.webp){kind=icon}
Цените на целулозната каша односно дрвната пулпа (од англиски: pulp), која е главна суровина за производство на хартија се на рекордно ниво (BHKP Europe 1.500 USD/t, NBSK Europe 1.680 USD/t) поради посилната побарувачка од Кина во однос на очекувањата за почетокот на 2024 година (која сочинува 40 проценти од светската побарувачка) како и зголемената побарувачка од Европа. Дополнително, штрајкот во Финска (една од најголемите производители на дрво и целулозна каша) и поплавите во Јужна Америка ги притиснаа производителите значително да ги зголемат цените на оваа суровина. Цената на целолозната каша од типот НБСК (Northern Bleached Softwood Kraft - NBSK) во Европа е зголемена за приближно 30 проценти од почетокот на годинава до денес, додека цената на целулозната каша од типот БХПК (Bleached Hardwood Kraft Pulp - BHKP) истовремено е зголемена за 40 проценти. Сепак, во остатокот од годината се очекува пад на цените поради новите дополнителни производствени капацитети и падот на побарувачката од Кина.
Капацитетот на глобалниот пазар на целулозна каша е околу 70 милиони тони, од кои 60 проценти зафаќа кашата од тврдо дрво, додека остатокот е каша од меко дрво. Според најавите од најголемите производители, како што е „Сузано“ (најголем светски производител, кој зафаќа приближно 10 проценти од светското производство), до крајот на годината треба да на пазарот да излезат со дополнителни 10 проценти од капацитетот, со што ќе се зголеми понудата на светскиот пазар. Побарувачката од Кина падна за 20 проценти во првите пет месеци од 2024 година во споредба со последните пет месеци од 2023 година поради поголемата база (на нова хартија, пакување и ткиво во 2023). Сепак, очекувањата се дека кинескиот пазар ќе остане во голема мера рамен (со растечка побарувачка на каша од тврдо дрво, но опаѓање на побарувачката од меко дрво), што ќе изврши притисок врз цените на пулпата, имајќи предвид дека Кина е најголемиот потрошувач.
Во однос на трошоците за производство, 80 проценти од трошоците за производство на целулозна каша се припишуваат на трошоците за енергија, дрво и хемикалии. Вкупно, околу 40 проценти од трошоците за производство се за дрво. Цената на дрвото на американскиот пазар падна за 20 проценти во однос на почетокот на годината, додека цената на природниот гас е на надолна траекторија по скокот во средината на 2024 година. Дополнително, опаѓаат цените на хемикалиите (околу 20 проценти од вкупните производствени трошоци) како што е содата, која често се користи за белење. Сепак, цената на уште една хемикалија за белење - хлорот е историски висока, но со бавно опаѓање од почетокот на годинава.
Очекуваме постепен пад на цените на целулозната каша, најмалку 10 проценти од сегашните цени (јули-2024) до крајот на 2024 година, што би ги намалило трошковните притисоци за производителите на хартија и за производите поврзани со хартија како што се производите за хигиена и марамчиња.
Главните причини за оваа перспектива се:
1) Пад на побарувачката од Кина
Поради падот на побарувачката од Кина за целулозна каша, цената на фјучерс договорите на Шангајската берза падна за 13 проценти од својот врв во 2024 година на сегашните 5.700 кинески јуани за тон. Падот на побарувачката се рефлектира и во податоците за кинескиот увоз, што покажува пад од 11 проценти на годишно ниво на увозот на целулозна каша во мај-2024 година.
2) Нови дополнителни производствени капацитети
Бразилскиот производител на пулпа „Сузано“ го одложи отворањето на новата мелница за јули 2024 година, што ќе придонесе за зголемување од 3,6 проценти на сегашното глобално производство. Од друга страна, според планот на „Арауко“ (петти најголем светски производител на пулпа), ќе дојдат дополнителни 2,5 милиони тони во 2028 година. Во меѓувреме, кинескиот „Лијаншенг“ (Liansheng) започна пробни операции со новододаден капацитет од над милион тони.
3) Намалување на влезните трошоци во производството
Производството на целулозна каша е многу зависно од светските трендови на цените на енергијата, особено нафтата. Смирувањето на геополитичката ситуација и стабилизирањето на цената на нафтата придонесуваат за олабавување на притисоците на производните трошоци, како што се цените на гасот и хемикалиите, кои се директно поврзани со цената на нафтата и беа поизразени во претходните месеци. Дополнително, падот на цената на дрвото е корисен. Сепак, останува притисокот од синдикатите во однос на трошоците за вработените (на пример, персоналните трошоци на „Сузано“ зафаќаат 6,3 проценти од вкупните трошоци за продажба).
Еден од сигналите дека цените на пулпата би можеле побавно да паѓаат е ниското сегашно ниво на залихи во европските пристаништа. Во првите пет месеци од 2024 година, залихите на целулозна каша во пристаништата беа за 28 проценти пониски на годишно ниво, што дополнително придонесе за притисокот врз глобалните цени на пулпата. Ова намалување на залихите може да се припише на штрајкот во индустријата за пулпа, шуми и хартија во Финска, што предизвика значителни нарушувања во март и април. Сепак, позитивниот исход на штрајкот и последователниот пораст на залихите од пет проценти сугерираат дека можеби сме го достигнале врвот на цените на пулпата.
