Откако јадранските плажи се испразнија, туризмот добива нов живот и се сели во северните делови на земјата, особено во оние што развија деловен туризам. Еден од нив е Меѓимурје, кое плански ги развива инфраструктурата и одржливата понуда, која, како што гордо изјави директорот на Туристичката заедница (ТЗ) на Меѓимурската жупанија, Руди Грула, ги исполнува регионалните, па дури и европските стандарди. Но тоа не се случило прекуноќ, а жителите на Меѓимурје се подготвени и да ги споделат своите искуства со другите. „Блумберг Адрија“ беше таму.
Во текот на овој месец тие го подготвуваат првиот регионален тренинг-настан „Грин дестинејшнс“ (Green Destinations) во Хрватска, на кој планираат да соберат туристички експерти од Хрватска, Словенија, Босна и Херцеговина, Унгарија, Италија и од други соседни земји за да им покажат примери на добра практика во одржливото управување со туристичките дестинации. Имено, Меѓимурје е првиот регион во Хрватска и четврти во Европа што го добил сертификатот „Грин дестинејшнс“. До крајот на оваа година, 15 даватели на комерцијални услуги од таа жупанија треба да го добијат сертификатот „Гуд травел“ (Good Travel), кој е подбренд на „Грин дестинејшнс“ за комерцијални субјекти.
„Генерално, како дестинација се фокусираме на сегментот на деловниот туризам бидејќи нашите капацитети, 2.600 легла, се веќе полни за време на викендите во текот на целата година. Нашиот предизвик е да ги пополниме и во текот на работната недела. Тоа може да се направи со целни групи, како што се ученици за настава во природа, зрели парови и деловна заедница“, изјави за „Блумберг Адрија“ директорот на ТЗ на Меѓимурската жупанија.
Прочитај повеќе
Како да најдете безбедна вода за пиење каде и да патувате
Сајмон Форд е писател, консултант за коктели и основач на истоимениот бренд на џин.
14.10.2023
Туристичките посети на Исланд ќе станат поскапи
„Туризмот навистина порасна експоненцијално во Исланд во последната деценија“, рече премиерката Катрин Јакобсдотир.
26.09.2023
Политичките спорови ги бркаат туристите
Некои од хотелиерите во земјава велат дека бележат намалување на бројот на бугарските туристи.
05.09.2023
Да не се Охрид и Скопје, ќе немаме туристичка сезона
Време е да се следат светските трендови во туризмот. Неопходен е развој на еколошкиот и руралниот туризам.
25.08.2023
Розови прогнози за туризмот до крајот на 2023-та
Раст на бројот на туристи во првата половина од годинава за разлика од лани покажуваат податоците на Државниот завод за статистика.
11.08.2023
Субвенциите во туризмот може да бидат негативни
Туризмот полека се враќа во нормала, но далеку е од бројките од 2011 година.
11.07.2023
Топ 50 лозја во светот што вреди да се посетат
Изборот за најдобрите лозја во светот ги истакнува најдобрите дестинации за вински туризам.
17.07.2023
Конгресниот туризам не е новост во таа жупанија, Грула забележува дека нема голема компанија во Хрватска што не организирала деловен настан таму. Меѓу некои од оние што редовно се враќаат се „Ериксон Никола Тесла“, ДМ и „Ина“. „Некои конференции традиционално се одржуваат тука, најмногу во хотелот ’Свети Мартин’, но повеќето се настани што секоја година се селат на различни локации, па ни се враќаат на секои неколку години “, објаснува Грула.
Хотелот „Свети Мартин“ во Свети Мартин на Мура може да прими групи од 500 учесници, деловниот хотел „Кастелум“ во центарот на Чаковец има сала и сместувачки капацитет од 80 места, а за поголеми настани е погоден хотелот „Панорама“ во Прелог, кој, како и претходните два, има четири ѕвезди. „Панорама“ има околу сто кревети, но на конференциите што се одржуваат таму може да има и неколку стотици учесници, бидејќи дел од хотелскиот комплекс е и спортска сала што може да се уреди за конгреси.
„Нашата идеја е да ја подготвиме целата дестинација да ги прими тие гости, а не само хотелите. Развивме систем на автобуси со ’хоп он, хоп оф’, со што им овозможуваме на гостите по конгресот и деловните активности да ја посетат пошироката дестинација. Имаме широка палета културни содржини, екомузеи, интерпретациски центри, а речиси нема ден да не се случува нешто во нашиот крај. Имаме и компании што се во состојба да ги понудат сите услуги за организација на конгресен настан, од транспорт до преведувачи, саемска опрема и слично“, вели директорот на Туристичката заедница на Меѓимурската жупанија додека седиме на сончевата тераса на ресторанот „Потрти котач“.
Гастрономската и винската сцена е речиси еднакво важна за развојот на деловниот туризам, како и сè што е наведено досега. Се разбира, клучни се и добрите сообраќајни врски и географската локација. Меѓимурје им е блиску на Словенците, Австријците и Унгарците, а од загрепскиот аеродром „Фрањо Туѓман“ по автопат се стигнува за околу 40 минути. Понекогаш толку време се троши во возење од еден до друг дел на градот во поголемите урбани центри, коментира нашиот соговорник. За разлика од тие бетонски краишта, Меѓимурје е зелено. Земјоделските површини се менуваат со внимателно уредени паркови, ливади и шуми.
„Меѓимурската жупанија и Туристичката заедница, во соработка со центарот ’Д-р Рудолф Штајнер’, кој се занимава со развој на биодинамичното земјоделство, работат многу на скратување на синџирите на снабдување. За нас е исклучително важно да имаме локални производи на маса. Повеќето наши ресторани го применуваат тоа, а најголемиот туристички објект ’Свети Мартин’ е и наградуван за своите практики. Тие, имено, купуваат земјоделски производи од вработените и ги ставаат на трпезата за туристите. За да заживее тоа и за да можат денес од нив да купуваат јајца, овошје и зеленчук, хотелот им помогна на вработените да отворат ОПГ и да ги исполнат сите потребни услови за да станат дел од синџирот на снабдување“, нагласи Грула.
Тој се повика и на податоците од истражувањето на Европскиот систем на индикатори за одржливи дестинации (ЕТИС), кој се спроведува од 2017 година, според кои дури 70 отсто од продуктите и пијалаците, пред сѐ вината, се добиваат од локални извори. Тие сакаат да ги зголемат и онака високите бројки, па на винарите, земјоделците и лозарите им препорачуваат да се префрлат на органско земјоделство. Тој смета дека стимулациите на Европската комисија за зазеленување дополнително ќе придонесат за тоа.
„Во наш интерес е малите бутик-производства да направат чекор напред и да ги финализираат своите производи што е можно повеќе. Во тоа успеавме со винскиот сектор. Воспоставувајќи стандарди за квалитет што ги прифатија нашите винари, го брендиравме виното ’пошипел’. Тоа не е сорта, сортата е мославец, која е специфична за Меѓимурје. Сега имаме 30 семејства што се занимаваат со вино, тие над 60 проценти од своите производи пласираат локално преку своите винарски куќи. Вината од Меѓимурскиот вински пат веќе со години освојуваат по 35 награди ’декантер’. Тој вински пат во просек е најнаградуван во Европа, гледано по хектар лозје“, ја раскажа Грула приказната за Меѓимурје, која на другите ќе им послужи и како „мала школа“ за развој на дестинацијата.
Меѓимурје нема долга туристичка традиција, Туристичката заедница на Меѓимурската жупанија е основана во 1999 година. Но уште нејзиниот прв претседател Јосип Мовчан одредил одржлив правец на развој. Мовчан три децении од својот работен век поминал во националниот парк Плитвички Езера, залагајќи се за „туризам блиску до природата“. Тоа било одржливост пред одржливоста. Бидејќи нема големи природни атракции, како што се водопади или дворци што го одземаат здивот како оние на Тракошќан, Меѓимурје одлучи да го искористи она што го има, култивиран пејзаж и биодиверзитет.
Денес речиси една четвртина од површината на Меѓимурската жупанија е заштитена како регионален парк, дел од меѓународниот биосферен резерват Мура-Драва-Дунав под заштита на УНЕСКО. Просечната големина на парцелата од 0,11 хектари, која некогаш се сметаше за компаративен недостаток, сега е компаративна предност, бидејќи преку раситнувањето на земјоделското земјиште е зачуван биодиверзитетот.
„Според истражувањето за мотивите и задоволството на гостите од Меѓимурската жупанија што го спроведе Институтот за туризам, 40 отсто од испитаниците изјавиле дека природата е нивниот главен мотив за доаѓање, а кај нас нема ниту водопад ниту езеро“, гордо изјави Грула. Тој наведува и дека истото истражување покажало дека нивните гости се враќаат, 70 отсто од нив доаѓаат три и повеќе пати. „Нашата предност е што успеавме да постигнеме консензус за тоа каков туризам сакаме“, посочува тој, истакнувајќи дека луѓето сфаќаат дека туризмот мора да го градат на долг рок.
„Нашиот народ е трпелив, ние не можеме во три месеци да заработиме за три години, ниту во една година за три генерации. Овде луѓето кога инвестираат во туризмот и економијата, тоа го прават генерациски. Немаме луѓе што се збогатиле од туризмот, засега имаат само многу инвестирано, а очекуваат дека нивната втора и трета генерација ќе живеат солидно. Тоа трпение е еден од предусловите за да може да се зборува за вистински, а не само за маркетиншки одржлив туризам. Инвестирањето во квалитетот чини пари“, рече првиот човек на меѓимурскиот туризам, кој речиси од првиот ден е во туристичката жупаниска заедница.
Освен во еколошкото земјоделство, биодиверзитетот, локалното снабдување и кратките синџири, одржливоста се рефлектира и во користењето на енергијата. Речиси сите туристички капацитети се напојуваат од обновливи извори, од електроцентралата на Драва, а растат и инвестициите во соларна енергија. Исто така, се посветува внимание и на квалитетот на животот. Да им се конкурира на платите што се нудат во Словенија и во Австрија е доста неблагодарно, но се прават напори да се создадат услови за живот што ги надоместуваат нешто пониските плати.
„Квалитетот на животот во Меѓимурје е на завидно ниво, и во однос на јавно-комуналната, образованата и здравствената инфраструктура е подобар од хрватскиот просек. За тоа придонесува здравата животна средина, ние сме меѓу лидерите во земјата во однос на управувањето со отпадот и отпадните води, но и во поддршката за младите семејства. Сите наши општини и локални единици во висок процент ги кофинансираат трошоците за јасли и градинки. Благодарение на жупанијата, на сите наши деца им се обезбедени училиштен превоз, училишни книги, работни тетратки. Во странство приходите се поголеми, но и трошоците за градинка и за школување се повисоки, а да не зборуваме дека тој час или два што ќе ги поминете таму во сообраќајот превезувајќи ги децата, кај нас можете да ги поминете на риболов или на фудбал со пријателите. Минатата година бевме прогласени за спортски регион на ЕУ поради достапноста на спортски содржини за деца и за возрасни. Тоа е и социјален аспект од животот на жителите, а тоа е многу важно. Тоа се елементи што го подобруваат квалитетот на животот“, раскажа Грула.
Тој додаде и дека си поставиле задача да го подигнат професионалното достоинство на повисоко ниво, овозможувајќи им на луѓето да се усовршуваат, на пример, од келнери да се профилираат во сомелиери, од готвачи во главни готвачи и слично. Со тоа доаѓаат повисоки приходи, подобар социјален статус, но и функционирање на туризмот на повисоко ниво. Меѓутоа не на туризмот во бројки каков што го гледаме во Далмација. Меѓимурје во својот туризам се води од сосема поинаква филозофија, ѝ се спротивставува на економијата на големи бројки и масовност.
„Ние мора да работиме на мало, квалитетно, одржливо, континуирано и по фер цена. Не развиваме луксузен туризам затоа што немаме предиспозиции за тоа. Нашата цел е соодносот на жители и туристи да биде еден спрема еден. Ние имаме 110.000 жители, а туристи околу 70.000, значи можеме да растеме уште за да имаме по еден гостин на жител. Секако, ние сакаме тој гостин да биде оној што сме го избрале затоа што сме средиле сѐ за тој да нѐ избере нас. Тоа е свесен гостин, кој го почитува нашиот начин на живот, гостин на кој имаме време да му се посветиме, да го викаме по име, да му покажеме дека не го гледаме само како извор на пари. Сакаме да испратиме порака дека ова е едно од најдобрите места за живеење во Европа“, заклучува првиот човек на ТЗ на Меѓимурската жупанија.