.webp){kind=icon}
Речиси 124 милиони евра им должат домаќинствата и компаниите на финансиските друштва во земјава. Во согласност со последните податоци, кои се заклучно со третиот квартал минатата година, најголем дел од овој долг или 88,3 отсто е задолжување на домаќинствата. Финансиските друштва се компаниите што во земјава се познати по издавањето таканаречени „брзи кредити“.
Брзо овде е одобрувањето, а пристап до пари имаат и граѓаните што ги избегнуваат подолгите процедури во банките. Тие пари се за покривање итни потреби, но финансиските друштва секако ја земаат предвид кредитната историја на граѓаните. Сумата што граѓаните ја должат кон овие финансиски друштва можеби не е голема, но има тренд на раст, а во трите квартали минатата година издадените кредити кон домаќинствата се зголемиле за 22,3 милиони евра или за над 25 отсто во однос на крајот на 2021 година. Заклучно со третиот квартал лани, домаќинствата им должат на финансиските друштва 109, 5 милиони евра.
Анализираме колкаво е учеството на долгот на домаќинствата кон финансиските друштва. Според овие податоци, станува збор за ниска задолженост, која во сите долгови што ги имаат граѓаните учествува со околу два отсто. Вкупно 35 друштва функционираат на пазарот во земјава, од кои нешто помалку од 60 отсто се домашни субјекти, а преостанатите се странски.
Во земјава регулацијата на финансиските друштва ја прави Министерството за финансии, од каде што велат дека нема големи ризици од презадолженост на граѓаните кон овие компании, особено затоа што тие работат со сопствени средства, односно не користат депозити на населението.
Од Народната банка, каде што само собираат податоци за сите преостанати финансиски институции во земјава, па и за финансиските друштва, дадоа посодржаен одговор.
„Според последниот Извештај за финансиската стабилност за 2021 година, небанкарските финансиски институции (лизинг-компаниите и финансиските друштва) во 2021 година и натаму имаат релативно помала улога во финансирањето на домашниот корпоративен сектор (учество од 1,6 отсто во вкупниот долг). Сепак, динамички гледано, видливо е забрзување на растот на кредитите одобрени од финансиските друштва на приватниот сектор, што секако бара внимателно следење. Особено треба да се има предвид дека финансиските друштва главно ги покриваат потребите на оние категории физички и правни лица што имаат потежок пристап до кредитите на банките, наплатувајќи притоа значително високи камати и други надоместоци.
Засега задолженоста на домашното население е главно кај домашните банки, при што уделот на долгот кон финансиските друштва е релативно низок (околу 2 процента). Но, можна е чувствителност кај одделни категории кредитокорисници, кои се повисоко задолжени во однос на доходот, што им ја ограничува пристапноста до банкарски кредити“, велат од Народната банка за „Блумберг Адрија“.
Инаку, во третиот квартал од 2022 година вкупните средства на финансиските друштва изнесуваат речиси 140 милиони евра, што е учество од 0,9 отсто во вкупните средства на финансискиот сектор (без средствата на Народната банка). Вкупните средства на финансиските друштва претставуваат еден отсто од проектираниот номинален бруто-домашен производ за 2022 година.
Кај деловните банки пак, долгот на домаќинствата заклучно со крајот на 2022 година изнесува 3 милијарди и 484 милиони евра. Вкупните кредити во земјава на крајот на минатата година достигнаа 6,8 милијарди евра и се за 9,4 отсто поголема од декември 2021 година.
Со помош на Наташа Хаџиспиркоска Стефанова
