.webp){kind=icon}
Кампањата на западните земји за дефинансирање на Кремљ и принудување на претседателот Владимир Путин да се откаже од војната во Украина, достигнува деликатна фаза. Од 5 февруари, Европската унија ќе им се придружи на Велика Британија и САД во забраната за увоз на руски дизел и други нафтени деривати преку море. Оваа мерка, заедно со ограничувањето на цената на рускиот извоз на гориво, може да направи значителна дупка во приходите на Москва. Од друга страна, ако европските купувачи не можат да најдат алтернативни залихи, санкциите би можеле да натрупаат нови трошоци за индустриите зависни од дизел, како што се земјоделството и патниот транспорт и да им отежнат на владите да ја ограничат инфлацијата.
1. Зарем руската нафта веќе не е под европски санкции?
Е, но тоа се однесува на нерафинираната сурова нафта, која е предмет на европски забрани и горна цена од 60 долари за барел, наметната на субјектите кои сè уште купуваат од Русија. Новите санкции ќе влијаат на поморските руски рафинирани горива. Земјата е исто така голем извозник на нафта, која може да се користи за производство на бензин, пластика и мазут, што пак често се користи во производството на електрична енергија и транспортот. Исто така, испорачува авионско гориво, вакуумски гас и други нафтени продукти. Севкупно, Русија сочинуваше 9,3 отсто од глобалниот товар на нафтени деривати по волумен во 2022 година, околу 0,5 процентни поени повеќе од нејзиниот удел на пазарот на сурова нафта, така што овие последни санкции на ЕУ се исто толку значајни.
Русија сè уште е најголемиот снабдувач на дизел во ЕУ / Околу половина од увозот на дизел во ЕУ и Велика Британија во 2022-та беа од Русија
Bloomberg
2. Како ќе функционира ограничувањето на цената?
На ист начин како и ограничувањето за суровата нафта наметнато од земјите вклучувајќи ги членките на Г7 и ЕУ. Секој што плаќа над ограничувањето за производи испратени од Русија нема да може да добие осигурување и финансирање од клучните земји-учеснички. Тоа е голема работа, имајќи предвид дека преку Лондон се осигурани повеќе од 95 отсто од светските прекуокеански танкери. Идејата е дека, дури и ако купувачите во Африка и на други места се подготвени да купат руски дизел над ценовниот плафон, повеќето од светските танкери нема да можат да го испорачаат. Цените на нафтените деривати флуктуираат и Г7 има за цел да има два ценовни плафона, а за нивоата допрва треба да се одлучува. Можно е дел од руското гориво да се испорачува по неограничени цени преку флота на танкери во „сенка“, која не е зависна од западните услуги.
3. Како купувачите од ЕУ ќе го заменат руското гориво?
Еден од нивните најтешки предизвици ќе биде замена на производите од типот на дизел што се погон за автомобилите, камионите, земјоделските машини, бродовите, производствената и градежната опрема. Од руските пристаништа во 2022 година беа испорачани околу 220 милиони барели, што е доволно да се наполнат околу 14.000 олимписки базени. Добавувачите на Блискиот Исток, каде што се развиваат нови рафинерии, се очигледна алтернатива. Индија и САД, исто така, би можеле да помогнат да се пополни празнината.
4. Дали ова ќе биде доволно?
Делумно зависи од тоа дали компаниите во Кина ќе користат зголемени извозни квоти за да направат повеќе нафтени производи достапни на глобалниот пазар. Ова би требало да ослободи дополнителни барели за испорака во ЕУ. Повисоката квота не мора да значи дека ќе се реализира целиот можен извоз, особено со отворањето на кинеската економија, откако Пекинг се откажа од строгата политика на „нулта ковид“. Се поставува и прашањето дали Русија ќе продолжи да извезува дизел. Ако тоа се случи, глобалните трговски текови во суштина ќе бидат помешани. Сè уште би имало исто количество руско гориво во светот, само што би се испраќало на други места. Меѓутоа, ако Русија не може да најде доволно купувачи и на крајот биде принудена да го намали производството, тоа би можело да ја намали глобалната достапност. Штрајковите во францускиот нафтен сектор дополнително ги компликуваат работите.
5. Кој е идеалниот исход за ЕУ?
Лидерите на ЕУ се надеваат дека новите санкции ќе влијаат на руските финансии без да предизвикаат шок во снабдувањето со енергенти што ќе ги наруши клучните индустрии и ќе им отежне на владите да ја стават инфлацијата под контрола. Ако плафонот на цената е премногу низок, руските компании може да одбијат да продаваат или понапорно ќе работат на тоа да најдат начини да ги заобиколат мерките. Ако е превисок, ќе трпат непријатности со тоа што ќе бараат нови клиенти. Потенцијални нови купувачи за руските горива може да бидат Турција, како и земјите во Африка и Латинска Америка.
6. Дали може да има несакани последици?
Некои земји може да влезат во редот за неочекувани добивки ако навистина купат руски дизел по ограничени цени за да ги покријат своите домашни потреби и да го продаваат горивото од нивните рафинерии на купувачите од ЕУ по многу повисока цена. Исто така, речиси и да нема начини да се спречат купувачите кои не се членки на ЕУ, како што е Индија, да купуваат руска сурова нафта, да ја преработуваат во сопствените рафинерии за производство на гориво, а потоа легално да ги продаваат тие барели на купувачи од ЕУ. Трговците кои се подготвени целосно да ги прекршат правилата може да испраќаат руско гориво во една земја, да го измешаат со друго гориво (или едноставно да му стават друга декларација) и да го испратат во ЕУ. Би можело да биде многу тешко да се докаже вистинското потекло на таков товар.
