Првиот ден од август носи ново задолжување. Државата денеска ќе одржи две аукции на кои ќе запише хартии од вредност во висина од 2,4 милијарди денари или околу 39 милиони евра.
Едната аукција е за државни записи со рок на достасување од 12 месеци. По оваа основа задолжувањето ќе изнесува две милијарди денари (32,5 милиони евра). На оваа сума за една година каматата ќе изнесува 4,25 отсто.
Другата аукција на износ од 400 милиони денари (6,5 милиони евра) е за 15-годишни државни обврзници. За нив каматата изнесува 6,15 отсто.
Прочитај повеќе
Граѓаните купија обврзници за 23,5 милиони евра
Успешно заврши роцесот на издавање на првата емисија на граѓанската обврзница.
13.07.2023
Буџетскиот дефицит двојно поголем од лани
Даночните приходи во овој период паднале на 586 милиони денари од 874 милиони денари лани.
31.07.2023
По 600 евра К-15 во ЕСМ и МЕПСО, а компаниите наддаваат за регресот
Постигнат е договор регрес за годишен одмор да добива и целокупната администрација
11.07.2023
Државата собира ДДВ помалку од лани, време ли е за ребаланс?
До април проходите од ДДВ се за 7,2 отсто помали од лани
06.06.2023
По основа на државни хартии од вредност (записи и обврзници) овој месец Министерството за финансии од претходни аукции треба да врати 1.540 милиони денари или 25 милиони евра. Тоа значи дека само по една аукција, нето-задолжувањето ќе изнесува 14 милиони евра.
Зачестија аукциите, минатиот месец запишани близу 90 милиони евра
Архивата со податоци на веб-страницата на Министерството за финансии покажува дека во текот на јули биле објавени три проспекти за 12-месечни државни записи (последниот е за денешната аукција), а подолг период наназад државата објавувала по две задолжувања месечно.
Минатиот месец, на 11 и на 18 јули биле запишани вкупно 46,4 милиони евра. По основа на 15-годишни обврзници, пак, во јули Министерството во истите денови се задолжило со над 19 милиони евра.
Дополнително, минатиот месец првпат имаше емисија и на граѓански обврзници, кога државата запиша 23,5 милиони евра кај граѓаните. За нив за две години ќе плати камата од пет отсто.
Вкупно, на сите аукции во јули се запишани 89 милиони евра. По основа на државни хартии од вредност, пак, државата минатиот месец врати 37,5 милиони евра.
Како што расте бројот на аукции на државни хартии од вредност и сумите што се побаруваат на нив, така расте и дефицитот во буџетот. Според податоците за реализација на буџетот што Министерство за финансии ги објави минатата недела, во првата половина од 2023 година минусот во буџетот е двојно поголем од лани. Односно во периодот од јануари до јуни годинава државата потрошила 383,3 милиони евра повеќе од тоа што собрала. Лани „дупката“ изнесувала 167,5 милиони евра.
Главната причина за зголемувањето на буџетскиот дефицит е потфрлањето кај даночните приходи, особено кај данокот на додадена вредност, по кој за половина година се собрани 518 милиони евра или 0.11 отсто помалку во споредба со истиот период од минатата година.
Втората причина е зголеменото трошење на државата. Во првите шест месеци од оваа година вкупните расходи се зголемиле на 154,8 милијарди денари (2,5 милијарди евра) споредено со ланските 126, 8 милијарди денари (две милијарди евра).
Буџетските расходи допрва ќе растат, со оглед на тоа што Владата се договори со Сојузот на синдикатите на Македонија за зголемување на платите за јавниот сектор за 10 отсто од септември, ставка што не беше предвидена со буџетот за 2023 година. Владата се обврза да исплати и по 10.000 денари за регрес за годишен одмор за истите вработени, што исто така не беше предвидено со годинешниот буџет.
Поради овие непредвидени трошоци, министерот најави ребаланс на буџетот по годишните одмори, во септември.
Каматата расте
Затегнувањето на монетарната политика на глобално ниво го поскапува домашното задолжување. Каматната стапка за 12-месечните државни записи сега изнесува 4,25 отсто и е на највисоко ниво од 2012 година. Каматата, пак, на државните обврзници изнесува 6,15 отсто. Над оваа стапка била во 2011 година.
Каматите забрзано растат во последната година. На пример, на аукцијата одржана исто така на 1 август лани за 15-годишните обврзници приносот изнесувал четири отсто, а за едногодишните записи два отсто.