Текот на руската војна против Украина се одредува еднакво од територијалните добивки на линијата на фронтот и операциите во воздух.
Додека двете страни сѐ повеќе се потпираат на борбени беспилотни летала, крстосувачките и балистичките ракети сè уште играат важна улога во извршувањето на моќните воздушни напади.
Крстосувачките проектили се нешто како дронови, летаат на стандардна височина и можат да маневрираат или да го сменат курсот. Балистичката ракета е генерално побрз наведуван проектил, кој се лансира со ракетен мотор и лета во висок лак пред да удри во целта под висок агол.
Прочитај повеќе
Кина се труди да го стигне Илон Маск во вселената
Претседателот Шји Џјинпинг сака од Кина да создаде вселенска сила, но предноста на „Спејс екс“ на Маск е сѐ уште преголема.
25.12.2024
Зошто ветувањето на Трамп за крај на војната ја загрижува Украина?
Новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп рече дека брзо ќе преговара за прекин на руската војна во Украина. Прашањето е што ќе се понуди за возврат.
26.12.2024
Падот на Асад: Крај на бруталната владејачка династија во Сирија
Руското Министерство за надворешни работи соопшти дека Башар Ал Асад одлучил да се повлече од функцијата претседател на Сирија и ја напуштил својата земја
08.12.2024
Украина за првпат ја нападна Русија со американски проектили
Украинските сили, наводно, го извршиле својот прв напад врз пограничен регион во Русија користејќи ракети испорачани од Западoт.
19.11.2024
Откако Русија донесе севернокорејски војници да се борат заедно со руските сили, американската администрација во ноември ѝ дозволи на украинската војска да истрела американски ракети со долг дострел на руска територија.
Следува преглед на ракетните системи што ги користат завојуваните страни во тековната војна, нивните карактеристики и значење во борбата. Техничките детали ги дадоа воените аналитичари на „Блумберг разузнавање“, Вејн Сандерс и Вил Ли.
Украина:
АТАЦМС (ATACMS)
Тактичкиот ракетен систем на американската војска, познат и како АТАЦМС, се состои од суперсонични наведувани балистички ракети земја-земја, кои имаат дострел од околу 300 километри и можат да носат конвенционална или касетна муниција. Овие проектили, произведени од „Локид Мартин“ (Lockheed Martin Corp), можат да бидат лансирани од платформата ХИМАРС (HIMARS), со која САД ја снабдуваат и Украина, и од платформата M270 МЛРС, која доаѓа од неколку земји, вклучувајќи го и Обединетото Кралство.
Пред нешто повеќе од една година САД ѝ одобрија на Украина употреба на АТАЦМС со краток дострел за да напаѓа цели во украинските области окупирани од Русија. Киев рече дека ударите имале големо влијание врз ситуацијата на бојното поле. Русија ја обвини Украина дека користела ракети АТАЦМС во јуни за напад на полуостровот Крим, кој Русија претходно го анектира. Пентагон во септември објави дека Русија тргнала од дострелот на АТАЦМС 90 отсто од авионите што ги користи за напади како лизгачки бомби и за ракетни напади врз Украина.
Во ноември САД ѝ дозволија на Украина да истрела ракети АТАЦМС врз некои цели во Русија. Првата цел беше воен објект во руската област Брјанск.
На крајот на ноември Украина имаше само ограничени количества од овие проектили, кои поединечно може да чинат повеќе од еден милион долари.
„Сторм шедоу“ (Storm Shadow)
Оваа крстосувачка ракета, развиена од Обединетото Кралство и Франција, каде што е позната и како СКАЛП (SCALP), има максимален дострел од околу 250 километри. Обично се лансира од авион и лета ниско за да избегне откривање. „Сторм шедоу“, произведен од мултинационалниот европски производител на оружје МБДА, е познат по својата исклучителна прецизност благодарение на својот напреден систем за навигација и ефикасно продира во утврдените бункери и складишта за муниција. Секоја ракета чини речиси милион долари.
Руските власти соопштија дека клучниот мост што ги поврзува Крим и окупираната област Керсон во Украина бил погоден во јуни 2023 година со ракета „сторм шедоу“. Украина не одговори директно на тие тврдења. Украина можеби ги користела овие проектили за да го нападне седиштето на руската црноморска флота на Крим во септември 2023 година.
Во ноември годинава Британија ѝ дозволи на Украина да користи „сторм шедоу“ против цели на руска територија. Во деновите оттогаш остатоци од проектили беа пронајдени во регионот Курск, североисточно од Украина, а руските сили тврдеа дека пресретнале два проектила над Јејск, пристаниште на Азовско Море во јужниот дел на Краснодар, според каналот „Рајбар телеграм“ близок до руската армија. Информацијата не можеше да се потврди од независни извори.
Нептун
„Р-360 нептун“ е противбродска крстосувачка ракета произведена во Украина, со подоцнежна верзија за копнени напади. Украина тврди дека дострелот му е 300 километри и дека може да биде лансиран од брод, авион или лансирна рампа на копно. Киев го искористил „нептун“ за да го нападне рускиот ракетен крстосувач „москва“. Потонувањето на овој предводник на црноморската флота, именуван по руската престолнина, е еден од најзначајните симболи на украинскиот отпор откако Кремљ нареди целосна инвазија на Украина во февруари 2022 година. „Нептун“, заедно со поморските дронови од украинско производство, оштети и други руски бродови, принудувајќи ја Москва да ја премести црноморската флота доволно далеку за Украина да продолжи да извезува одредени стоки.
Паљаница
Украинскиот претседател Володимир Зеленски во текот на летото го претстави најновото оружје на Украина со површинско лансирање. Ова е оружје со долг дострел, овој хибрид на дрон-ракети е дизајниран да напаѓа аеродроми длабоко на руската територија. Повеќето технички карактеристики на ова оружје сè уште се тајни.
Ракети за противвоздушна одбрана
Украина во голема мера се потпира на западните ракетни системи за противвоздушна одбрана, како што се „патриот“ и „хок“, норвешкиот НАСАМС, „Ирис-Т“, произведен од европски конзорциум предводен од Германија, а САМП/Т, развиен од МБДА со седиште во Франција. Американскиот „патриот“ се покажа како многу ефикасен и со негова помош Украина успеа да ги собори руските ракети „кинжал“ и „циркон“, за кои Москва тврди дека е невозможно да се пресретнат.
Украина сега бара да добие повеќе противракетни системи, како ТХААД и „аегис“, за да се брани од руските балистички ракети со поголем дострел, како што е „орешник“, кој го погоди украинскиот град Днепар на 21 ноември.
Русија:
Орешник
Оваа ракета со среден дострел е базирана на технологија што се користи за интерконтинентални балистички ракети што можат да носат нуклеарни боеви глави. Затоа нападот на Днепар беше протолкуван како предупредување за Западот дека Русија е подготвена да употреби уште помоќно оружје од својот арсенал. Ракетата „орешник“ има дострел од 5.000 километри, што значи дека поголемиот дел од Европа и западниот брег на САД се во неговиот дострел.
Kх-101
Русија има широк арсенал на крстосувачки ракети со различни брзини, означени со префиксот „Кх“. Тие можат да бидат истрелани од стратегиски бомбардери што летаат длабоко во руската територија. Украина редовно известува дека соборила десетици Kх-59/69 и Kх-101 за време на големиот налет.
Искандер-М
Станува збор за балистичка ракета со краток дострел, која се транспортира по копнен пат, со дострел од 500 километри. Русија често го користеше во разорните напади врз Украина, лансирајќи го од нејзината територија во близина на границата. Лансерите „искандер“ можат да носат по два проектила по возило.
Кинжал
Оваа нова генерација балистички ракети се лансираат од воздух, а името значи „бодеж“. Може да лета и до 10 пати побрзо од брзината на звукот и тешко е да се пресретне. Русија првпат го употреби ова оружје во борба во март 2022 година, само неколку недели по почетокот на нејзината инвазија врз Украина. Продолжи да го користи во нападите врз клучните украински воени и инфраструктурни цели. Него го произведува руската државна холдинг компанија „Ростек“, која во 2023 година објави дека започнала со масовно производство на ова оружје.
Точка-У
Надградената верзија на балистичката ракета „точка-У“ има максимален дострел од 120 километри. Тоа е советски ракетен систем што се користи за напад на тактички цели, како што се командни центри, аеродроми и инфраструктура. Русија и Украина имаат резерви на оваа ракета, која повеќе не се произведува, и често ги користат во борба.
Лизгачки бомби
Русија употреби голем број од овие релативно евтини ракети со воздушно лансирање во нападите врз силите на фронтот и урбаните области, како што е Харков, предизвикувајќи голема штета и одземајќи голем број животи. Нивниот експлозивен дел датира од Советскиот Сојуз. Додадени се крила и ГПС-системи за подобар досег и прецизност.
Ракети за противвоздушна одбрана
Основата на руската воздушна одбрана е мобилниот систем земја-воздух со долг дострел С-400. Станува збор за противракетен и противвоздушен систем што почна да се користи во 2007 година и се смета за еден од најефикасните руски одбранбени системи. Понапредниот Ц-500, кој е дел од рускиот арсенал веќе три години, има поголем дострел и може да пресретне хиперсонични ракети. Русија ги распоредува овие системи на таков начин што ако еден центар биде нападнат, другите можат да продолжат да откриваат закани.