Царините на Трамп стапуваат во сила — нов тест за светската економија

Новите сеопфатни царини на претседателот Доналд Трамп официјално стапија во сила во четвртокот, додека тој продолжува со својата бурна кампања за прекројување на глобалната трговија.

По месеци на хаотични закани и повлекувања, повисоките царински стапки за речиси сите трговски партнери на САД започнаа веднаш по полноќ по њујоршко време. Трамп ја потпиша директивата пред една недела, но мораше да остави време американската царина и граничната полиција да ги направат неопходните промени за да можат да ги собираат наметнатите царини.

Според процените на „Блумберг економикс“, со овие мерки просечната царинска стапка на САД ќе се искачи на 15,2 отсто, далеку над 2,3 отсто од минатата година и на највисоко ниво од времето на Втората светска војна.

По низа бурни преговори, Европската унија, Јапонија и Јужна Кореја прифатија царини од 15 отсто на нивните производи, вклучувајќи и клучни извозни стоки како автомобилите, кои инаку би се соочиле со стапка од 25 отсто. Другите земји добија стапки кои варираат од 10 отсто до значително повеќе.

Некои обиди за добивање подобри услови пропаднаа во последен момент. Претседателот на Швајцарија замина од Вашингтон во средата без да успее да ја намали царината од 39 отсто, а Трамп ги удвои царините за индиските производи на 50 отсто, а тие ќе почнат да се применуваат за три недели, тие се казна за земјата која купува руска нафта.

Bloomberg

Преговорите за повисоки царини за производите од Мексико, Канада и Кина, кои се меѓу најголемите трговски партнери на САД, продолжуваат по посебен пат. Трамп исто така најави дека наскоро ќе воведе царини за клучни индустрии, меѓу кои фармацевтската и индустријата за чипови.

Следните месеци ќе бидат тест за предвидувањата и на Трамп и на неговите критичари — дали царинскиот режим ќе предизвика драматични промени во американската економија.

Трамп вети дека повисоките царини ќе ги намалат трговските дефицити и ќе ги натераат компаниите да го вратат производството во САД. Неговите критичари пак предупредуваат дека тоа може да предизвика неконтролирана инфлација и недостиг на производи во продавниците.

Досега, ниту едното ниту другото не се оствари, но неодамнешните економски податоци укажуваат на потенцијални проблеми. Бројките за вработеност во јули покажаа најголема негативна ревизија на растот на работни места во САД од пандемијата со Ковид-19. Економскиот раст на САД забави во првата половина од годината, додека потрошувачите го намалија трошењето, а компаниите се приспособуваа на новите трговски правила.

Невработеноста сè уште е ниска, а цените не експлодираа, бидејќи компаниите засега апсорбираат најголем дел од трошоците. Но, некои експерти предупредуваат дека потрошувачите и бизнисите на крајот ќе ја платат цената.

Bloomberg

„Има знаци дека тешки времиња се на повидок. Многу компании правеа резерви пред царините да стапат во сила“, изјави Венди Катлер, потпретседателка на Институтот за политика на Азија и поранешна трговска преговарачка на САД. Таа предупреди дека е „речиси неизбежно цените да се зголемат“, бидејќи компаниите нема долго да ги одржуваат помалите маржи.

Царините на Трамп внесоа вознемиреност во светската економија уште од нивната прва најава и паузата во април, што поттикна месеци на интензивни преговори со трговските партнери. Несигурноста предизвика загриженост кај бизнисите во врска со нарушувањето на синџирите за снабдување и зголемените трошоци.

Сега, повеќето економии прифатија дека високите царини ќе останат во сила подолго време. Многу од нив ветија инвестиции во САД вредни стотици милијарди долари за да го одоброволат Трамп и да обезбедат договори за намалување на царините.

Сепак, клучните детали од плановите на Трамп сè уште не се разјаснети. Намалувањата на царините за автомобили за ЕУ, Јапонија и Јужна Кореја сè уште не се формализирани, па додека тоа не се случи, автомобилите ќе продолжат да се царинат по повисоки стапки. Деталите околу ветените инвестиции и промените во политиките за пристап на американските производи до нивните пазари — кои би можеле да помогнат во намалување на трговскиот дефицит — исто така сè уште не се објавени.

Аналитичари од водечките фирми од Волстрит ги предупредија своите клиенти да се подготват за повлекување. Во понеделникот, „Морган Стенли“, „Дојче банк“ и „Еверкор“ предупредија дека индексот S&P 500 најверојатно ќе се соочи со пад во наредните недели и месеци. Тоа предупредување доаѓа во услови на растечка загриженост за економијата на САД, откако минатонеделните податоци покажаа раст на инфлацијата, како и ослабување на растот на вработеноста и потрошувачката.

Животните трошоци беа клучното прашање на минатогодишните избори, а анкетите ја рефлектираат фрустрацијата од пристапот на Трамп. Според анкета на „Фокс њуз“, 62 отсто од гласачите не го одобруваат начинот на кој Трамп се справува со царините, додека 58 отсто се против неговиот даночен закон. Вкупно 55 отсто се незадоволни од неговото управување со економијата.

Постои неизвесност и околу одржливоста на програмата на Трамп, бидејќи неговата употреба на вонредни овластувања за воведување царини врз цели земји е оспорена на суд. За некои индустрии, како автомобилската и металуршката, постојат поцврсти правни основи за воведување таргетирани царини.

„Гледате како администрацијата се обидува да прикаже дека оваа фаза со царините се приближува кон крај и дека ќе има некаква сигурност“, вели Тим Маер, професор по право на Универзитетот Дјук, специјалист за трговија. Но, тој додава дека „способноста за имплементација е под сериозно правно сомнение“.

Трамп инсистира дека неговите потези ќе донесат нова економска златна ера и ги отфрла податоците што не се вклопуваат во неговиот наратив, па дури и ја отпушти директорката на статистичката агенција која ги објави последните податоци за вработеност.

Bloomberg

Трамп се фали и со зголемените приходи од царини, дури и сугерираше дека тоа може да резултира со враќање пари назад до некои Американци. Според податоци од Министерството за финансии на САД, приходите од царини достигнаа рекордни 113 милијарди долари за девет месеци заклучно со јуни.

Сè уште не е јасно дали има напредок во уште една од прокламираните цели на царинската програма: враќање на производството во Америка. Тој и неговите советници тврдат дека царините ќе доведат до бум на работни места во индустријата.

Но, Бред Џенсен, професор на бизнис школата на Универзитетот Џорџтаун, вели дека тешко е истовремено да растат приходите од царини и вработеноста во индустријата.

„И двете не можат да бидат вистинити истовремено“, вели тој. Ако има пораст на домашното производство, „тогаш нема да има приходи од царини“, бидејќи ќе се увезуваат помалку производи.

Во моментов нема коментари за веста. Биди прв да коментира...

Остави коментар