.webp){kind=icon}
Ако 2023 година беше година во која ЕСГ (од англиски ESG - environmental, social and governance) беше предизвик во мејнстрим медиумите, 2024 година ќе докаже дека ЕСГ-стандардите се тука за да останат. Брзото ширење на задолжителните известувања е значајно не само за бројот на компании од кои наскоро ќе се бара да известуваат според стандардизираните рамки туку и за длабочината и обемот на овие барања за известување.
Ова е еден од заклучоците на дебатата за ЕСГ што беше дел од конференцијата „Економист - Ворлд ахед мит ап“ (The Economist, the World Ahead Meet UP).
Впрочем, 2024 година ќе биде година кога компаниите треба да почнат сериозно да го сфаќаат ЕСГ не само како вежба за усогласеност и управување со ризик туку и како можност за редизајнирање на нивните деловни модели од почеток. Вистинската интеграција на ЕСГ ќе значи дека процесите на дизајнирање се преправаат, стратегиите за набавки се препишуваат и напорите за маркетинг и за комуникација се менуваат на подобро, односно ЕСГ повеќе нема да биде само „додаток“, туку суштински дел од деловната стратегија.
Панелистите, експерти за ЕСГ, се согласија дека во Македонија има доста предизвици на тој план, но некои компании веќе се на тој пат.
Емилија Спировска/The World Ahead Meet UP
„Низ секоја поединечна единица ги имплементираме политиките што се групациски битни и тоа ни носи задоволство. Ние веќе 10 години го билдаме овој систем - ЕСГ. Ги мериме сите аспекти и известуваме за нив - создаваме импакт-извештај видлив на нашата веб-страница, за сите аспекти во рамките на нашата институција, за начинот на кој се создава корпоративната култура“, вели Емилија Спировска, членка на Управниот одбор на „Прокредит банка“.
Душан Митрев, генералниот директор на „Пивара Скопје“, рече дека како компанија со стогодишна традиција бараат стратегиски партнери со кои имаат заеднички интерес за остварување на целите и на стратегиите, а тоа, како што вели, е свет без отпад и свет без јаглеродни емисии. „Ние сме препознаени во светски рамки, за што сведочат признанијата што ги добиваме со години. Се стремиме да бидеме компанија пример на темата одржлив развој“, вели Митрев.
Душан Митрев/The World Ahead Meet UP
Балканскиот регион е дел од Европа, а Европската Унија игра клучна улога во воспоставувањето стандарди за известување и регулирање на ЕСГ. На крајот на 2019 година, Европската комисија за првпат го претстави амбициозниот план „Зелен договор“ (Green Deal), со цел да се постигне климатска неутралност до 2050 година.
Во услови кога на домашен терен нема регулатива и нема задолжителна обврска за ЕСГ-известување, многу малку компании впрочем се на тој пат. Експертите се согласуваат дека државата мора итно да почне да ја усогласува регулативата, а компаниите мора да разберат дека без овие стандарди тие може да бидат исфрлени од синџирот на набавки. Многу од нив гледаат на тоа како на дополнителен трошок иако овие вложувања на долг рок се секако исплатливи.
„Инвестициите во одржливоста се исплатливи во подолг рок, а од нив сите имаат бенефиција. Наша практика е прекинување на соработката со секој клиент што ѝ нанесува штета на средината, тоа е таа принципиелност, не можеме да мериме сè низ призмата на профитот, пораката на ЕСГ е впрочем - не профит по секоја цена“, вели Спировска.
Во земјава практично владее мислење дека ЕСГ е нешто ново и дека ја обележува денешницата, каков што е примерот со вештачката интелигенција.
„ЕСГ е нешто кон кое треба да се стремиме сите, без разлика дали има законска обврска или не. Сите треба да се грижиме за обезбедување еколошка благосостојба. Законодавството заостанува малку кога станува збор за заштитата на животната средина, за жал, затоа е неопходно да почнеме и да ја подигнеме еколошката свест дека заштитата е нешто што треба да го правиме за нас“, вели Ана Пепељугоска, адвокатка партнерка во адвокатското друштво „Пепељугоски“.
Ана Пепељугоска/The World Ahead Meet UP
„Во однос на ЕСГ добивме сугестија од странски клиент, кој ни рече дека треба да добиеме ЕСГ-сертификат за да соработуваме со него. Процесот на сертификација не беше едноставен, иако ние во многу наши сегменти бевме ЕСГ - проблемот беше јазикот на документите потребни за сертификацијата. Политиките за заштедата на електричната енергија, за селектирање на отпадот, пред сè на хартијата, која кај нас ја има многу, сето тоа го применуваме“, објаснува таа.
Инаку, EСГ стана клучна тема во светот на бизнисот и финансиите во последниот период. Александра Томиќ, главна уредничка на дигиталната редакција на „Блумберг Адрија“ со ЕСГ-сертификат на „Блумберг“, рече дека популарноста на ЕСГ рапидно растеше бидејќи инвеститорите, компаниите и регулаторните агенции ја сфатија неговата вредност, но дека, за жал, во медиумите е малку застапена тема.
Александра Томиќ/The World Ahead Meet UP
„Во последниот период многу нешта се сменија кај нас, но не и во доменот на медиумите, кои речиси и не ѝ посветуваат значење на оваа важна тема. Кога берзата ги донесе насоките за ЕСГ и Кодексот за корпоративно управување, на компаниите им беше наложено, ако сакаат, во финансискиот извештај да известуваат за тие теми. Тоа беше дочекано ’на нож’ од страна на Стопанската комора и токму конфликтот ги инспирира медиумите да известуваат на таа тема“, вели Томиќ.
Таа додаде и дека ако направиме споредба со морето од регулатива што е веќе усвоена и се очекува да биде усвоена од Европската Унија, лесно може да заклучиме дека овој кодекс е само еден мал чекор напред кон новата сегашност за корпоративниот свет, која во развиените земји се трасира со исклучително забрзано темпо во последниве години.
