Најавата на претседателот Доналд Трамп за царини за производите од Европската Унија може да има значително влијание врз земјоделскиот сектор, а понатаму и врз секторот за производство на храна и пијалаци, кој црпи суровини од земјоделството. Иако најавените царини првенствено се насочени кон индустриските производи како што се автомобилите, постои можност ЕУ да одговори со контрамерки, вклучувајќи царини и за американските земјоделски производи.
Доколку САД воведат царини што влијаат на земјоделските и прехранбените производи, европските компании што зависат од американскиот пазар би можеле да забележат намалена продажба, повисоки извозни трошоци и евентуално преориентација на други пазари. „Нестле“, „Данон“ и „Унилевер“ се меѓу најзагрозените, додека секторот за земјоделски хемикалии исто така би можел да биде под притисок.
Резултатите на хрватските компании – „Атлантик“, но пред сè „Подравка“ – ќе покажат дека ова прашање ќе се почувствува и во нашиот регион. „Подравка“ фати залет со отворањето на американскиот пазар преку дистрибутивната соработка со „Атлантик“. Регионот за Западна Европа и прекуокеанскиот регион пораснаа за 22,2 проценти на годишно ниво во 2024 година, што најмногу се должи на растот во делот на храната. Овој пазар придонесе со речиси 14 отсто во приходите на „Подравка“ во 2024 година (околу 11 отсто беше уделот на овој пазар во 2023 година). Царинските мерки може да го ограничат растот на овој пазар и значително да го забават, да бидеме оптимисти во прогнозата, што ќе влијае и на вкупните приходи на „Подравка“.
Прочитај повеќе

Што се всушност царините и зошто Американците може да настрадаат од нив?
Царините се даноци што се наплаќаат на увезената стока, тие се извор на државни приходи.
05.03.2025

Стапуваат на сила американските царини за Канада, Мексико и Кина
Трамп воведе царини од 25 отсто за Канада и Мексико
04.03.2025

ЕУ очекува удар тежок 28 милијарди евра од тарифите на Трамп
Шефчович ги информираше претставниците на ЕУ во петокот по неговата посета на САД
22.02.2025

Тарифите на Трамп допрва ќе болат во Македонија
Негативниот бран во автомобилската индустрија поради најавените тарифи на администрацијата на Доналд Трамп наскоро може да прерасне во цунами кое ќе ги поплави и Македонија и земјите од регионот Адрија.
07.02.2025
Во продолжение ви претставуваме три сценарија, во кои само првото води до намалување на цените на земјоделските производи. Според дадените опции, очекуваме второто сценарио првенствено да се примени додека не се исцрпат сите опции. Дополнителен предизвик за американскиот пазар би било нарушување на синџирот на снабдување доколку увозот се ориентира кон трговски партнери од други земји како нови доставувачи, што би создало турбуленции на глобалниот пазар.
Мерките би можеле негативно да влијаат на американските земјоделци, намалувајќи го нивниот извоз во ЕУ и потенцијално доведувајќи до прекумерна понуда на домашниот пазар, што би ги намалило цените на земјоделските производи. Доколку се случи тоа, приходот на американските земјоделци ќе се намали, оставајќи простор државата да интервенира со субвенции или грантови за да се надомести штетата.
Бидејќи е малку веројатно дека американските земјоделци ќе можат да ја задоволат целата побарувачка за земјоделски суровини, домашните производители можат да понудат повисоки цени за своите производи поради намалената конкуренција.
Меѓутоа, доколку американскиот пазар не е целосно задоволен од сопственото земјоделско производство, неопходен е увоз. Во тој случај цените на домашните земјоделски производи не би се намалиле, а уште повеќе, суровините за секторот за растителни производи би биле поскапи поради повисоките цени на влезните производи од увозот. На крајот, целиот трошок би го платиле потрошувачите поради прелевањето на повисоките цени на суровините.
На глобалниот пазар, земјите извозници што би биле директно погодени од американските царини би можеле да ги пренасочат своите производи на други пазари. Тоа може да доведе до прекумерна понуда и пад на цените во другите делови на светот. Поточно, доколку Бразил го пренасочи извозот на соја од САД на пазарот на ЕУ, европските производители би се соочиле со посилна конкуренција и неможност да ги диктираат цените.
Големите европски земјоделски и прехранбени компании се значително зависни од продажбата на американскиот пазар. Ако САД воведат тарифи што влијаат на нивните производи, тоа може сериозно да влијае на нивните оперативни резултати.
„Нестле“, како еден од водечките светски производители на храна и пијалаци, со години има стабилен удел на приходите на американскиот пазар. Силното присуство преку брендовите како кафето „неспресо“, чоколадата „киткат“, храната за домашни миленичиња и храната за бебиња „гербер“ може да биде загрозено од царинските ограничувања.
Соединетите Американски Држави се клучен пазар за „Данон“, за неговите брендови за млеко од растително потекло „Активија“, „Евијан“ и „Силк“, и може да биде сериозно погоден во однос на генерирањето приходи од овие брендови. Ситуацијата е многу слична со производите на „Унилевер“, мајонезот „хелманс“, сладоледите „бен и џери“ и „магнум“.
Иако „Баер“ не е компанија за храна, како сопственик на „Монсанто“ има огромна продажба во САД преку семиња и пестициди. Трговските тензии би можеле да го нарушат снабдувањето со земјоделски хемикалии, што на крајот ќе влијае на глобалните цени на храната.
Влијание врз индустријата за пиво
Цената на пивото во САД би можела да порасне поради поскапата амбалажа, додека цените на суровините како пченката и пченицата би можеле да паднат доколку другите земји го намалат увозот од САД. Во Европа, вишокот понуда може да ги намали цените на јачменот од слад, но зголемените трошоци за транспорт и пакување може да ги неутрализираат тие ефекти.
Американските пиварници би можеле да се префрлат на поскапи домашни извори на јачмен од слад, што би ја зголемило цената на пивото во САД, додека намалениот извоз во САД би создал вишок понуда во Европа и би ги намалил цените. Царините за пченица би можеле да ги намалат цените во ЕУ поради вишокот понуда, додека ограничениот извоз од САД би можел да ги зголеми домашните цени. Бидејќи САД веќе произведуваат многу пченка, царините нема да имаат голем директен ефект врз индустријата за пиво, но доколку другите земји наметнат контрамерки, американската пченка би можела да поевтини поради намалениот извоз. Како главен производител на хмељ, САД нема да бидат премногу погодени од увозните тарифи, но противмерките на Европа би можеле да ја намалат цената на американскиот хмељ, а истовремено да ги зголемат трошоците за европските производители на пиво.
Според овие игри со теории, дури и потезите на ЕУ можат да ја нарушат глобалната рамнотежа. Доколку ЕУ одговори со воведување контрамерки за американските земјоделски производи, тоа би можело да ги зголеми трошоците за увоз и да поскапи одредени производи во Европа, а со тоа и да ги зголеми цените за домашните производители. Доколку европските производи станат поатрактивни на светскиот пазар поради нарушувања во трговијата, нивните цени би можеле да пораснат. Меѓутоа, ако трговскиот конфликт доведе до глобално прекумерно снабдување (на пример, поради пренасочување на извозот од други земји во Европа), тоа може да го ограничи растот на цените. Долгорочните ефекти зависат од политиките на ЕУ, производствените капацитети и глобалните трговски текови.