот се слушаат речиси сите европски јазици“, се присетува нашиот соговорник.
Bloomberg Businessweek Adria
Македонија има два поголеми зимски центра, Попова Шапка и Маврово, кои така се нарекуваат уште од времето на поранешна Југославија. Во моментов за првиот се очекуваат нови инвестиции, во согласност со плановите на новиот сопственик. Проектот за реконструкција и развој на Попова Шапка ќе чини повеќе од 180 милиони евра.
Попова Шапка не е единствениот ски-центар во регионот на Адрија што го посетил Урх, пред тоа скијал на Копаоник во Србија, каде што ски-центарот, според него, е многу напреднат. Тој исто така размислува за посета на Бјелашница и Јахорина во Босна и Херцеговина (БиХ).
Копаоник е поскап од словенечките скијачки центри
Еден од најголемите скијачки центри во Југоисточна Европа, Копаоник, традиционално веќе не припаѓа на евтините скијачки центри, туку стана планина што не е за секого. Тоа е најголемиот ски-центар во Србија, со приближно 50 падини и повеќе од 20 лифта. Цените на билетите се за 25 отсто повисоки од претходните две сезони, кога не беа зголемени. Дневниот билет за возрасни чини околу 45 евра. Затоа, Копаоник е најскапиот ски-центар во регионот. За споредба, просечните цени на дневните ски-билети во средните и поголемите словенечки ски-центри се движат меѓу 36 и 44 евра.
Повисоки цени се забележуваат и во структурата на посетителите. Претходно на Копаоник доаѓаа многу Романци и Црногорци, а сега доаѓаат сè повеќе Руси и Кинези, но и скијачи од Западна Европа.
Bloomberg Businessweek Adria
Лани девет словенечки скијачки центри вложија близу 80 милиони евра во инвестиции, што значи дека ги замениле децениските жичници на многу скијачки центри. Поради релативно старата опрема и повисоките цени на билетите на домашните патеки, босанскиот скијачки центар Јахорина во 2022 година беше вистински хит меѓу Словенците.
Во Јахорина иста цена како во Крањска Гора
Тогаш на Јахорина имало речиси 300 илјади туристи. Годинава скијачите имаат на располагање 52 километри патеки, а цената на дневниот билет е нешто повисока и поблиску до словенечката цена – се движи од 37,5 евра пред сезоната до 44 евра во текот на сезоната. Исто како и цената на еднодневното скијање во словенечката скијачка мека, Крањска Гора.
Помалку посетени, но сепак популарни се скијачките центри Бјелашница и Игман. Минатата сезона ги посетија речиси 100 илјади скијачи. „Мнозинството се домашни посетители, доаѓаат од сите краишта, а потоа следуваат граѓаните на Србија, Хрватска, Словенија, Австрија и Германија, но сè повеќе има и гости од земјите од Персискиот Залив (Кувајт, Бахреин, Саудиска Арабија, Катар, Обединетите Арапски Емирати …)“, велат за „Блумберг бизнисвик Адрија“ од менаџментот на ски-центарот „КЈП ЗОИ’84“.
„Билетите за скијање малку поскапеа ова сезона. Новиот дневен билет за возрасни е 24 евра. Во февруари нè очекува организација на големо натпреварување во европскиот куп во машки супервелеслалом, што е најдобар начин да се прослави 40-годишнината од Зимските олимписки игри, која ја славиме сезонава“, посочуваат од ски-центарот „ЗОИ ’84“.
Bloomberg Businessweek Adria
Црногорска жичница со загреани седишта, озвучување и вифи
Да го споменеме и ски-центарот Колашин во Црна Гора. Таму е потребно да се платат 25 евра за дневен билет за возрасен, се наведува на нивната веб-страница за сезоната 2022-2023. Како интересен податок да споменеме дека на отворањето во 2019 година присуствуваше и поранешниот југословенски скијач Бојан Крижај. Станува збор за модерен скијачки центар, жичницата има загреани седишта, а опремена е со озвучување и со вифи. Во февруари минатата година беше отворена новата жичница К7 со шест седишта. Со новите гондоли, скијачките центри се споени во мрежа од 45 километри скијачки патеки со различна тежина, поради што ски-центарот е еден од најголемите во регионот.
Сљеме е најевтино, но нема гаранција за снег
Најевтиното скијање во регионот Адрија е во Хрватска, каде што има само две средни ски-дестинации. Сљеме, кое се простира над главниот град, со години е домаќин на Светскиот куп во алпско скијање, но сезонава го нема во календарот. Меѓу причините за тоа веројатно се и тешките снежни услови минатата година, кои предизвикаа откажување на машката трка. За скијање минатата сезона требаше да се издвојат над 13 евра. Тоа е, на пример, една третина од цената на поголемите скијачки центри во регионот. Со оглед на сè позабележителните климатски промени, пониските скијачки центри, како што е Мариборско Похорје, имаат големи проблеми со снегот.
Треба да го споменеме и помалиот хрватски ски-центар Платак над Риека, кој може да се пофали со поглед на морето. Годинава скијачите ќе бидат изненадени со нова жичница со по четири седишта. Лани дневниот билет беше 18 евра. Порано беше популарен хрватскиот ски-центар Бјелоласица, но веќе десет години е затворен. За жал, ситуацијата не е променета и покрај тоа што центарот има нови сопственици од Словачка.
Скијачките центри во регионот со години ги поврзуваат носталгија и сличен јазик, но бидејќи веќе нема разлика во цените меѓу Словенија и остатокот од регионот, невозможно е да се предвиди каде ќе скијаме.
Статијата е направена во соработка со Мирела Хаскиќ Суша, Александра Томиќ, Сузана Пељто и Наташа Давидов – Блумберг Адрија.
.webp){kind=icon}