.webp){kind=icon}
Западните земји стануваат сè повнимателни за споделување технологија со Кина, при што САД и Холандија неодамна воведоа нови ограничувања за извозот на полупроводници и опрема што се користи за нивно производство. Во меѓувреме, кинеските компании се искачуваат во рангот на најголемите светски потрошувачи во истражување и развој - знак дека можеби повеќе нема да им треба западна технологија.
Глобални лидери во истражување и развој / Најновиот 12-месечен период што е на располагање
Bloomberg
Последниот пат кога составив еден од овие списоци пред пет години, производителот на мобилна инфраструктура и уреди „Хуавеј“ (Huawei Investment & Holding Co.) беше рангиран на шестото место, зад „Мајкрософт“ (Microsoft), исто како и сега, но беше единствената кинеска компанија во светските топ 25. Сега се приклучуваат и сопственикот на Тикток (TikTok), „Бајтденс“ (ByteDance Ltd.), сопственикот на Вичет (WeChat) и гигантот за игри „Тенсент“ (Tencent Holdings Ltd.), како и провајдерот за е-трговија, плаќања и облак-компјутери „Алибаба“ (Alibaba Group Holding Ltd). Бројката од 14,6 милијарди долари за „Бајтденс“ е за 2021 година и доаѓа од извештајот што компанијата го сподели со вработените минатата година, а го објави „Волстрит журнал“ (Wall Street Journal) во октомври. Информациите објавени на 1 април што „Бајтденс“ ги претстави пред инвеститорите се дека приходите се зголемени за 30 проценти во 2022 година, така што претпоставувам дека нивните трошоци за истражување и развој во 2022-та ќе бидат уште поголеми.
Сите други горенаведени бројки доаѓаат од јавно објавени финансиски извештаи, но компаниите имаат доста голема слобода во одредувањето што претставува трошење за истражување и развој. „Амазон“ (Amazon.com Inc.) дури не го ни пријавува тоа и, наместо тоа, вклучува поле во билансот на успех за „технологија и содржина“, кое веројатно главно се однесува на истражување и развој, но е нетранспарентно. Во 2017 и 2018 година, Комисијата за хартии од вредност на САД испрати серија писма до „Амазон“ барајќи од компанијата да ги пријави истражувањето и развојот како што прават другите компании, но се повлече откако „Амазон“ коментираше дека „неговиот деловен модел поттикнува истовремено истражување, дизајн, развој и одржување како на новите, така и на постојните производи и услуги“ и дека одвојувањето само како истражување и развој би било тешко да се спроведе и бесмислено за неговите инвеститори.
Можно е друга приватна компанија да потроши и повеќе за истражување и развој од 7,5 милијарди долари, кои ги вложува БМВ (BMW - Bayerische Motoren Werke AG), но тоа е малку веројатно. „Хуавеј“ е во сопственост на вработени, но објавува годишен извештај, како и германскиот производител на автоделови „Роберт Бош“ (Robert Bosch GmbH), во сопственост на семејството Роберт Бош, кое потроши 6,7 милијарди долари во 2022 година, што е доволно за 34-то место. Меѓу другите најголеми приватни компании во светот, се чини дека повеќето не ги пријавуваат своите трошоци за истражување и развој, но повеќето исто така не одговараат на профилот за голем потрошувач на истражување и развој.
Тој профил вклучува работа на полето на технологијата, фармацевтските производи или производството на автомобили. Ова е така со децении. Бројот на технолошки компании порасна, релативно со новодојденци - „Амазон“, „Гугл“ (Google) и „Мета“ (Meta Platforms Inc.), кои сега ги заземаат првите три места, и претежно кинески компании, кои се нови на листата. Но кога ја пронајдов листата на топ 20 во 2004 година, составена од Буз Ален Хамилтон врз основа на податоци на „Блумберг“, бев изненаден од тоа колку познати имиња содржи.
Глобални лидери за истражување и развој 2004 / трошења за истражување и развој
Bloomberg
Од компаниите наведени овде, кои моментално не се во првите 25, сите до една остануваат во првите 50.
Едно нешто што се смени од 2004 година е колку се најголемите трошачи пред другите. Оставајќи го „Амазон“ со неговото уникатно сметководство настрана, сегашниот број 2, „Алфабет“ (Alphabet), сопственикот на „Гугл“, троши над четири пати повеќе на истражување и развој отколку „Бристол Маерс“ (Bristol-Myers Squibb) на 20-та позиција. Во 2004 година, број 1 беше „Мајкрософт“ со трошоци малку над двојно повеќе од „Мерк“ (Merck), кој тогаш беше на 20-та позиција.
Повеќето врвни производители на автомобили трошат слични суми за истражување и развој, приспособени на инфлацијата, како што беа во 2004 година. Исклучок се „Фолксваген“ (Volkswagen AG) и БМВ, кои трошат значително повеќе, и „Форд“ (Ford Motor Co.), кој троши една третина помалку. Фармацевтските компании генерално трошат многу повеќе, но најспектакуларниот раст е во технологијата, меѓу оние што претпоставувам дека треба да почнеме да ги нарекуваме MAAAM компании (другите предложија MAMAA, но не се во право), за „Мајкрософт“, „Епл“, „Амазон“, „Алфабет“ и „Мета“. Со исклучок на „Епл“, трошењето на овие компании за истражување и развој оди кон измислување и подобрување не толку физички производи како алгоритми, системи за вештачка интелигенција и слично - што исто така важи и за кинеските колеги „Бајтденс“, „Тенсент“ и „Алибаба“. Во САД повеќето од овие компании во последно време најавуваат големи отпуштања, но ефектот врз нивните трошоци за истражување и развој е едвај видлив досега.
Децениски огромни зголемувања на трошоците за истражување и развој / трошења за истражување и развој во последните 12 месеци
Bloomberg
За самите компании, овие огромни зголемувања на трошоците за истражување и развој може да имаат ограничена вредност. Студија од 2020 година на сметководствени експерти од Универзитетот во Вашингтон и Универзитетот во Тексас покажа дека иако порано постоела силна врска помеѓу трошењето за истражување и развој и идната профитабилност, таа сега е значително послаба од 1990-тите. Доказите од националните и регионалните економии сè уште укажуваат на исплатливост во однос на зголемената продуктивност и раст, иако е премногу рано да се знае дали тоа ќе важи за бумот на истражување и развој од последните неколку години. Ако е така, се чини дека САД и Кина се најдобро позиционирани за профит.
