KОП28 заврши со договор за постепено напуштање на фосилните горива

Светскиот климатски самит КОП28 (COP28) во Дубаи заврши со договор со кој за првпат се искажува посветеност за транзиција и напуштање на сите фосилни горива.

Претседателот на годинешниот самит под покровителство на ОН, султанот Ал Џабер од Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ), посредуваше за договор, кој беше доволно силен за САД и Европската Унија, во однос на потребата драматично да се ограничи употребата на фосилните горива, а истовремено да се добие согласност од Саудиска Арабија и другите производители на нафта.

Договорот бара земјите брзо да ги транзитираат енергетските системи подалеку од фосилните горива на правичен и уреден начин, квалификации што помогнаа да се убедат скептиците. Според договорот, земјите исто така се повикани да придонесат во напорите за глобална транзиција - наместо да бидат целосно принудени сами да ја направат таа промена.

Bloomberg Mercury

„Заедно се соочивме со реалноста и го испративме светот во вистинската насока“, рече Ал Џабер, кој е и главен извршен директор на националната нафтена компанија „Абу Даби“. Тоа беше дочекано со аплауз и овации од делегатите.

И покрај тоа што исходот не го надминува она што го посакуваа повеќето земји, тој навистина отвора нови полиња: ниту еден претходен текст на КОП нема спомнато транзиција од нафтата и гасот, горива што ја поткрепуваат глобалната економија со децении.

Колку брзо ова ќе стане реалност нема да одлучи дипломатското тргување со кое се склучи денешниот договор, туку инвеститорите, потрошувачите и националните влади. По ветувањето за постепено укинување на јагленот во Глазгов пред две години, потрошувачката продолжи да расте и за светот останува многу мала веројатноста да го ограничи затоплувањето на целта на Парискиот договор од 1,5 Целзиусов степен.

Сепак, одлуката во Дубаи е важна одредница во насоката на светското патешествие кон енергетски систем со ниско ниво на јаглерод. Текстот исто така вклучува договори за тројно зголемување на употребата на обновлива енергија и двојно зголемување на стапката на ефикасноста до крајот на деценијата. 

„Договорот ќе биде добар колку и неговата имплементација. Ние сме она што го правиме, а не она што го кажуваме“, рече Ал Џабер. „Мораме да ги преземеме неопходните чекори за да го претвориме овој договор во опипливи акции“.

„Терминологијата на КОП28 што го турка падот на употребата на фосилни горива ќе испрати ’сигнал’ дека ’светот сега размислува за тоа’ и ќе го промени начинот на кој инвеститорите го проценуваат ризикот од тие потфати“, рече Џонатан Першинг, директор за животна средина во фондацијата „Вилијам и Флора Хјулит“ (William and Flora Hewlett Foundation) и американски претставник што важи за ветеран во преговорите за климата.

Дипломатска победа

Договорот склучен во последен момент е дипломатска победа за ОАЕ и Ал Џабер, чија улога во нафтената индустрија го направи контроверзен избор на претседавач со годинешниот самит. Имаше некои шпекулации дека тој ќе ја користи својата улога за да лобира за нафтени зделки и расправии за научната издржаност на климатските промени - а на крајот тој ќе тврди дека успеал.

Ал Џабер исто така го искористи своето претседателствување за цврсто да ја внесе индустријата за нафта и гас во процесот на КОП, при што имаше повеќе претставници на компаниите за фосилни горива отколку на кој било претходен самит, што наиде на критики од климатските активисти.

Тој склучи договор меѓу повеќе од 50 компании за намалување на емисиите од нивните операции. Тоа не кажува ништо за нивото на производство на нафта и гас, но ветувањето за намалување на загадувањето од метан - 80 пати поопасно од јаглерод диоксид - на речиси нула до крајот на деценијата може да има значајно влијание врз емисиите.

Тоа не ја спречи Саудиска Арабија да води заднинска акција против каков било обид да се вклучи постепеното исфрлање на фосилните горива во текстот. Како што КОП28 зеде полн замав, министерот за енергетика на кралството беше прашан од „Блумберг њуз“ дали би бил среќен да види „исфрлање“ во текстот.

„Апсолутно не“, одговори тој.

Организацијата на земјите извознички на нафта (ОПЕК) подоцна испрати писмо до членките, барајќи од нив да лобираат против секој текст што цели на фосилните горива, а не на емисиите.

Додека финалната терминологија на договорот беше разводнета за да ги одрази нивните грижи, на крајот коалицијата на производители на нафта остана премногу изолирана за да може да се спротивстави.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар