Можност за работа од далечина на вработените во јавниот сектор предвидува новата регулатива, која по предлог на Владата по скратена постапка е веќе влезена во собраниска процедура. Во членот 25 од предлог-законот за вработените во јавниот сектор се наведува дека „секретарот односно функционерот, по потреба на институцијата или на вработениот, може да ја организира работата, освен во своите деловни простории, и од далечина или комбинирано“.
Како вршење работа од далечина се смета работа што вработениот ја врши во својот дом или во простории по свој избор што се надвор од работните простории на работодавецот.
„За вршење на работата од далечина, секретарот односно функционерот задолжително воспоставува соодветна евиденција на работното време и ги обезбедува потребните средства за работа од далечина“, пишува во предлог-законот.
Во него се додава дека работата на далечина не може да има никакво влијание на основната плата.
„Организацијата на работата од далечина ја уредува секретарот односно функционерот на институцијата со интерен акт“.
Примената на новите законски одредби е предвидена од 1 јануари 2025 година.
Можност за злоупотреби?
Според последниот Регистер на вработените во јавниот сектор, на 31.12.2022 година 129.374 лица имале засновано работен однос во вкупно од 1.354 институции на јавниот сектор. Во изминативе години преку ревизорски извештаи и наоди на Владата беа откриени повеќе случаи на лица вработени во различни институции што земаа плата а не одеа на работа односно не работеа.
Еден од највпечатливите примери за тоа е Министерството за политички систем и односи меѓу заедниците, каде што поради политички интереси со години беа реализирани таканаречени „рамковни вработувања“ без соодветна систематизација на вработените. Симптоматично е што за голем број од нив не беа обезбедени канцеларии односно простор за работа. По притисокот на јавноста, првиот вицепремиер и министер за политички систем Артан Груби до Владата во 2021 достави план за распределба на 1.357 административни службеници во други институции. Работниците што одбија да работат на новите работни места добија откази.
Имајќи ги предвид ваквите искуства, легитимно е прашањето дали новото законско решение отвора можност за злоупотреби и дискрециско право на одредени функционери да решаваат кои вработени од јавниот сектор можат, а кои не можат да работат од далечина.
Неизвесно усвојувањето на новата регулативата
Сè уште е неизвесно дали пратениците во Собранието ќе го усвојат предлог-законот за вработените во јавниот сектор. Неофицијално, постои неусогласеност во власта, пред сè меѓу Алијансата на Албанците и ДУИ, околу усвојувањето на регулативата за реформи во администрацијата. Тука потпаѓа и овој предлог-закон, кој го подготви Министерството за информатичко општество и администрација предводено од Азир Алиу, кој доаѓа од редовите на Алијансата. Во јавноста вчера излезе информација дека Алиу сака да поднесе оставка пред планираното распуштање на Владата закажано за четврток, токму поради тоа што нема поддршка за регулативата за реформи во администрацијата.