Криптотреска и во Македонија, оптимистите очекуваат биткоинот да стигне 100.000 долари

Без разлика дали го сакате или мразите, нема сомнежи дека биткоинот се врати.

По „криптозимата“, во која се случија низа скандали, банкроти и пад на цената од речиси 77 отсто, изворната криптовалута конечно достигна нов врв на 5 март, надминувајќи ја магичната граница од 69.000 долари (тогаш достигна вредност од 69.191,95 долари, а претходниот рекорд беше 68.991,85 долари на 10 ноември 2021 година). Во понеделникот токенот за првпат скокна и над 72.000 долари, поточно на 72.165 долари. Зголемен интерес за купување биткоини во последниот период има и во Македонија.

Треба ли да купите биткоин и колку ќе вреди во иднина?

Растот на водечката криптовалута предизвикува зголемување на вредноста и на другите, како етер, па дури и на доџкоинот (Dogecoin). 

Сепак, за обичните луѓе што се љубопитни за криптосекторот и размислуваат да инвестираат во оваа сфера, прашањето е дали сега е вистинскиот момент да се влезе.

Според Александар Тасевски, соосновач на „Крипто хаус“ (Crypto House) во Скопје и генерален секретар на криптоздружението „Кон Месечината“ (2 The Moon), оправдана е желбата на луѓето да инвестираат во крипто, односно тој смета дека во текот на годината биткоинот и натаму ќе расте. 

Александар Тасевски Приватна архива

„Сведоци сме дека изминативе денови биткоинот го постигна својот историски максимум, натфрли 69.000 долари. Сепак не би давал прецизни предвидувања за цената во иднина, особено затоа што јас, како и многумина во 2021-та, очекував во 2022 година биткоинот да пробие 100.000 долари, па не се случи тоа. Меѓутоа сега многумина, вклучувајќи ме и мене, сме многу посигурни во тоа дека биткоинот во многу скоро време ќе ја пробие магичната граница од 100.000 долари. Некои велат дека ќе оди и до 300.000, некои и до 500.000, а посмелите велат дека ќе отиде и на милион, не годинава, туку во перспектива, во наредните две-три години. Меѓутоа она што е со голема веројатност, што јас можам да го кажам, е дека во 2024 година биткоинот ќе ги пробие тие магични 100.000 долари, а до каде ќе оди, тоа останува да видиме“, посочува Тасевски.

Македонски криптоиграчи

Биткоинот досега годинава се искачи за околу 70 проценти, надминувајќи ги глобалните акции и ширејќи оптимизам низ пазарот за дигитални средства. Според Тасевски, подготвеноста на инвеститорите низ светот да инвестираат во овие ризични средства се пресликува и кај нас.  

„Македонските инвеститори апсолутно по ништо не се разликуваат од инвеститорите насекаде во светот. Едноставно, со интернетот светот одамна е едно глобално село, сè што се случува низ светот се рефлектира и во Македонија, така што има зголемен интерес за инвестиции и во биткоин и, генерално, во сите криптовалути, вели тој.

Тасевски додава дека има некои бранови на кои епицентар е биткоинот, кој ги влече како локомотива сите други криптовалути, па и целиот криптопазар, а македонските инвеститори ги следат трендовите. „Во колкав процент се застапени македонските криптоинвеститори, тоа е податок што тешко дека некој може да го прецизира, меѓутоа со сигурност е зголемен интересот за инвестирање во крипто и конкретно во биткоин“.

 

 

Инаку во Македонија криптопазарот не е официјално регулиран, односно работата на криптоменувачниците е само делумно регулирана преку Законот за спречување на перењето пари и на финансирањето тероризам. Овој закон донекаде ги регулира поседувањето и користењето криптовалути под референцата „виртуелни средства“.

Од Народната банка во неколку наврати за „Блумберг Адрија“ изјавуваа дека немаат никакви надлежности во однос на регулирањето, лиценцирањето и надзорот на давателите на услугите поврзани со виртуелните средства.

„Давањето услуги поврзани со виртуелни средства, што подразбира и размена на виртуелни средства за фиат валута, електронски пари или други средства што претставуваат законско средство за плаќање, делумно е регулирано во Законот за спречување на перењето пари и на финансирањето тероризам во согласност со кој Управата за финансиско разузнавање е задолжена да води регистар на вакви субјекти“, велат од Народната банка.

Инаку, енигма за која пишувавме е и оданочувањето односно остварената капитална добивка од продажба на криптовалутите. Toa e уреденo со Законот за данок на личен доход, но нема податоци кој во Македонија досега платил данок на остварена капитална добивка од криптовалути.

Сите причини за растот

Тасевски вели дека интересот за биткоинот се зголеми кога на почетокот на годинава американските регулатори за првпат одобрија фондови со кои се тргува на берза (exchange-traded fund / ЕТФ) што инвестираат директно во биткоин.

Приливот во овие фондови се поклопува со претстојното намалување на понудата на биткоин - познато како преполовување (англ. halving) - што исто така поттикнува биковски тренд на пазарот.

„Сепак, не смееме да заборавиме дека друг важен факт е сè поголемото прифаќање на криптовалутите. Луѓето разбираат дека криптовалутите не се нешто од кое треба да се плашат, односно го немаат оној став кон криптото како што го имаа пред пет или пред десет години“, вели Тасевски.

Мет Мали, главен пазарен стратег во „Милер табак“ (Miller Tabak), говорејќи за предностите од инвестирање во биткоин ЕТФ, неодамна изјави дека тие произлегуваат од ниските давачки и сигурноста да се има поддршка од големи фирми како „Блекрок“ (BlackRock) и „Фиделити“ (Fidelity Investments). 

Bloomberg

Тасевски вели дека темата за ЕТФ-овите е многу интересна затоа што така се институционализираше биткоинот, а големите играчи преку своите брокери можат да купуваат и продаваат биткоини. Но појавувањето на берза, според него, не мора нужно да значи дека гарантирано ќе расте и цената.

 „Цената расте кога има поголема побарувачка од понуда. Но кога се појавува нешто ново, генерално има еден голем скок, а дали тој ќе продолжи или по него ќе следува пад, тоа го покажува самиот пазар“.

Ефектот „Блекорок“

Инаку, „Блекрок“ e најголемиот инвестициски играч со капитализација над 10 трилиони долари (10 илјади милијарди). 

„Ако еден минимален процент 'Блекрок' насочи кон криптовалутите, поконкретно кон биткоин, тоа ќе предизвика еден огромен раст во цените... Кога зборуваме за вредноста на ’Блекрок’, чисто како една компарација - вредноста на 'Блекрок' е над 10 трилиони долари, а вкупната вредност на целото злато во светот е некаде околу 8 и 9 трилиони, вкупната капитализација на сите криптовалути во овој момент е околу 2,8 трилиони долари. Максималната вредност беше три трилиони, па грубо може да кажеме дека 'Блекрок' вреди колку целото злато на светот и колку сите криптовалути заедно“, вели Тасевски.

Bloomberg Mercury

Во тој контекст неделава беше објавена информацијата дека по речиси 40 дена од излегување на берзата, iShares Bitcoin Trust, берзанскиот биткоин фонд во сопственост на „Блекрок“, го надминал износот на биткоини во сопственост на американската „Мајкростратеџи“ (MicroStrategy), која се сметаше за водечка институција во оваа категорија. 

Имено, технолошката компанија (MSTR) стана популарна токму поради нејзините значајни инвестиции во биткоин и нејзината промоција на криптовалутата како средство за складирање вредност и диверзификација на портфолијата. 

По кои стратегии да се инвестира?

Позитивното расположение во криптосекторот, секако, отвора и прашање за тоа на кој начин треба да инвестираат новите играчи што сакаат да влезат на пазарот и да ги искористат тековните поволни бранови. Иако за ова секој одлучува на сопствена одговорност, сепак Тасевски сподели неколку можности.

„Не постои точен одговор за добра стратегија. Постојат и поконзервативни и поагресивни (поризични) начини на инвестирање, што зависи од самиот инвеститор. Секако, најконзервативниот начин е 100 отсто од средствата да бидат во биткоин. Мојот совет е да се направи некој оптимум, биткоинот би требало да има 40 проценти од вкупното портфолио, а другите 60 да бидат распределени меѓу други токени. Секако, од пет до десет проценти би требало да отпаднат на нови криптовалути, кои имаат можност да скокнат многу и да донесат голем приход. Од тие нови проекти зад кои стојат криптовалути (т.н. токенизација), поголемиот дел нема да успее, но битно е дека од десетина проекти, еден или два ќе донесат огромни пари, три-четири некоја помала добивка, два-три ќе бидат во минус, еден или два ќе пропаднат, меѓутоа еден да донесе голем раст е доволно да ги покрие преостанатите 10. И тука зборувам за оние пет отсто од портфолиото, односно од пет до десет отсто во зависност од тоа кој колку е конзервативен. Така што, нема прецизен одговор како да се распредели портфолиото, сè зависи од склоноста кон ризик на инвеститорот“, заклучува Тасевски. 

Преполовувањето на биткоинот (кое претстои годинава), каде што рударите добиваат половина од наградата за потврдување на трансакциите, обично е клучен поттик за промена, но интересно е што веќе сме сведоци на ново високо ниво на вредноста на криптовалутата, што обично се случува по настанот. Во овој контекст, го запрашавме Тасевски дали од сегашен аспект, во пресрет на преполовувањeтo, уште се исплати копањето биткоин?

„Јас не сум голем поборник на рударењето на биткоинот и на другите криптовалути што се рударат, ниту пак некогаш сум бил, меѓутоа очигледно дека со растот на вредноста на биткоинот и на другите криптовалути ќе се зголемува профитабилноста. Сепак, тука се потребни голема стратегија и голема умешност во процената на моментот кога да се продадат изрударените биткоини (и делови од биткоинот). Тоа е повеќе за оние што сакаат да преземат некој ризик, дали ќе ги продадат по оваа или онаа цена, но секако дека и тоа може да е профитабилно. Дали е попрофитабилно од трејдувањето или инвестициите, не би можел да кажам, бидејќи сè си има свои плусови и минуси и зависи од умешноста на тоа кој ги рудари биткоините, кога ќе ги продаде и по која цена“.