Владимир Путин, посветениот студент на руската историја, добро ги знае двојните закани што уништија некои од неговите претходници во Кремљ, од царот Николај Втори до Михаил Горбачов: едната е да се започне и да се изгуби војна, другата е да се уништи економијата. Неговата одлука да замени неспособен министер за одбрана со ефикасен економист има цел да се осигури себеси од двете, што можеби е со смирувачко дејство за Путин и неговиот круг, но за никој друг.
Назначувањето на Андреј Белоусов е особено опасна комбинација, бидејќи негова задача ќе биде да ја постави руската воена машина на поодржлива основа, во време кога земјата сè уште ја води човек воден од грандиозни визии. Тоа бара преиспитување на Украина и другите поранешни поданици на Москва, но и на Западот.
Пораките на Путин до Русите
Ако тоа звучи алармантно, размислете што им кажа Путин на Русите по неговиот убедлив реизбор во март. Не е важно што гласањето беше однапред одредено и немаше никаква врска со демократијата. Тој освои 88 проценти и се појави со обновен авторитет и самодоверба, оставајќи ги зад себе првичните катастрофи од неговата инвазија на Украина, па дури и бунтот на неговиот поранешен готвач, кој стана началник на милицијата - Евгениј Пригожин.
Говорејќи на парадата за Денот на победата, на 9 мај, на Црвениот плоштад, Путин го обвини Западот за колонијалистичка политика што ги поддржува денешните „нацисти“ и предизвикува меѓуетнички и секташки конфликти низ светот. Руските стратегиски (нуклеарни) сили, предупреди тој, нема да дозволат никој да ѝ се заканува на татковината. Тој исто така се обиде да ја поврзе денешната борба против Украина, поддржана од НАТО, со онаа од Втората светска војна, во која, како што рече, Русија остана сама да се бори со Хитлер три години, додека Европа го поддржувала германскиот Вермахт.
Примамливо е да се отфрли овој вид на неисториско просветлување, но ова е грешка од три причини. Прво, затоа што премногу Руси ќе веруваат во тоа. Второ, затоа што голем дел од светот ќе биде склон да го повтори истото тоа, вклучувајќи ги и оние на Запад, како Доналд Трамп, кои го гледаат Путин како сојузник во нивната борба против либерализмот. И, конечно, затоа што заканата од Путинова Русија е реална, не поради каква било вистинска намера да го притисне нуклеарното копче или да ја нападне Полска, туку затоа што неговото разбирање за татковината е толку експанзивно што „заштитата“ на нејзините интереси мора неизбежно да се соочи со отпор.
Па, ајде да се справиме со тврдењата на Путин, во кои, како вообичаено, има доволно вистина за да се прикрие големината на лагите. За неонацистите, да, Украина ги има. Сепак, Русија има драматично повеќе екстремно десничарски претставници во својот парламент од Украина, која не прави ништо повеќе нацистички отколку да се брани од агресија, исто како што направи Советскиот Сојуз во 1941 година.
Што се однесува на напорите на Западот да ја ослабне и да ѝ наштети на Русија, само запомнете дека Москва беше таа што нападна суверен сосед без провокација, а потоа најави анексија на приближно една четвртина од територијата на тој сосед, и покрај тоа што не само што формално ја призна нивната заедничка граница во меѓународните договори, туку исто така даде гаранција дека нема да ги нападне во 1994 година. Тука има само една колонијална сила што се обидува да потчини поранешен субјект со прекршување на меѓународното право, а тоа е Русија.
Идејата на Путин за татковината
Што се однесува на Втората светска војна, историјата е важна токму затоа што советските страдања беа многу големи. Последица на убедувањето на Русите дека таков хорор е предизвикан со поддршка од тогашните западни сојузници е што и денешните лаги полесно се продаваат. Реалноста е дека Советскиот Сојуз ги преживеа првите две години од Втората светска војна со склучување пакт за ненапаѓање со Германија и договор за поделба на Полска. Откако Хитлер се повлече и изврши инвазија, тој веќе го окупира поголемиот дел од континентална Европа. Но, неокупираната Европа не ја поддржа операцијата Барбароса и без американската воена и финансиска помош - што Путин на крајот го призна во својот говор - не е јасно дека Москва можеше да победи.
Она што го прави сето ова опасно е фактот дека идејата на Путин за татковината е многу поголема од сегашните меѓународно признаени граници на Русија, атавизам што широко се споделува во Русија. Неговото разбирање за вистинското место на Русија во светот е исто така бескрајно поголемо отколку што сугерираат нејзината сегашна економија и население.
Клучно е да се разбере овој начин на размислување, бидејќи она што го гледаме е процес на империјална дезинтеграција што започна со распадот на Советскиот Сојуз во 1991 година, но останува нерешен и сè повеќе оспоруван. Прагот на закана за „татковината“ не е напад врз Русија. Може да се постигне штом поранешната територија на империјата одбие да се потчини на волјата на Москва, спречувајќи го обидот на Путин да ја врати Москва на вистинското место како центар на голема сила, еднаква на САД, Кина, Европа и Индија.
Контрола и враќање на влијанието
Засега Путин е целосно окупиран со враќањето на контролата врз Украина, но има недовршена работа на Балтикот, Кавказот и Молдавија. Исто така има желба да го врати своето влијание на Балканот и во Централна Европа и има потреба да ги ослабне другите сили додека ја зајакнува својата. Колку повеќе успех има, толку повеќе од оваа недовршена работа ќе преземе на себе.
За таканаречените реалисти, ова е нешто што Западот треба да го прифати. Но, искрено, тоа е лесно, бидејќи не се препознава дека и поранешните поданици на Русија имаат влијание и не се само застапници на Западот во играта на суперсилите. Целите на Путин се рецепт за регионална нестабилност. Украинците, на крајот на краиштата, ја отфрлија моќта на руските вооружени сили од Киев во првите недели од војната, кога немаа помош од Западот освен неколку противтенковски ракети, чија улога во тоа време беше многу преценета. Грузијците повторно излегоа на улиците на Тбилиси во знак на протест против попуштањето на нивната влада пред руското влијание.
За Путин тоа е судбина, долг што им го должи на неговите претходници во Кремљ. Европските лидери дури сега почнуваат да разбираат што значи таа визија, додека во САД руската политика стана премногу испреплетена со домашната политика за да остане цел. Лидерите во двата региона ќе треба да се фокусираат на градење на одбраната што им е потребна за да го одвратат Путин, како што тој покажа со назначувањето на Белоусов. Ќе биде скапо, но ни близу толку скапо колку алтернативата.
.webp){kind=icon}