.webp){kind=icon}
Од 1 јули до крајот на 2024 година Унгарија ќе претседава со Советот на Европската Унија. Таа должност ја става Унгарија, предводена од контроверзниот премиер Виктор Орбан, под лупа поради честото спротивставување на одлуките на ЕУ. Иако од земјата што го презема претседавањето се очекува да дејствува непристрасно во интерес на целата Унија, многумина се прашуваат дали владата на Орбан може да ја исполни таа улога со оглед на нејзините досегашни политички потези.
Белгија го започна своето претседавање во јануари, за ефективно донесување законски решенија пред изборите за Европскиот парламент. До април беа усвоени повеќе од 60 законски предлози, меѓу кои се и новиот пакт за азил и миграција и пакетот за буџетска контрола. Белгија исто така успеа да ги унапреди мерките за поддршка на Украина и да усвои санкции против Русија, нагласувајќи го нејзиниот проактивен став. Од друга страна, Унгарија се соочува со потенцијални пречки, со оглед на контроверзните односи на Орбан со институциите на ЕУ и неговата проруска политика.
За својот претседателски мандат го усвои слоганот „Направи ја Европа повторно голема“, што потсетува на кампањата на поранешниот американски претседател Доналд Трамп. Премиерот одржа говор на конференцијата во Будимпешта претходно годинава, каде што ја поддржа кандидатурата за реизбор на Трамп и употреби сличен слоган.
Според соопштението на унгарската влада, логото на претседателството е инспирирано од Рубиковата коцка, познат унгарски изум што годинава слави 50-годишнина. Коцката го има унгарското знаме на едната страна и знамето на ЕУ од другата страна.
Bloomberg
Седум приоритети за шестмесечното претседателство
Унгарија постави седум приоритети за своето претседавање: подобрување на конкурентноста, заедничка одбрана и заштита на надворешните граници, како и подобрување на кохезивната политика, земјоделството и решавање на демографските проблеми.
Исто така, Унгарија очекува напредок во укинувањето на контролите на копнените граници на шенген за Бугарија и Романија, како и во борбата против антисемитизмот.
Една од клучните цели ќе биде проширувањето на ЕУ, со акцент на Западен Балкан. Унгарија сака да одржи самит на ЕУ во регионот со земјите од Западен Балкан.
Законски предизвици
Унгарија ќе се соочи со неколку клучни законски предлози. Први од нив се стратегијата „Од фарма до виљушка“ и Заедничката земјоделска политика (ЗЗП), каде што ќе ги надгледува предлозите за генетски модифицираните култури и благосостојбата на животните за време на транспортот. Се очекуваат тешки преговори со оглед на постојното противење на земјите членки.
Понатаму, новата регулатива за задоцнето плаќање, која е насочена кон поддршка на малите и средните претпријатија, се соочува со отпор од неколку земји членки, што го отежнува постигнувањето консензус.
Европската одбранбена индустриска програма (ЕДИП), со буџет од 1,5 милијарда евра, се обидува да ги зајакне одбранбените капацитети на ЕУ. Сепак, унгарската амбивалентност кон финансирањето на одбраната, особено за Украина, може да го комплицира напредокот.
Поттикнувањето на инвестициите од граѓаните на ЕУ е исто така на агендата, но тие напори се соочуваат со отпор од финансиските сектори и земјите членки што ги штитат нивните финансиски интереси. Пакетот за управување со кризи и осигурување депозити ќе биде уште една област каде што Унгарија ќе ги започне преговорите за стабилизација на банкарскиот сектор, кој е многу техничка и контроверзна област.
Со оглед на прорускиот став на Унгарија, понатамошните санкции против Русија или нивното спроведување против избегнувањето санкции веројатно нема да напредуваат, што ќе биде уште еден предизвик за време на нејзиното претседателство.
Bloomberg
Предизвици за Украина
Новото претседателство може да претставува предизвик за Украина, која официјално ги отвори преговорите за пристапување во Унијата. Имено, многумина веруваат дека таа земја би можела да го блокира напредокот на Украина, обвинувајќи ја за непочитување на правата на унгарското етничко малцинство.
Сепак, Орбан само неколку дена пред претседателството изјави дека нема причина за страв.
„Унгарија не се согласува со овој пристапен процес, но ние не го блокираме и поддржуваме почеток на преговори“, рече унгарскиот премиер, опишувајќи ги преговорите како „чисто политички мотивиран процес“.
„Ова не е прашање за согласување или противење на членството во ЕУ, но прво треба да испитаме какви би биле последиците ако примиме земја што е во војна и чии граници не се дефинирани во практика“, додаде тој.
Исто така Орбан изјави дека планира да ги принуди институциите што ги смета за финансиери на војната во Украина да ги покријат трошоците за паричната казна што Европската Унија ѝ ја изрече на Унгарија поради непочитување на политиките за азил.
Орбан ја даде изјавата за време на посетата на Берлин, а тоа може да резултира со нова давачка за финансиската индустрија.
Имено, Европскиот суд на правдата изрече казна од 200 милиони евра плус дополнителна дневна казна од еден милион евра против владата на Орбан поради намерно игнорирање на правилата на ЕУ за третман на државјани на трети земји што бараат азил во земјата. Судот со седиште во Луксембург рече дека Унгарија незаконски приведувала баратели на азил и депортирала луѓе без да следи соодветни процедури.
„Ќе најдеме начин да направиме тоа да му наштети на Брисел повеќе од нам“, рече Орбан во интервју за државното радио.
Говорејќи од Берлин за време на посетата на германскиот канцелар Олаф Шолц, Орбан рече дека неговите службеници работат на законодавство што ќе ја префрли казната на „шпекулантите“ што „профитираат“ од војната во Украина или што даваат заеми за финансирање на војната или што профитираат од миграцијата.
Иако не прецизира кои институции или поединци ќе ја платат давачката во интервју за унгарските медиуми, Орбан има историја на воведување специјални даноци за банките и другите индустрии за да ги пополни буџетските дупки, пишува „Блумберг“.
Сепак, унгарската влада изјави дека ќе му посвети посебно внимание на почитувањето на правата на националните малцинства во земјите кандидати.
Како што Унгарија го презема претседавањето со ЕУ, нејзината способност да ги балансира националните интереси со целите на ЕУ ќе биде под лупа. Иако беа дадени ветувања за неутралност и амбициозни планови, минатото однесување и политичките ориентации на Унгарија укажуваат на тоа дека ЕУ има шест предизвикувачки месеци пред себе.
