Буџетот за плати за 10 години пораснал за над 180 милиони евра

За десет години, сумата за плати за јавниот сектор во буџетот се зголемила за над 183 милиони евра. Анализата на буџетите од 2014 до 2023 покажува дека оваа ставка расте без исклучок, а допрва динамиката ќе се зголемува.

Со вчерашниот договор, меѓу Владата и Сојузот на синдикатите на Македонија, трошоците за плата за јавната администрација ќе растат побрзо. Договорено е веќе од септември, аминистративците да земаат за 10 отсто поголема плата, до Нова година да им биде исплатен и регрес за годишен одмор во износ од 10.000 денари, наместо сегашните 9.000. 

Колку ќе чини ова зголемување, министерот за финансии Фатмир Бесими не кажа, рече дека се прават пресметки и дека парите ќе бидат обезбедени со ребалансот во септември. Не кажа ни од која ставка ќе се крати за да се обезбедат пари за оваа намена.

Дополнително, многу поголемо зголемување на буџетската ставка за плати ќе има од 2025 година. Имено, според вчерашниот договор за новиот општ колективен догвор, од март 2025  платите ќе се пресметуваат со коефициент според просечната бруто плата. Ова значи зголемување на платите за над 45 отсто, а само зголемувањето ќе го чини буџетот меѓу 96 и 100 милиони евра, велат за „Блумберг Адрија“ извори од преговарачките тимови.

Расте товарот врз приватниот сектор

Проблемот со платите во јавниот сектор стана многу поактуелен откако државата со закон ја утврди минималната плата, а капката што ја прели чашата беше зголемувањето на платите на 1.060 функционери за 78 отсто.

По постигнувањето на договорот за минималната плата пред две години, таа беше утврдена на 18.000 денари и со закон беше регулирано дека ќе расте секоја година и половина од нејзиниот износ ќе зависи од стапката на инфлација, а половина од растот на просечната плата. Па така, годинава во март, минималната плата се зголеми на 20.175 денари, пред се заради високата инфлација лани (14,2 отсто на годишно ниво).

Со закон исто така се утврди дека со растот на минималната плата во март, работодавачите имаат обврска да ги усогласат другите плати заклучно со септември,

„Ние немаме комоција како државата да преговараме за зголемувањето на платите. Ние мораме да го почитуваме законот и во март да ги зголемиме минималните, а потоа до септември да извршиме усогласување на сите плати. Товарот врз приватниот сектор е се поголем затоа што ние сме тие што го полниме се поголемиот буџет“, вели еден сопственик на голема компанија од приватниот сектор во земјава кој инсистира на анонимност.

Токму приватниот сектор е предводник на растот на просечната плата во земјава која лани беше зголемена за над 12 отсто и постојано расте.

Дали со платите ќе расте и продуктивноста во јавниот сектор?

Притисокот врз компaниите се зголемува постојано затоа што освен што расте апсолутниот износ кој легнува на сметката на работниците, растат и давачките за придонеси и даноци, а расте и износот за К-15 кој треба да го исплатат. Во 2022 година, овие трошоци изнесувале 38 отсто од бруто платата што е малку под европскиот просек. Овој процент, во Швајцарија на пример, изнесува 20 отсто.

Експертите постојано повикуваат платите да ја следат продуктивноста, па оттука сега главното прашање е дали гломазната и неефикасна администрација ќе го оправда покачувањето на платите.

Државата најавува дека сега како што се договорија за платите, така ќе се договорат со синдикатот и за оптимизација на јавниот сектор, прашање кое се избегнувало заради последователните кризи. Вицепремиерот задолжен за економски прашања, Фатмир Битиќи, вели дека во некои сектори кај администрацијата нема превработеност, но во други има и тука ќе мора да се најде договор со синдикатот.

Влада

„Следниот чекор за дискусија е оптимизација на јавниот сектор затоа што повисоки плати значи поголема ефикансност,  а ефиканоста се мери преку задоволството на граѓаните за услугите кои ги добиваат“, рече Битиќи.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар