.webp){kind=icon}
Македонија не произведува, ама увезува на тони. Инсектициди, фунгициди, хербициди и сите во групата пестициди транзитираат низ територијата на земјава. Според податоците, вредноста на пестицидите што биле увезени во земјава од почетокот на годината е над 530 милиони денари. Најголемо количество е увозот на хербициди (хемиски соединенија, препарати што служат за уништување на плевелните растенија), па следуваат фунгициди (пестициди што се користат за убивање паразитски габи). Најмалку се увезени инсектициди или само 1.148 килограми, во вредност од три милиони денари.
Земјоделците поради ниски цени купуваат пестициди од соседните земји
Цената и ефикасноста се главниот интерес на земјоделците при купувањето пестициди. Едукацијата за нивното користење е на ниско ниво, иако во земјава е невозможно да се најдат пестициди што се забранети, начинот на дозирање и користењето на овие агрохемиски средства ги полнат зеленчукот и овошјето со огромно количество пестициди што се штетни за човекот. Проблемот не е во извозот на зеленчук и овошје туку во внатрешниот пазар, или она што граѓаните го купуваат на пазарите и во пилјарите, бидејќи земјоделците го ставаат профитот пред безбедниот и квалитетен производ.
„Потфрламе во контролите на земјоделците, пред самата берба на производот го зголемуваат количеството на пестициди за да може истиот производ да биде прва класа и да се најде на пазарите. Во последните 10 години може да се каже дека за 10 пати е зголемена употребата на пестициди. Тоа значи дека ако порано имаше по еден пестицид за секоја култура што не е штетен за човекот, како на пример бордовска чорба против пламеница, сега се користат потоксични пестициди, штетни за човековото здравје“, вели професорот Илија Каров.
Приватна архива/ Илија Каров
Цената на пестицидите, која според професорот во земјите од регионот е двојно пониска, ги тера земјоделците сами да ги купуваат и увезуваат овие препарати.
Во земјоделските аптеки може да се најдат пестициди со поминат рок
Домати, краставици, пиперки, кромид, зелка, лубеница, диња, грозје, јаболка, праски, цреши, вишни, сливи се примарните производи од кои Државниот инспекторат за земјоделство редовно зема мостри. Годинава се земени 135 мостри. Најчестите неправилности што ги утврдиле кај земјоделците е неводење или несоодветно водење евиденција на користените пестициди. Инспекторите не утврдиле повисоко присуство на резидуи од пестициди или користење забранети пестициди.
Во земјоделските аптеки во кои можат да се купат вакви агрохемиски средства инспекторите направиле 150 контроли во текот на годинава.
„Во земјоделските аптеки на територијата на целата држава во однос на пласирањето неодобрени фитофармацевтски производи на пазарот досега нема утврдено присуство на неодобрени пестициди“, велат од инспекторатот.
По спроведените контроли, аптеките најчесто добивале опомени, но им биле одземени и одредени пестициди со поминат рок.
Три пратки од Македонија го вклучиле алармот на европскиот систем РАСФФ
Низ системот за брзо предупредување за храна и добиточна храна во рамките на ЕУ од почетокот на годинава имало три нотификации за небезбедна храна што се испитувала на самите граници пред да влезе во земјата за која биле наменети производите.
Две од пратките се вратени од Хрватска, додека едната е од Данска. Во пиперки наменети за хрватскиот пазар имало присуство на остатоци од пестицидот форметанат, ефикасен инсектицид што се користи во производството на овошје и зеленчук, но високо акутно токсичен доколку во организмот влезе по орален пат. Во свежикраставици што требало да завршат на истиот пазар е пронајден хлорпирифос, кој може да предизвика пречки во физичкиот и менталниот развој.
Во кисели краставички произведени во Македонија што се продавале во маркетите во Данска имало непријавен алерген сулфур диоксид. Проверката била направена од страна на данските институции, а производите биле повлечени.
РАСФФ систем/Европска комисија
Европската комисија планира до 2030 година да ја намали употребата на пестициди до 50 отсто. Планот опфаќа низа забрани, како наметнување нови и поголеми даноци за пестициди, поголемо намалување на особено опасните пестициди, како и компромиси за целосна забрана на хемикалии.
