.webp){kind=icon}
Последните пораки од ЕЦБ де факто покажуваат дека првото намалување на каматните стапки за 25 базични поени е решен случај на следната седница во јуни. По тоа, до крајот на годината, очекуваме стапките да се намалат за дополнителни 75 базични поени, што ќе ги намали 3-месечниот и 6-месечниот Еурибор на 3 проценти до крајот на 2024 година.
Набљудувајќи го обликот на каматните криви, излегува дека финансиските пазари се нешто повнимателни во пресметувањето на големината на монетарното олабавување. Обликот на кривите ни кажува дека пазарите не се сосема сигурни дека намалувањето на референтните стапки за вкупно еден процентен поен до крајот на 2024 година е остварливо, но сепак можеме да видиме намалување на стапката од најмалку 0,75 процентни поени од страна на ЕЦБ. Причината за одреден скептицизам во однос на степенот на претстојното опуштање лежи во последните економски податоци, кои говорат во прилог на солидна состојба на домашната побарувачка во еврозоната.
Ако ја анализираме стапката на инфлација во еврозоната, ќе видиме дека цените на услугите се главниот носител на преостанатиот раст на цените од година на година. Такво нешто не изненадува, бидејќи претходното монетарно ограничување не ја одвлече европската економија во бездна, реалните плати годинава растат побрзо од минатата, а бизнис-климата постепено закрепнува. Во тој контекст постојат поголеми ризици инфлацијата годинава да изненади и да биде повисока наместо пониска, а тоа непријатно изненадување може да биде поголемо ако дојде до нов шок во синџирите на снабдување, без разлика дали е тоа од храната или енергијата, затоа што нивната цена се зголемува и тоа веднаш би се прелеало во значително повисоки стапки на инфлација. Но засега тоа не е основното сценарио.
И покрај претстојното монетарно олабавување, каматните стапки на банкарските депозити треба да продолжат полека да растат. Клиентите на банките уште некое време ќе бараат дел од колачот од монетарното затегнување. Преносот на претходните зголемувања на каматните стапки од страна на централните банки на каматните стапки на депозитите, т.н. депозит бета, не беше комплетен.
Трансферот на заострувањето на пасивните стапки беше помалку од 70 отсто за хрватските банки, нешто повеќе од 70 отсто за српските банки, додека во другите земји од регионот Адрија беше меѓу 30 и 40 отсто. Сето ова е помалку од трансферот на депозити во Италија, кој изнесуваше речиси 80 отсто, а особено во Германија, каде што беше над 90 отсто. Нецелосното пренесување на заострувањето обично се одразува на високо ниво на неискористена ликвидност во банките, што е еден од елементите на одржување на здравјето на банкарскиот систем.
Каматните стапки на кредитите во наредните месеци ќе останат околу моментално покачените нивоа или дури и малку повисоко. Намалувањето на стапките на централните банки во иднина ќе ги намали приходите што банките ги остваруваат врз основа на депонирање вишок средства кај монетарните власти. Поради тоа и зголемувањето на стапките на депозитите и трошоците направени од инвестициите во дигитални решенија заради органски раст на бизнисот, банките позначајно ќе ја бранат профитабилноста преку каматните стапки на кредитното портфолио.
